Aanhoudende droogtes hebben overal ter wereld ernstige gevolgen voor bevolkingsgroepen. Vanwege de honger migreren mensen naar plekken met meer vruchtbare grond. Families worden uit elkaar getrokken, zo beschrijft het VN-rapport 'Desertificatie, de onzichtbare frontlijn'. Zoals die van Maria, een alleenstaande moeder uit Tanzania. Nadat ze in hun dorp Bangalala geen gewassen meer konden verbouwen, is zij met haar vader naar het dorp Ruvu Mferejini 50 km verderop verhuisd. “Mijn moeder is in Bangalala gebleven, zodat mijn dochter naar school kan”, vertelt ze.
In de regio waar Maria woont valt gemiddeld 600-700 mm neerslag per jaar (in Nederland is het gemiddeld 800 mm). Dit is in een tropisch klimaat amper genoeg om gewassen te verbouwen. Zodra er minder regen valt, mislukt de oogst. “Mijn broer stopte met school om de familie te helpen. Hij heeft wel werk gevonden, maar hij verdient niet genoeg”, zegt Maria. Nadat hun laatste oogst weer is mislukt, liet ze haar vader in Ruvu Mferejini en verhuisde weer om haar geluk elders anders te vinden.
Het aantal droogteperiodes en aantal getroffene in Afrika neemt toe.
De droogteperiode nu is de ergste sinds 1983.
De meeste droogtes sinds 1964 vonden plaats in Ethiopie, Somalie en Kenya.
De langste droogteperiode duurde 9 jaar: sinds 1969 tot 1978 in Chad.Bron: EMDAT
El Niño
De huidige droogte is te wijten aan El Niño, de warme fase van de zeetemperatuur rond de evenaar. El Niño verschijnt elke twee tot zeven jaar en de gevolgen zijn na meer dan een jaar nog merkbaar: overstromingen in Peru en droogte in Afrika, Indonesië en Australië. Wanneer ongewoon koud water is gemeten, heet het verschijnsel El Niña.
Hier warmt de zee op
Dit was de water temperatuur bij de evenaar tijdens de laatste sterke El Niño in 1997.
Cyclus van El Niño en El Niña sinds 1950
De warmste El Niños veroorzaakten ook de grootste droogden in Afrika. Qua intensiteit en duur is de meest recente El Niño vergelijkbaar met die in 1983 en 1997.
bron: NOAA
Wil je helpen? Rode Kruis organiseert noodhulp projecten voor de slachtoffers van de extreme droogte. Niet alleen water- en voedseltekort, maar ook ziektes zijn een groot probleem in de getroffene gebieden. Kijk hier voor meer informatie over Rode Kruis giro 7244 voor Afrika.
Duurzaam landbouw
Een van de duurzame oplossingen voor Afrikaanse boeren is een landbouwverzekering: een spaarpotje dat de boer financieel helpt om rampen als langdurige droogte te overleven. Volgens een studie van Swiss Re is een landbouwverzekering essentieel voor durzame landbouw. Zekerheid en stabiliteit maken de weg vrij voor voedselveiligheid. Ondanks dat een groot percentage van de Afrikaanse bevolking in de landbouw werkt, zijn deze verzekeringen op het continent echter nog steeds schaars.
Voor veel Afrikaanse landen is landbouw een van de belangrijkste economische activiteiten
Landbouw (bosbouw, jacht, visvangst, telen van gewassen en veehouderij) als % van GDP.
Alleen een half procent van alle landbouwverzekeringen zijn afgesloten in Afrika
Mede dankzij klimaatverandering lopen grote gebieden van de Afrikaanse bodem risco op woestijnvorming. Duurzame landbouwprojecten tegen woestijnvorming focussen zich op bijvoorbeeld planten van bomen en bodemherstel.
Grote gebieden van de Afrikaanse bodem lopen risco op woestijnvorming
Grijze gebieden zijn woestijn. Gebieden in rood aangegeven hebben heel grote kans woestijn te worden. Fel groene gebieden zijn buiten de risico.
Bron: USDA
