Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
China groeit razendsnel. Terwijl in 1991 nog meer dan de helft van de Chinezen in de landbouw werkte, werkt nu meer dan de helft in de dienstensector. Het aantal mensen dat in armoede leeft is in drie jaar tijd gehalveerd. Ook het aantal superrijken neemt toe. Volgens de berekeningen van Wealth-X Billionaire Census heeft Azië dit jaar voor de eerste keer meer miljardairs dan de VS. Bijna de helft hiervan (340) komt uit China. Terwijl Chinese miljardairs nog steeds maar een derde van het vermogen bezitten van hun Amerikaanse tegenhangers, groeide hun vermogen in één jaar tijd met liefst 60 procent. In de VS was dit ‘maar’ 22 procent.
““In vijf jaar tijd is China een land van e-commerce geworden”
Dr. Jue Wang, docent politieke economie op de Universiteit Leiden, herleidt de recente groei van het aantal miljardairs in China naar twee ontwikkelingen: de stijgende prijzen van onroerend goed en de vernieuwingen op het gebied van e-commerce en online services. Van snacks, verse groente of zelfs levende krabben, tot aan kleren en huishoudelijke apparaten—in 2017 winkelden maar liefst 80 procent van alle volwassenen in grote steden online. Bedrijven die dit mogelijk maken zijn vooral Alibaba, JD en Tencent. “In vijf jaar tijd is China een land van e-commerce geworden”, zegt Angela Wang, retail-expert van Boston Consulting Group, in haar TED talk uit 2017.
Het Chinese e-commerce ecosysteem
Deze bedrijven maken online shoppen zo makkelijk en plezierig mogelijk. En iets dat je met vrienden doet. Zo is online shopping in China inmiddels zijn eigen leven gaan leiden. “[Een Chinese] consument besteedt een uur per dag aan winkelen op hun mobiele telefoon. Dat is drie keer zo lang als in de Verenigde Staten”, zegt Angela Wang. Ook zij koopt producten die haar vrienden delen tijdens het chatten op WeChat van Tencent, een mix tussen chat, blog en online betalingssysteem. Haar vriendin deelt een link naar een snack, en met behulp van een online shop assistent koopt ze het product. Als ze klaar is krijgt ze een pop-up voor een nieuwe kleur lippenstift. Die koopt ze ook. In de chatroom deelt een andere vriend de QR-code van een andere snack. “Het voelt als rondlopen in een pretpark. Het is chaotisch, het is leuk, en het is een beetje verslavend.”
““Het voelt als rondlopen in een pretpark. Het is chaotisch, het is leuk, en het is een beetje verslavend”
Alibaba en Tencent bezitten 90 procent van de e-commerce-markt in China. Daarnaast bezitten ze de grootste sociale media, zoals Tencents WeChat en de grootste online betalingssystemen, zoals Alipay. Dit ecosysteem wordt gebruikt om ook nieuwe diensten te verzinnen. Zo heeft Colin Huang, de nieuwste e-commerce-miljardair, een service gelanceerd waarmee je op WeChat met vrienden samen producten kunt kopen. Des te meer van je vrienden met Pinduoduo hetzelfde product kopen, des te goedkoper het wordt voor iedereen. Terwijl andere e-commerce-bedrijven vooral jongen mensen in steden bedienen, is de doelgroep van Pinduoduo oudere dames in kleine steden en op het platteland. Hier kopen da ma’s (Chinees voor “grote mama’s”) samen verse producten van kleine lokale fabrikanten.
Vermogen van de invloedrijkste tech-miljardairs in de VS en China
Deze explosieve consumptiegroei is een grote verandering voor China, waar je begin jaren negentig zelfs in grote steden nog alleen overheidswinkels tegenkwam. “Klanten mochten niks aanraken, […] tot de verkoper het voor ze had opgehaald. Als je om iets vroeg en dan besloot het niet te kopen, kreeg je een vuile blik. En als de winkelier dacht dat je op zoek was naar de beste prijs, werd je weggestuurd”, schrijft Jiayang Fan in haar longread voor The New Yorker over de veranderingen die e-commerce bracht op het Chinese platteland. “Het idee dat winkelen een vrijetijdsbesteding zou kunnen zijn, iets waar je echt van kunt genieten […], was absurd.” Maar nu salarissen in grote Chinese steden vergelijkbaar zijn met of groter zijn dan die in Oost-Europa, zou de omzet van online shoppen in China naar verwachting in 2020 verdubbelen ten opzichte van 2017: van $ 750 miljard naar $ 1,7 biljoen.
““Het idee dat winkelen iets is waar je echt van kunt genieten was absurd”
Alibaba heeft anno 2016 al dertig miljoen nieuwe banen gecreëerd. Volgens schattingen van de Boston Consulting Group creëert het bedrijf in de komende twintig jaar meer dan honderd miljoen nieuwe banen. Bovendien kan iedereen goederen verkopen via het platform. “Een boer op het platteland kan zijn producten nu online rechtstreeks aan de klant verkopen, in plaats van dat te laten doen door een handelaar”, zegt Jue Wang. “Dankzij platforms als Alibaba en JD kan iedereen een ondernemer worden.”
Als gevolg van groeiende online retail, groeit ook de pakketbezorgingsindustrie in China explosief: volgens een analyse van McKinsey met maar liefst 30 procent per jaar. Dit levert ook vele banen op en belangrijker: ook in kleinere steden en op het platteland, waar leveringscentra nodig zijn. Daarnaast experimenteert JD op ongeveer veertig plekken op het platteland met drone-deliveries.
JD promotiefilmpje over bezorging door drones
De opkomst van de Chinese middenklasse creëert een verlangen om meer te consumeren. “Het is niet zo moeilijk om te begrijpen”, zegt Angela Wang. “Voor veel Chinese consumenten is deze middenklasse-levensstijl nog helemaal nieuw. Ze willen graag alle nieuwe producten en diensten kopen.” De nieuwe Chinese e-commerce-miljardairs zijn daar het product van. “Deze ondernemers leveren diensten en creëren banen. Daardoor zijn ze superrijk geworden”, licht Jue Wang toe.
Toen Angela Wangs TED Talk klaar was, vroeg de moderator wat iedereen toen dacht: is deze impulsieve consumptie op de lange termijn economisch en ecologisch duurzaam? Daar had ze geen duidelijk antwoord op. “We staan slechts aan het begin van een enorme transformatie”, antwoordde Wang, “en er zijn nog geen eenvoudige antwoorden op deze vragen.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
