Zemru staat in afgeknipte spijkerbroek en met vastberaden blik tussen de demonstranten. Het is tijd voor de dienstwissel en politiewagens rijden in en uit. De activisten laten geen auto zomaar voorbijgaan. Ze houden spandoeken voor hun neus en proberen met iedere agent een gesprek aan te knopen. De meesten blijven stug voor zich uit kijken, maar af en toe draait iemand zijn raampje voor ze open. “We zeggen dat ze ons ook moeten beschermen, dat ze ook onze politie zijn”, legt Zemru uit.
Sinds het ontstaan van zionisme verhuizen joden van over de hele wereld naar Israël. In 2017 woonden er 148.700 Ethiopische joden, van wie 61.700 in het land zijn geboren. In de jaren 80 en 90 werden ze met grote reddingsoperaties naar Israël gehaald. Ze ontsnapten zo aan discriminatie en onderdrukking. Israël vertelt graag heldenverhalen over deze reddingsacties, met als kers op de taart een nieuwe actiefilm op Netflix. Wat die verhalen meestal niet vermelden is hoe de Ethiopiërs vervolgens amper in de samenleving werden opgenomen, maar wel dienstplichtig waren.
Als enige joden met een zwarte huidskleur kregen ze van begin af aan te maken met racisme. Volgens veel van hen vervingen Israëlische ambtenaren de Amhaarse 1namen van hun kinderen zonder overleg door Hebreeuwse namen. Talloze schandalen volgden waaronder segregatie op scholen, oneerlijke huisvesting, gebrekkige gezondheidszorg en discriminatie op de arbeidsmarkt. Nog steeds zijn Ethiopische Israëliërs de armste joden van het land.
De laatste druppel
“Ik heb drie zoons en vrees voor hun leven. Niet door de oorlog, maar door onze eigen politie
Mismoedig kijkt ze naar de grote poort voor zich, hoge muren met prikkeldraad. “Als zwarte jongen loop je het grootste risico.” Een vrouw met gebloemde sjaal om haar hoofd knikt instemmend. “Ik heb drie zoons en vrees voor hun leven. Niet door de oorlog, maar door onze eigen politie.”
“Het laatste schandaal: een kleuterschool met aparte ingang voor zwarte kinderen
Het is een paar dagen later als Zemru opgewonden appjes stuurt: ‘Heb je het nieuws gezien?!’ Een kleuterschool is in opspraak. Die zou een aparte ingang hebben voor zwarte kinderen. Zemru is kwaad, maar amper verbaasd. Vergelijkbare incidenten gaan terug tot in de jaren 90, toen uitlekte dat Ethiopische Israëliërs werden buitengesloten bij bloedbanken. De nationale bloedbank bleek hun bloed na donatie consequent te vernietigen uit angst voor hiv. Begin 2013 gaf de Israëlische regering toe vrouwen van Ethiopische afkomst buiten hun weten om te hebben gesteriliseerd, na dat jaren te hebben ontkend.
“Ondanks alles hou ik van Israël
Voor de woning van de minister van Justitie staan een stuk of twintig demonstranten op haar te wachten. Verderop leunen minstens evenveel agenten verveeld tegen hun dienstwagens. Sinds de dood van Solomon Teka komen er dagelijks activisten protesteren voor het appartementencomplex van de minister. In de meeste andere grote steden zijn ook nog steeds dagelijks protesten voor de woningen van invloedrijke figuren.
Een veelkoppig monster
Een van hen, Mevkat Mashashu (32), is duidelijk kwaad. Hij schreeuwt uit volle borst mee. “Ik ben ooit op de terugweg van een feestje zomaar in elkaar geslagen door drie agenten.” Andere activisten komen bij hem staan en vertellen vergelijkbare verhalen. Sommige gaan over de politie, andere over buurmannen, uitsmijters of leraren. “Het is alsof je tegen een veelkoppig monster vecht”, zucht Zemru.
De eerste rellen in juli verliepen bloederig. Vlak na Teka’s dood gingen Ethiopische Israëliërs massaal de straat op. Ze blokkeerden snelwegen, staken auto’s in brand en vochten met de politie. Tientallen agenten raakten gewond. Volgens Zemru blies de media het verhaal op en ging het maar om een kleine groep gewelddadige activisten. “Het waren tieners met zoveel opgebouwde frustraties dat ze zijn ontploft.”
Sinds de rellen wordt racisme steeds vaker besproken in de Knesset, het Israëlische parlement, maar voor de demonstranten in Tel Aviv is dat nog lang niet genoeg. “We zullen doorgaan tot we hetzelfde worden behandeld als iedere andere Israëliër.”
“Ik hoop dat andere Israëliërs zich realiseren dat het geen hobby van ons is. We doen dit uit pure noodzaak
Ze werpt een felle blik op de appartementen tegenover haar, alsof ze haar daarbinnen kunnen horen, en trekt haar gitaartas dichter tegen zich aan. “Ik zit hier niet voor mijn lol. Het is half twaalf, als ik straks thuiskom ga ik geen muziek meer maken. Ik ben kapot en mijn stem is schor van het schreeuwen. Ik hoop dat andere Israëliërs zich realiseren dat het geen hobby van ons is. We doen dit uit pure noodzaak.”
Dan vist ze haar mobiel uit haar tas om een vriendin, die bij een soortgelijk protest was, te bellen. “Checken of ze niet is gearresteerd.” Pas als ze is gerustgesteld, vervolgt Zemru haar verhaal. “We worden constant opgepakt, maar het leidt meestal tot niets. We hebben het recht om te protesteren, dat weet de politie best. Ze proberen ons gewoon uit te putten.” In het felle licht van de lantaarnpaal valt de vermoeidheid in haar gezicht pas op.
Ze wrijft in haar ogen en even lijkt de politie haar zin te krijgen, maar dan krijgt ze haar vastberaden blik terug, alsof iets groters het van haar overneemt, en zegt ze: “Ik voel verantwoordelijkheid om te doen wat mijn ouders niet konden. Zij spraken destijds de taal niet en waren misschien ook wel te beleefd. Wij zijn beter tegen het racisme opgewassen. De tijd van vragen om acceptatie in ons eigen land is eindelijk voorbij. We eisen het.”
- Het Amhaars is de officiële voertaal van Ethiopië. Van zo’n 27 miljoen mensen is het de moedertaal. ↩︎
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand