‘Een geestelijk coach moet vooral empathie hebben’

‘Waarom sport je niet meer?’ vroeg Van Dalen. Omdat hij zijn sportkleding al weken niet had gewassen. ‘Waarom niet?’ Nou, eigenlijk waste hij überhaupt niet meer, hij liep in vuile kleding. ‘Hoe komt dat?’ De wasmachine, die hij deelde met anderen, was ’s avonds altijd bezet. “Uiteindelijk spraken we af dat hij voortaan vlak na de lunch zijn was ging doen. Zo kon hij langzaam opkrabbelen: hij ging weer sporten, voelde zich daardoor beter over zichzelf en kreeg weer meer energie.”

Chibanda begon daarom andere Zimbabwanen, vooral grootmoeders, te trainen in een vorm van probleemoplossende therapie. Voortaan hielpen zij, en niet die ene schaarse psychiater, hun medemens uit de put. Hij concludeerde uit onderzoek dat de getrainde coaches meer dan 80 procent van de mensen konden helpen: de depressie- en angstklachten verminderden significant. Hij publiceerde erover in 2016 in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift JAMA.

Samen met Chibanda bouwde Van Dalen diens aanpak vanaf 2019 uit tot het online platform Inuka. Online coaching biedt twee voordelen: “Het is toegankelijk en anoniem, wat de drempel verlaagt.” Via het platform, dat inmiddels losstaat van Philips, coachten ongeveer honderd betaalde Inuka-coaches al meer dan 1800 mensen wereldwijd. Ieder coachingstraject begint met een vragenlijst, ontwikkeld samen met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), om te meten of iemand risico loopt op mentale problemen, of die misschien al heeft. Ook achteraf vullen mensen een vragenlijst in, om te meten of de coaching effect had.

De resultaten liegen er niet om. Uit de wetenschappelijke analyse van die data blijkt dat ruim 70 procent van de mensen in de risicocategorie na ongeveer vier online sessies veerkrachtiger is en dat de depressie- en angstklachten erdoor verminderden. “Natuurlijk zijn er ook mensen die we niet kunnen helpen: bij bijvoorbeeld suïcidale of psychotische klachten is er specialistische medische hulp nodig. Onze coaches worden erop getraind om dat te herkennen en mensen door te verwijzen.”

Zo kwam ze terecht bij de grote bedrijven. “Dáár zit het geld. Door geld te verdienen aan degenen die het kunnen betalen, kunnen we kwetsbaardere groepen gratis helpen.” Ze zette daarom naast het bedrijf Stichting Inuka op die via dezelfde methode coaching biedt in onder andere Kenia, Zimbabwe, Libanon en Oeganda, maar ook in Nederland bij bijvoorbeeld vluchtelingen. “De stichting moet het nu nog vooral hebben van subsidies en vrijwilligerswerk, maar het doel is om het werk te bekostigen met de winst van het bedrijf. In 2023 hopen we winstgevend te zijn.”

Onlangs kondigde Inuka aan wereldwijd jeugdactivisten van Amnesty International via coaching te ondersteunen om stress en burn-outs te voorkomen. “Het helpt Amnesty, en is tegelijkertijd voor ons goede marketing”, zegt Van Dalen. Het is kenmerkend voor de manier waarop ze te werk wil gaan: goed-doen zonder de businesskant uit het oog te verliezen. “Ik liep eens stage bij Tata Steel in India. Tata zette daar als marketing de beste ziekenhuizen van het land op. De helft van de bedden was voor de allerrijksten, die daar veel voor betaalden, de andere helft was gratis voor mensen die de zorg niet konden betalen. Het kostte Tata niks, want die ziekenhuizen draaiden gewoon break even, maar ze werden wel megabekend omdat ze ‘de armen’ hielpen en ook heel goeie zorg leverden aan de rijken. Ik vond het briljant.”

Het is haar droom om zo groot te worden dat straks in iedere gemeenschap – of het nu werklozen, chronisch zieken, vluchtelingen of kantoorwerkers zijn – coaches rondlopen die anderen kunnen helpen. “Mijn tweede doel is te bewijzen dat winst maken heel goed samengaat met de wereld verbeteren. Het kapitalistische systeem is er nu eenmaal – en natuurlijk moeten we proberen het te veranderen – maar ondertussen kun je het ook gebruiken om je impact zo groot mogelijk te maken.”