Eritreeërs in Nederland moeten hun gezin al jaren missen

Volgens Stefan Koolen, Rahwa’s advocaat, is haar aanvraag er bij uitstek één waar de IND in het belang van de kinderen had moeten handelen – en dat vooralsnog nalaat. “In Rahwa’s geval zijn er moeilijkheden rondom de identiteit van de vader van haar kinderen”, legt Koolen uit. Rahwa’s aanvraag werd afgewezen omdat haar man geen identiteitsdocumenten heeft. Die raakte hij kwijt tijdens zijn vlucht naar Israël. Van de kinderen heeft ze doopaktes. De rest van de papieren, zoals officiële trouwpapieren, zijn verloren gegaan tijdens een brand in hun huis in Eritrea.

Het gezin van Gebrekirstos zat drie maanden in de gevangenis, als straf voor hun vluchtpoging. Ondertussen probeerde hij nieuwe papieren te krijgen. “Mijn zus ging naar de gemeente om geboorteaktes op te vragen. Maar ze vroegen haar: ‘Vraag je dit voor je broer? Waar is je broer?’ Ik wilde mijn zus niet verder in gevaar brengen en moest dus opgeven.”

Rahwa’s blijdschap was van korte duur. De staatssecretaris ging in hoger beroep tegen de uitspraak. De nieuwe beslissing die na zes weken moest komen, is er na een half jaar nog steeds niet. Haar advocaat stuurde een ingebrekestelling naar de IND om de Dienst erop te wijzen dat het zich niet aan de uitspraak van de rechter houdt. Een antwoord bleef uit. Nu dwingt hij een boete af via de rechter. Dat kan invloed hebben op het proces, zegt hij. “Maar het kan ook zo zijn dat het nog een jaar of twee jaar duurt.”

De IND laat in een schriftelijke reactie weten dat haar werkwijze in overeenstemming is met wat het Europese Hof in maart stelde. ‘Bij een nareisaanvraag worden naast officiële documenten al andere bewijsmiddelen betrokken. Daarnaast vraagt de IND altijd al naar de reden voor het ontbreken van officiële documenten. De uitspraak in maart heeft met name betrekking op achtergebleven alleenstaande kinderen. In deze gevallen gaan we nu sneller over tot onderzoek. In de officiële werkwijze wordt dit nog aangepast.’

Het rapport stelt dat onzekerheid over de hereniging met partner en eventuele kinderen zo’n stress veroorzaakt dat het andere activiteiten, zoals Nederlands leren en inburgeren, in de weg staat. Gebrekirstos vertelt, achter de Ethiopische kapperszaak waar hij sinds kort stage loopt, over zijn wanhoop. “Ik ben klaar met de inburgering, maar ben geen opleiding gestart. Ik kon niet goed nadenken van de stress. 2017 en 2018 waren moeilijke jaren voor mij. Ik vocht tegen de stress en werd er ziek van. Ik dronk te veel alcohol, maar daar ben ik nu mee gestopt. Om mezelf door de stress heen te helpen kocht ik een – te dure – mountainbike.”

Anders dan Gebrekirstos lukte het Rahwa niet de stress van zich af te zetten. Ze slaapt slecht, vertelt ze. Ze moet nog een paar herkansingen doen voor haar inburgeringsexamen, maar hoeft niet meer naar school. “Nu zit ik de hele dag thuis. Ik loop elke dag hoopvol naar de brievenbus omdat ik wacht op een brief met goed nieuws, maar ik weet niet of dat zal komen.”

*Wegens privacyredenen is haar achternaam niet vermeld. Deze is wel bekend bij de redactie.