Vorige maand heeft het Europees Parlement een immigratieovereenkomst bezegeld tussen de EU en Turkije. De beide regio’s komen overeen dat zij migranten terug zullen nemen die zich clandestien op het grondgebied van de ander begeven. In ruil voor deze overeenkomst zal Turkije financiële en technische assistentie ontvangen van de EU zodat het land zijn grenspolitie kan versterken en surveillanceapparatuur kan installeren. Hierbij behoort onder andere het kopen van surveillanceapparatuur, het opzetten van receptiecentra en bewakingsstructuren en trainingen verzorgen, en dit allemaal binnen de huidige regelgeving van de EU-assistentie. Door deze maatregelen zouden de Turkse grenzen met Syrië, Iran en Iraq veiliger moeten worden.
Door deze overeenkomst hebben EU-lidstaten meer invloed op het terugdringen van de komst van migranten uit Noord-Afrika en het Midden-Oosten, met name de landen die vaak de bestemmingen vormen voor de ongedocumenteerde migranten die Turkije binnenkomen. De grenspolitie van de EU, Frontex, schat dat een grote meerderheid van de migranten bij Griekenland en Turkije de grens over zijn gekomen – zoveel zelfs dat deze grenzen de ‘bevoorrechte achterdeuren voor ongedocumenteerden’ worden genoemd.
Volgens Frontex zijn vorig jaar meer dan 55,000 mensen de grens overgestoken, een toename van 17% in vergelijking met het voorgaande jaar. Eigenlijk heeft Griekenland dus het meeste voordeel aan de gemaakte overeenkomst. De terugkeerregel zal niet alleen gelden voor EU-leden of Turken maar ook voor diegenen uit andere landen die één van de twee regio’s binnenkomen door de ander. De laatste jaren heeft Turkije veel kritiek gekregen op de soepele visa-eisen die het makkelijk maakten voor migranten om hun land legaal binnen te komen en vervolgens door te reizen. Mensen uit bijvoorbeeld Kyrgyzstan, Kazachstan, Syrië of Iran hadden geen visa nodig: eenmaal in Turkije proberen zij zonder de benodigde papieren de grens met Griekenland over te steken.
Renate Sommer, lid van de Duitse parlement en degene die de overeenkomst heeft opgetekend, zegt dat deze afspraken zowel de EU als Turkije ten goede komen. Ze voegde daar aan toe dat de overeenkomst "een belangrijke bijdrage zou leveren aan het terugdringen van migranten die vanuit Turkije de EU binnen komen, grensoverschrijdend geweld te zou gaan – met name mensenhandel – en de druk van Griekenland, en de EU in zijn geheel, af zou nemen. Maar we moeten nog zien of Turkije daadwerkelijk ongedocumenteerde migranten terug zal nemen op eigen grondgebied."
Tien jaar
Er is meer dan tien jaar onderhandeld voordat bovenstaande afspraken bereikt konden worden. De EU is in 2002 in gesprek gegaan met de Turkse overheid over de terugnameprocedure van ongedocumenteerde migranten. De twee partijen konden tot de overeenkomst komen nadat de EU Ankara’s verzoek in overweging had genomen om de visa-regelementen voor Turkse burgers die naar EU landen willen reizen te versoepelen. De commissie heeft in december 2013 het voortgangsrapport ‘Towards a visa-free regime with Turkey’ gepubliceerd. Het is de bedoeling dat via deze onderhandelingen stappen worden genomen om alle visa verplichtingen voor Turken die kort het Shengengebied willen bezoeken af te schaffen. De afspraak over het opnemen van ongedocumenteerde migranten moet nog door beide partijen bekrachtigd worden en zal twee maanden na deze stap in werking gaan.
Bron:
Lorenzo Piccoli
