Column

Fuck de dieetcultuur

In onze dieetcultuur is af willen vallen de norm: hoe dunner, hoe beter. Maar diëten werkt niet en maakt ons alleen maar ongelukkig en ongezond, zegt Marloes Leezer, die herstelt van een eetstoornis. ‘Dun zijn was mijn diepste wens en ik had er alles voor over.’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Facebook besloot vorige maand om sommige advertenties voor dieetproducten te verbieden. Dieetgerelateerde reclames worden niet meer getoond aan gebruikers jonger dan 18. Helemaal in de ban gaan posts met bijschriften die onrealistische effecten beloven, waarin wordt gelinkt naar een product. Ook op het aanverwante Instagram gaan de nieuwe regels in. Ik vind dit geweldig nieuws.

Inmiddels weet ik gelukkig beter, maar voorheen viel ik als een blok voor dit soort advertenties. En met mij vele anderen. Ik heb belachelijke diëten geprobeerd: detoxen, vasten, hele voedselgroepen schrappen of juist nog maar één soort voedsel eten (zo waren er: het appeldieet, het eidieet, het soepdieet, het yoghurtdieet). Ik morrelde doorlopend aan mijn dagelijkse calorie-inname en deed al aan intermittent fasting 1 voor het een naam had. Ik heb alles gedaan en het werkte allemaal, maar steeds kwamen de kilo’s vanzelf weer terug – plus nog een beetje. Tot de pillen kwamen.

Wat boeit gezondheid nou?

Ik heb eens opgezocht wat mijn toenmalige ‘wondermiddeltje’ (een potje van de Tuinen) tegenwoordig kost en schrok me het apezuur. Toen ik nog was aangewezen op een beetje zakgeld per week en de drie euro per uur die ik verdiende in een winkel, had ik er eigenlijk helemaal het geld niet voor. En toch deed ik het. Dun worden was belangrijker dan al het andere.

Ik heb de zwarte markt afgespeurd naar amfetamine, want daar had ik goede dingen over gelezen

Met vrienden wisselde ik tips uit voor wat je het beste kon slikken. Een paar oudere vrienden herinnerden zich een pil met een inmiddels verboden middel erin, dat blijkbaar werkte als een tiet. Wij waren dus heel boos dat dat in de tussentijd was verboden. Stomme overheid. Wat boeit gezondheid nou? Ik heb zelfs een keer online de zwarte markt afgespeurd naar amfetamine, want daar had ik goede dingen over gelezen. Goddank was ik te stom om het te vinden, want ik heb geen idee hoe dat zou zijn afgelopen.

Het is volkomen normaal geworden om op dieet te zijn. Dun zijn associëren we in onze cultuur met gezondheid en deugd. En nóg dunner is nóg beter. Zodoende hebben we met zijn allen een heuse dieetcultuur ontwikkeld: wie erin slaagt af te vallen, verwerft een hogere status. De geregistreerde diëtist Christy Harrison (die zich als ‘antidieetschrijver’ doorlopend uitspreekt tégen de dieetcultuur) noemt het een systeem van overtuigingen. In dat systeem wordt eten opgedeeld in goed en fout, in plaats van iets om van te genieten of gewoon als wat het is: brandstof voor je lijf.

Vicieuze cirkel

Misschien denk je nu: nou, daar heb ik helemaal geen last van. Maar weet je dat zeker? Vraag je maar eens af welke dingen je niet doet omdat je vindt dat je er het lijf niet voor hebt. Welke kleren laat je links liggen omdat je denkt dat ze je niet flatteren, en omdat flatteus gekleed zijn belangrijker voor je is dan dragen wat je leuk vindt? Wanneer heb je voor het laatst verwezen naar iets wat je at als ‘zondigen’, of gezegd: ‘Ik eet dit nu even niet want ik ben al de hele week niet wezen sporten’?

Een slanker lichaam is naar ons idee niet alleen beter, maar geeft ook het recht om bepaalde dingen te doen

Dit zijn allemaal voorbeelden van gedachtes uit onze dieetcultuur, ingegeven door het idee dat een slanker lichaam niet alleen beter is, maar ook het recht geeft om bepaalde dingen te doen (een korte rok dragen, naar de sauna gaan). Dun worden zou niet veel meer kosten dan wat doorzettingsvermogen en het juiste product. Dus proberen we weer een nieuw dieet, of een nieuw middeltje. Goed, dat vorige werkte niet, maar misschien dit nieuwe wél.

En zo houdt de dieetcultuur zichzelf in stand, terwijl allang is vastgesteld dat diëten op de lange termijn niet werkt. Traci Mann, hoogleraar sociale en gezondheidspsychologie aan de Universiteit van Minnesota, vergeleek in 2007 en 2013 studies naar gewichtsverlies waarbij deelnemers ook na afloop nog minimaal twee jaar waren gevolgd. Haar conclusie: twee tot vijf jaar na de studie bleek bijna iedereen gemiddeld slechts twee à drie pond lichter vergeleken met hun begingewicht.

Het opnieuw aankomen van verloren gewicht na een dieet, stelt Mann, is de regel en niet de uitzondering. De opzet van een dieet is dan ook altijd dat het om een tijdelijke verandering van je gedrag gaat, en dat je er uiteindelijk weer mee stopt. Voor resultaat op de lange termijn is dan ook een verandering in leefstijl nodig, en wel op zo’n manier dat je die kunt volhouden.

Je hoeft je leven niet in de wacht te zetten tot je een streefgewicht hebt bereikt

Inmiddels ben ik al een paar jaar dieetvrij. Ook ben ik nu anderhalf jaar in herstel van de eetstoornis die ik onderweg ontwikkelde. Komt dat doordat ik op dieet ging? Nee. Maar het leven in een dieetcultuur heeft het me zeker moeilijker gemaakt. Dun zijn was mijn diepste wens en ik had er alles voor over. Echt alles. Want dun zijn, had ik geleerd, was altijd beter. Pas als ik dun was, kon ik echt gaan leven. Ik weet nu dat je je leven niet in de wacht hoeft te zetten tot je een streefgewicht hebt bereikt. Als jij het gevoel hebt dat je gelukkiger bent als je wat afslankt: mijn zegen heb je, maar je hebt nu ook al alles in huis om te mogen bestaan. Fuck de dieetcultuur.

Mag ik, dikke vrouw, ook een plaatsje in de trein?

Het doorgeslagen dieet op de 'Gezonde School'

  1. Intermittent fasting (periodiek vasten) houdt in dat je steeds een bepaalde periode niet of zo min mogelijk eet. Je kunt bijvoorbeeld twee dagen in de week zeer weinig eten, of steeds zestien uur achter elkaar niet en dan acht uur normaal. Het doel is om je lichaam de gelegenheid te geven opgebouwde vet- en energiereserves op te maken. ↩︎

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons