Als hulporganisaties zich meer verdiepen in de lokale kennis en mores, maken projecten in ontwikkelingslanden om een deugdelijk bestuur op te zetten meer kans. Dat stelt Moosa Elayah in zijn proefschrift waarop hij 17 april in Leiden promoveerde. Een Local Bank of Knowledge kan een oplossing zijn, stelt de promovendus.
Elayah: ‘Uit de meeste literatuur over de effectiviteit van hulp op het gebied van governance building blijkt dat deze zo vaak mislukt doordat hulporganisaties te veel met zichzelf bezig zijn. Dat is contraproductief.’ Elayah zelf heeft een andere verklaring voor deze ineffectiviteit: hulporganisaties gaan vaak uit van niet-kloppende aannames, en importeren een theoretisch model dat misschien wel werkt in het westen, maar niet in een ontwikkelingsland.
Volgens Elayah ziin hulporganisaties wel van goede wil en hebben ze serieuze bedoelingen. Maar doordat ze te weinig tijd steken in onderzoek, synthese en institutionele analyse vooraf, ontstaat alsnog het Local Knowledge Syndrome (LKS). ‘Dát is de sleutelfactor bij het in de soep lopen van projecten.’
Elayah onderzocht vier Nederlandse capacity building-projecten in Jemen (foto), op het gebied van Public Administration, Business Administration, Water Management en Gender. Literatuurstudie en het schrijven van het theoretisch kader deed hij in Nederland, voor het veldwerk ging hij naar Jemen.
Twee van de projecten waren succesvol, de andere twee niet. Een voorbeeld van een aspect dat misliep, was de poging in één ervan om ‘open management’ te introduceren, iets wat niet past bij de Jemenitische samenleving. ‘Er was geen vertrouwen en er ontstonden culturele conflicten’, constateerde Elayah. ‘Je kunt de bestaande sociale en politieke banden en structuren niet negeren, je zult er je project op moeten aanpassen – ook al zou je willen dat ze anders waren. Veranderingen gaan heel langzaam. Gebruik de structuren die er zijn.’
Elayah pleit voor een non-profit Bank for Local Knowledge in Jemen, waar Jemenieten en buitenlandse experts samen ontwikkelingsprogramma’s kunnen analyseren. Zo’n bank kan op verzoek van de ministeries en/of donoren rapportages of data leveren, gebaseerd op ervaring en expertise. De promovendus benadrukt dat de successen en mislukkingen in Jemen exemplarisch zijn voor die in andere ontwikkelingslanden. De lering die uit zijn onderzoek kan worden getrokken is breed toepasbaar, vindt hij.
