Het eerste wat je ziet op de website van Plan Nederland is ‘investeer in meisjes’. Wat bedoelen jullie hiermee?
“Van alle mensen die wereldwijd onder de armoedegrens leven is 70 procent vrouw . De kans is groot dat hun kinderen ook onder de armoedegrens zullen leven. Door meisjes en jonge vrouwen de kans te geven om hun opleiding af te maken en een baan te vinden, kun je die armoede doorbreken. Uit onderzoek blijkt namelijk dat vrouwen een groter deel van hun inkomsten in hun familie investeren dan mannen. Ze zorgen ervoor dat hun kinderen later ook naar school gaan en een opleiding afronden. Door te investeren in meisjes kun je de armoedecirkel dus doorbreken.”
Interviewserie
Met de deadline van de millenniumdoelen in zicht wordt het tijd om naar de duurzame ontwikkelingsdoelen te kijken die dit jaar vastgesteld worden. In de aanloop naar september interviewen we zeventien jonge mensen over de doelen.
Dit is de vijfde aflevering over het vijfde doel: Achieve gender equality and empower all women and girls.
Hoe zit het nu met de kansen van meisjes?
“Het basisonderwijs is flink verbeterd de afgelopen jaren. Inmiddels gaan er wereldwijd bijna evenveel meisjes als jongens naar de basisschool. Maar in veel ontwikkelingslanden (vooral op het platteland) moeten meisjes na de basisschool meehelpen in het huishouden, of ze worden op jonge leeftijd uitgehuwelijkt. Doordat ze geen vervolgopleiding hebben gedaan en geen baan kunnen vinden, blijven ze economisch afhankelijk. Zelfs in Europa is gelijkheid tussen mannen en vrouwen niet vanzelfsprekend. Vrouwen verdienen bijvoorbeeld nog steeds minder dan mannen voor hetzelfde werk. En hoewel er inmiddels meer hoogopgeleide vrouwen dan mannen zijn, zijn er minder vrouwen in hoge posities. Ook huishoudelijke- en zorgtaken worden nog steeds ongelijk verdeeld.”
Meer meisjes naar school? Dan gaat het beter met de economie van een land, staat in het rapport ‘Paying the Price’ dat Plan in 2008 publiceerde.
Leidt economische onafhankelijkheid van vrouwen automatisch tot meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen?
“Dat is soms moeilijk te bepalen. Stel dat een aantal vrouwen een biermerk promoot terwijl ze rondlopen in sexy pakjes. Deze vrouwen hebben een inkomen en zijn in dat opzicht economisch onafhankelijk. Toch kun je je afvragen of dit ook echt leidt tot meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Vaak draagt het er natuurlijk wel aan bij.”
“De reden dat vrouwen en meisjes minder kansen krijgen dan jongens heeft volgens mij vooral te maken met het beeld wat er over hen bestaat en de rollen die ze krijgen toebedeeld. Dat geldt niet alleen voor vrouwen; ook mannen hebben last van die beeldvorming. Zonder werk ben je bijvoorbeeld geen echte man, en mannen moeten stoer zijn en vooral geen emoties tonen. We moeten dus meer stilstaan bij beeldvorming, en wat we als 'vrouwelijk' en 'mannelijk' zien.”
Door te investeren in meisjes kun je de armoedecirkel doorbreken
Marijs van Hoek (29)Zat in het bestuur van NJR (Nationale Jeugdraad) en maakte bij OikosXplore workshops over kinderrechten en duurzame ontwikkeling. Als projectmedewerker bij Plan Nederland is ze verantwoordelijk voor het betrekken van Nederlandse jongeren bij het promoten van gelijke rechten tussen jongens en meisjes in ontwikkelingslanden.
Hoe probeert Plan dit rollenpatroon te doorbreken?
“In onze projecten zorgen we ervoor dat tenminste de helft van de deelnemers vrouw is, dat zij meebeslissen in elke fase van het project en dat we kijken naar welke belemmeringen er specifiek voor vrouwen zijn. Daarnaast willen we laten zien dat ook mannen beter worden van gelijkheid. Het is beter voor de kinderen en voor het inkomen van een gezin als zowel de man als vrouw werken, en ze beiden voor de kinderen zorgen. Daarvoor is het nodig dat de man het nut inziet van een vrouw die studeert en werkt. We leren vrouwen daarom hoe ze met hun man kunnen praten over het volgen van een opleiding, en betrekken altijd jongens en mannen bij onze projecten.”
Gelijkheid tussen mannen en vrouwen en het versterken van de positie van meisjes en vrouwen is een doel in de voorgestelde duurzame ontwikkelingsagenda van de Verenigde Naties. Wat vind je daarvan?
“Ik vind het goed dat er een doel is dat specifiek gaat over het behalen van gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Toch vind ik één doel te beperkt. Het zou veel beter zijn als er in elk doel wordt nagegaan wat het precies betekent voor mannen en voor vrouwen.”
Hoe zie je dit voor je?
“Een grote sector in ontwikkelingslanden is landbouw (meer dan 70 procent van de mensen in sub-Sahara Afrika woont op het platteland en leeft daar ook van, red.). Als je gaat meten hoeveel mensen op het land werken, vind ik dat je ook moet meten hoeveel mannen en hoeveel vrouwen dat zijn. Vrouwen hebben nu vaak geen erfrecht en zijn zelden grondbezitters. Hun inkomsten zijn daardoor lager en vrouwen hebben minder te zeggen over de opbrengst van de oogst.”
Wereldwijd is 10 tot 20 procent van de landeigenaren vrouw terwijl minstens 80 procent van mensen die werken binnen kleine landbouw vrouw is.
“Volgens mij moeten we per doel bekijken wat het betekent voor mannen, vrouwen, meisjes en jongens. Er zijn namelijk veel verschillende behoeften binnen een onderwerp, afhankelijk van sekse, generatie en context. Ik kijk positief naar de nieuwe ontwikkelingsdoelen. Ik hoop in ieder geval dat in 2030 de kwaliteit van het onderwijs goed is, en dat mannen en vrouwen gelijkwaardig mee kunnen doen op de werkvloer.”
