Elke maand geeft de overheid je wat geld omdat je behoort tot de meest arme mensen van je land. Wat zou je doen met dat geld? Een biertje kopen, nieuwe kleren of sigaretten? Of betaal je er de doktersrekening en het schooluniform van je kinderen mee? Veel mensen in Afrika die geld krijgen via een cash transfer in het kader van Social Protection, doen het laatste.
Social Protection is een manier van armoedebestrijding waarbij de meest kwetsbare mensen steun krijgen om gebruik te kunnen maken van sociale voorzieningen. Een voorbeeld van Social Protection is het geven van een maandelijkse financiële bijdrage waarmee net die tweede maaltijd kan worden betaald, of materialen om landbouwgrond te bewerken. In sommige gevallen zijn er voorwaarden aan deze ‘cash transfers’: mensen krijgen dan bijvoorbeeld de bijdrage als ze eerst langs een dokter of een hiv-testpunt zijn geweest.
Vooroordelen
Er bestaan allerlei vooroordelen over het geven van bijstand aan de allerarmsten, maar onderzoek na onderzoek wijst uit dat dit een heel effectieve manier is om de meest kwetsbare groepen te helpen zich aan de armoede te ontworstelen.
Precies over dit thema organiseerden het ministerie van Buitenlandse Zaken, UNICEF Nederland en het INCLUDE kennisplatform voor inclusieve ontwikkeling op donderdag 29 september het seminar ‘Leaving no one behind through social protection’. Reina Buijs, plaatsvervangend Directeur-Generaal Internationale Samenwerking, opende het seminar met een treffende vergelijking: “Social Protection is geen relaxte hangmat, het is een trampoline.”
Minder tienermoeders, schoolverlaters en seks als ruilobject
Vooral voor meisjes en vrouwen bewijst Social Protection als trampoline te fungeren. Door cash transfers blijkt het aantal tienerzwangerschappen te dalen, verlaten minder meisjes voortijdig hun school, vindt er minder ‘transactionele seks’ plaats (seks in ruil voor een wederdienst, bijvoorbeeld een goed rapportcijfer, red.), en wordt de gang naar hiv-testpunten makkelijker. Maar Social Protection is ook een belangrijke aanjager van meer economische groei: zo leidden cash transfers in Zambia tot 34 procent meer bewerkt land en een groei in het gebruik van agrarische middelen zoals zaden, kunstmest en ingehuurde landarbeiders. Hierdoor steeg de landbouwopbrengst met 50 procent.
Wetenschappelijke bewijzen
Om alle wetenschappelijke bewijzen nog eens duidelijk naar voren te brengen, presenteerde Mayke Huijbregts van UNICEF Mozambique resultaten uit dit land. Stijgende bereikcijfers (in 2008 werden nog maar 167.000 huishoudens bereikt met Social Protection, nu zijn dat er al 535.000), veelbelovende ontwikkelingen (de overheid betaalt de maandelijkse cash transfers, UNICEF geeft technische assistentie), en niet mis te verstane resultaten (Social Protection heeft een positieve invloed op gezondheidszorg, onderwijs en voeding).
Frank van Kesteren van INCLUDE hoopt dat het positieve beeld zich verder verspreidt: “Er komt hopelijk een gesprek op gang dat niet gebaseerd is op het imago, maar op het wetenschappelijk bewijs dat Social Protection écht helpt.”
