Op het terrein van een oude scheepswerf in Amsterdam-Noord, ontpopt zich een groene broedplaats voor sociaal ondernemers. De Ceuvel, eerder afgeschreven door de gemeente, wordt omgetoverd tot groene, zelfvoorzienende oase. Op een zonovergoten middag ging OneWorld op bezoek bij mede-initiatiefnemer Sascha Glasl.
Wat is jullie plan in het kort?
“Wij plaatsen woonboten op het terrein van een oude scheepswerf en verbouwen ze tot kantoren, een conferentieruimte en een theehuis. Het terrein is een creatieve broedplaats, waarop we de aanwezige elementen gebruiken: het water, de grond en de tijdelijkheid van het bezit ervan. In de vervuilde grond planten we begroeiing die van gif leeft. Na tien jaar ruimen we op en geven we het terrein weer terug aan de gemeente.”
Wie nemen deel aan het project?
“We zijn een internationale groep van ongeveer 50 mensen, uit Nederland, Duitsland, Spanje, Italië, Polen, Rusland en India. Er is een vaste kern, en er zijn mensen die tijdelijk hun diensten aanbieden. Er zijn architecten, kunstenaars en ambachtslieden, van alles wat.”
Het terrein moest straks vol met woonboten staan. Hoe komen jullie daaraan?
“Dat is geen enkel probleem geweest. In het Parool is geschreven over de prijsvraag en het feit dat wij die gewonnen hadden. De volgende dag al werden we gebeld door mensen die hun oude woonboot kwijt wilden en aan ons aanboden. We hebben er nu 16, die we voor heel weinig hebben gekocht. En nog steeds krijgen we telefoontjes!”
Een multidisciplinair team won de prijsvraag van Bureau Broedplaatsen. Zij kregen De Ceuvel, het vervuilde terrein van de oude scheepswerf naast het Van Hasseltkanaal, voor 10 jaar in bruikleen. Het wordt een sociaal, cultureel, ecologisch en architecturaal wonder, van water, planten en woonboten op het droge.
In het ontwerp van De Ceuvel wordt de tuin verboden genoemd. Waarom is dat?
“Op het terrein was vroeger een scheepswerf en alle afval ging gewoon de grond in. Verfresten, asbest, olie, noem maar op. De grond is zo vervuild dat de gemeente zei dat we er niet op mochten lopen en dat niemand zijn handen erin mocht steken. Gelukkig bleek uit onze eigen test dat het iets minder erg is, maar toch hebben we de steigers ontworpen om de woonboten met elkaar te verbinden. Om de grond te zuiveren, plant onze landschapsarchitect Steven Delva er in het komend voorjaar specifieke planten in die leven van het gif. Ze zetten het gif dus om in bladeren en takken. Over tien jaar zal de grond nog niet helemaal schoon zijn, maar wel veel zuiverder dan nu.”
Wat doen jullie verder om De Ceuvel duurzaam te maken?
“We werken zo veel mogelijk met tweedehands materialen, zoals de woonboten zelf, maar ook het hout waarmee we ze verbouwen. Mensen geven ons van alles. Laatst hebben we bijvoorbeeld van iemand 200 ramen gekregen die bij haar in de weg stonden en die zij niet meer kon gebruiken. Dat soort giften zijn vaak erg handig.
In de toekomst komen op alle woonboten zonnepanelen, we vangen regenwater op dat we zuiveren, we worden 100% zelfvoorzienend. De toiletten bijvoorbeeld, ontwikkeld door Metabolic Lab, worden droog, dat wil zeggen dat ze niet met water worden doorgespoeld. En ook de urine wordt opgevangen en gecomposteerd.”
[[{“fid”:”21318″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:2000,”width”:3000,”style”:”margin: 2px; width: 200px; height: 133px; float: left;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
Hoe ziet de planning voor het komende jaar eruit?
“Het terrein is nog kaal, er is nog niet veel te zien. Er liggen wel al een paar boten. We zijn hard aan de boten aan het werken, om ze te isoleren en redesignen. Dat duurt nog tot eind september. Begin oktober gaan de boten door de brug van het van Hasseltkanaal, dat wordt een mooi gezicht. Ze worden op het terrein geplaatst en de bomen worden geplant. In de wintermaanden maken we de verbindingssteigers. Officieel komen de eerste huurders op 1 januari. In maart planten we de rest van de planten en in de zomer van 2014 is het openingsfeest.”
Stel dat ik straks een woonboot bij jullie wil huren. Hoeveel kost dat dan?[[{“fid”:”21317″,”view_mode”:”default”,”type”:”media”,”attributes”:{“height”:2448,”width”:3264,”style”:”margin: 2px; width: 200px; height: 150px; float: right;”,”class”:”media-element file-default”}}]]
“We hebben een slim exploitatieplan moeten ontwikkelen, want we mogen van de gemeente niet meer dan 60 euro per vierkante meter per jaar aan huur vragen. Maar alle ruimtes zijn voor de komende jaren al verhuurd. Ook de huurders kwamen als vanzelf op ons pad.”
Zo populair is het project dus. Hoe komt dat denk je?
“De Ceuvel is zo’n sterk concept dat het zichzelf leeft. Dat zie je aan de boten en materialen die als vanzelf naar ons toekwamen. Dat geeft aan dat het plan werkt. Wij hebben ook het geluk dat we de goodwill van de gemeente hebben. Die is essentieel bij het verkrijgen van vergunningen en bij andere zaken die geregeld moeten worden. Ja, en je moet natuurlijk doorzetten.”
Wat gebeurt er over tien jaar, als jullie het terrein weer teruggeven aan de gemeente?
“Dan halen we de boten weg; die maken we waarschijnlijk weer geschikt voor het water. Waarschijnlijk gaan we daar een nieuw project mee maken. En De Ceuvel is dan een sprankelende, levendige hub geworden, een marktplaats waar bewoners van Amsterdam bijeenkomen om ideeën uit te wisselen en samen te werken.”
Website: www.deceuvel.nl
Filmpje Introducing De Ceuvel
