De beelden van onthoofdingen door IS, verschillende Nederlandse media kozen ervoor om ze niet te laten zien. Zo gruwelijk vinden wij de beelden. Onze correspondenten in El Salvador (Jurriaan van Eerten), Zuid-Afrika (Andrea Dijkstra) en Cambodja (Ate Hoekstra) gingen daar de straat op. Hoe reageren mensen elders in de wereld op de beelden?
El Salvador
SAN SALVADOR – Gruwelijke moorden zijn niets nieuws in El Salvador. Al jaren is er een bloederige strijd gaande tussen twee gangs: Mara Salvatruche en Barrio 18. Na de burgeroorlog van 1979 tot 1992 werden Salvadoraanse vluchtelingen vanuit de Verenigde Staten naar hun thuisland gedeporteerd. Zij brachten vanuit de VS gangs naar het land: groepen die met geweld hun territorium opeisen in een stad, waarbinnen zij ondernemers afpersen.
Ik heb genoeg mensen hun schouders zien ophalen
“Omdat je hier in het nieuws alleen moord en mishandeling ziet, ben ik opgehouden te kijken”, vertelt grafisch ontwerpster Karla Salaverria. Toen die IS video's begonnen te verschijnen, werd er volgens Salaverria hier en daar over gepraat, maar het geweld maakte niet zoveel indruk als in Nederland. Bij de dagelijkse gangmoorden worden lichamen zwaar verminkt in de straten achtergelaten. Salaverria: “Ik heb genoeg mensen hun schouders zien ophalen en zeggen: 'Ach, dat handjevol onthoofdingen. Waar maken ze zich druk om?' Wat schrikken was voor Europa, is voor ons dagelijkse realiteit.”
Wat de mensen in het sterk katholieke El Salvador wel verbaast, is de religieuze ideologie achter de moorden. Carmen Helena, die langs de kant van de weg pupusas bakt – broodjes gevuld met kaas, vlees of bonenpuree – vraagt zich af hoe de terroristen zichzelf tegenover God zullen verantwoorden na zulke daden. “Bij ons is religie een vrije keuze”, zegt zij. “Mensen prediken, omdat ze je willen helpen.”
Zuid-Afrika
PRETORIA – “IS….? Dat zegt me niets.” Het is de meest gehoorde reactie in Soshanguve, één van vele Zuid-Afrikaanse townships waar twintig jaar na de Apartheid nog altijd het merendeel van de zwarte bevolking woont die er vaak weinig toegang heeft tot internationaal nieuws.
IS….? Dat zegt me niets
“Op een satellietzender zag ik de onthoofdingen een keer langsflitsen”, vertelt de 40-jarige Lindi als één van de weinigen. De moeder van drie kinderen noemt de onthoofdingen ‘gruwelijk’ maar ook ‘ver van haar bed’. Meer zorgen maakt ze zich over Boko Haram, de Nigeriaanse terroristische organisatie, die volgens haar gelinkt is aan IS. Vanwege de vele Nigerianen in Zuid-Afrika is ze bang dat hun terreur ook haar kant op komt. Een vraag over moslimterrorisme begrijpt ze niet. “Is Boko Haram dan Islamitisch? Ik dacht dat het Nigeriaans was.”
“Het moslimterrorisme van IS is absoluut geen ver van m’n bed show”, is de 30-jarige John in een modern winkelcentrum in de hoofdstad Pretoria een andere mening toegedaan. “Via internet kun je tegenwoordig overal islamitische haatpreken bekijken”, zegt de blanke Zuid-Afrikaan in korte broek en T-shirt. “En dat steeds meer Christenen zich tot de Islam bekeren, is een bedreiging voor de wereld.” De onthoofdingen op zichzelf vindt John minder schokkend. “Mensen in Zuid-Afrika worden weliswaar niet onthoofd maar iemand met een bijl in stukken hakken, vind ik minstens zo wreed.” Met 47 moorden per dag is Zuid-Afrika één van de gewelddadigste landen ter wereld.
Cambodja
PHNOM PENH – “Gruwelijk wat ze met die Japanners hebben gedaan”, zegt de in een oranje pij geklede Atith Soun (32) in de Wat Ounalom, een boeddhistisch klooster in het hart van Phnom Penh. De monnik verwoordt het gevoel van veel Cambodjanen. Met de goede relatie tussen Cambodja en Japan, zijn het vooral de onthoofdingen van Kenji Goto en Haruna Yukawa die Cambodja – waar 95 procent van de bevolking boeddhistisch is – hebben geschokt.
Waar je ook bent ter wereld, mensen vermoorden gaat altijd in tegen de wetten van de natuur
“Waar je ook bent ter wereld, mensen vermoorden gaat altijd in tegen de wetten van de natuur”, vertelt Soun. “Een slecht mens die anderen vermoordt, zal overal veroordeeld worden. Geen enkele religie zal zijn acties goedkeuren. In het boeddhisme kunnen dit soort moorden niet, maar ook in het christendom en bij de islam kan dit volgens mij niet. Hier in Cambodja hebben we nooit problemen met moslims. Maar ik zie wat er in de Arabische staten gebeurt. En in Thailand en Birma vechten moslims tegen boeddhisten. Soms ben ik bang dat die invloed ook naar Cambodja overwaait. Dat we hier ook zulk extremisme krijgen.”
Cambodja’s premier Hun Sen vergeleek de daden van IS onlangs met die van de Rode Khmer, het gruwelregime dat tussen 1975 en 1979 aan 1,7 miljoen Cambodjanen het leven kostte. Een misplaatste vergelijking, vindt Soun. “Cambodja viel destijds ten prooi aan een politieke chaos met Vietnam en de Verenigde Staten. Tegen politiek kun je nog vechten. IS is religieus extremisme. Dat is een veel zwaardere tegenstander dan Pol Pot.”
