Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Nu veel mensen noodgedwongen thuis zitten uit angst voor verspreiding van het coronavirus, staan we ook stil bij wat isolatie met mensen doet. De Volkskrant beschreef bijvoorbeeld de psychologische gevolgen die langdurige zelfquarantaine in China had: ‘Van de Chinezen voelde 42 procent zich angstig tijdens het hoogtepunt van de crisis. Op internet publiceerden psychologen video’s met tips.’
In deze tijden van sociale onthouding komen mensen met de mooiste initiatieven: online huiskamerconcerten, online tekenles, boodschappenhulp voor mensen in zelfisolatie, oppashulp voor verplegend personeel. In Italië bood pornomagnaat Pornhub aan iedereen die dat wil, een maand lang gratis een premium-abonnement aan. Alles om het isolement voor elkaar en onszelf zo aangenaam mogelijk te maken.
“Voor ruim vierduizend kinderen was online onderwijs nooit een optie
Hoe hartverwarmend de plots ontstane solidariteit ook is, voor sommige mensen zit er een wrang bijsmaakje aan. Mensen met een beperking of een chronische aandoening vragen al heel lang om aandacht voor het isolement waarin zij zitten doordat ze door hun beperking de deur niet of nauwelijks uitkomen. Kijk maar eens bij de hashtag #DisabledAndSaltyAF. Mensen met een beperking of een chronische aandoening vragen bovendien ook al lang om online onderwijs en de mogelijkheid om thuis te werken. Zij kregen tot nu toe nul op het rekest.
Er zijn in Nederland ruim vierduizend kinderen die langer dan drie maanden geen school bezoeken, de zogenaamde thuiszitters of thuisblijvers. Dat wordt een ‘hardnekkig probleem’ genoemd, waar onderwijsbestuurders, gemeenten en minister Arie Slob zich al jaren het hoofd over breken. Voor deze kinderen was online onderwijs nooit een optie. Toen mijn dochter, een hbo-studente, om online hoorcolleges vroeg wegens haar chronische ziekte, kreeg ze te horen dat dat te lastig was ‘in verband met de privacy van de docent’. Ik ben benieuwd of diezelfde docenten hun lessen nu wel via het internet aanbieden. In ieder geval toont dit aan dat de noden van mensen met een beperking voor beleidsmakers eerder nooit een prioriteit zijn geweest.
Ergens moet ik huilen. Ineens kunnen kinderen dus wel thuis leskrijgen. Ik krijg het Rob niet uitgelegd..
— Gitte🐼🤍❤ (@Rob_hero) March 15, 2020
Als het leven na de corona-crisis (hopelijk) weer normaal wordt en iedereen weer naar zijn of haar werk of school gaat, zitten nog steeds veel mensen met een beperking of chronische aandoening thuis. Dat is zuur, maar laten we het positief bekijken: we weten dan in elk geval dat als we willen, we hun leven een stuk prettiger kunnen maken. De volgende vijf lessen kunnen we trekken uit de coronacrisis.
1. Houd online onderwijs beschikbaar voor iedereen die dat wil of nodig heeft
De komende weken kunnen we met zijn allen oefenen met het aanbieden en volgen van online onderwijs. We doen nieuwe inzichten en methodes op die tijdens deze crisis werken en die ook erna heel geschikt zijn voor kinderen met autisme (verreweg de grootste groep thuiszitters) en kinderen en jongeren met beperkingen. Online onderwijs is goed genoeg voor alle kinderen nu de scholen dicht zijn, dus ook straks voor alle kinderen met beperkingen als ze weer open zijn.
2. Thuis werken gaat voor bepaalde beroepen prima
Sommige mensen met een beperking kunnen niet anders dan thuis werken, bijvoorbeeld omdat ze met het openbaar vervoer niet op hun werk kunnen komen, omdat het bedrijf waarvoor ze (willen) werken geen toegankelijke werkplek aanbiedt of omdat ze niet de energie hebben om elke dag naar kantoor te komen. Nu de maatregelen in het kader van de corona-uitbraak uitwijzen dat thuiswerk voor bepaalde beroepen een prima optie is, is er geen reden meer om terughoudend te zijn in het aannemen van iemand met een beperking. Het blijft natuurlijk belangrijk dat zoveel mogelijk werkplekken toegankelijk worden voor mensen met een beperking, maar tot die tijd kunnen veel bedrijven hun gehandicapte werknemers prima vanuit huis laten werken.
3. Realiseer je dat thuis zitten voor veel mensen al jaren de dagelijkse realiteit is
“Vlieg jij nu al tegen de muur op? Realiseer je dat dit vaak de dagelijkse realiteit is van je landgenoten met een beperking
Na een paar dagen thuisquarantaine vliegen veel mensen al tegen de muren op. Begrijpelijk, maar realiseer je dat dit vaak al jaren de dagelijkse realiteit is van je landgenoten met een beperking. Ken je zelf mensen die door ziekte of een handicap niet kunnen werken en weinig sociale contacten hebben buiten de deur? Kun je je nu een beetje voorstellen hoe deze personen zich voelen? Vraag af en toe hoe het met hen gaat, wees daarin creatief en laat merken dat je betrokken wilt zijn. Stel bijvoorbeeld eens voor om samen dezelfde film te kijken terwijl je met elkaar appt over het verloop. Stuur handgeschreven kaartjes. Laat weten dat ze niet alleen zijn.
4. Blijf elkaar structureel de helpende hand bieden
Het aanbieden van diensten, zoals nu gebeurt via de hashtag #coronahulp, is voor mensen met een beperking heel fijn, ook als alles op enig moment weer ‘normaal’ is. Kun je klussen? Doe je wekelijks boodschappen en kun je ook wel boodschappen meenemen voor die gehandicapte kennis? Of kun je een keertje op haar kinderen passen (Ja, gehandicapte mensen hebben ook kinderen)? Vraag waar je kennis of vriend(in) behoefte aan heeft en laat weten dat je begrijpt dat hulp vragen en ontvangen moeilijk is.
5. Blijf solidair met de mensen die we vergeten
Nu we allemaal zo’n beetje in hetzelfde schuitje zitten, kun je je wellicht voorstellen hoe ruim twee miljoen mensen in Nederland (zoveel mensen met een beperking telt ons land) zich elke dag voelen. Angst over je gezondheid, onzekerheid over de nabije toekomst, frustratie over artsen die je klachten niet serieus nemen: voor veel mensen met een beperking is het dagelijkse kost, net als eenzaamheid, het gebrek aan duidelijkheid, de zorg voor elkaar en de zorgen over het onderwijs van je kinderen (‘Kunnen ze hun eindexamen nu nog wel halen?’). Het verschil is alleen dat het voor jou een tijdelijke situatie is en voor twee miljoen mensen de dagelijkse realiteit, jaar in jaar uit.
“Zoveel aandacht er nu is voor het coronavirus, zo weinig aandacht is er voor gehandicapte mensen die altijd thuis zitten
Zoveel aandacht als er nu is voor de mensen die vanwege het coronavirus thuis zitten, zo weinig aandacht is er voor gehandicapte mensen die normaal ook nauwelijks de deur uit kunnen. Zij worden structureel vergeten en over het hoofd gezien. Hoe mooi zou het dus zijn als we dat nu eens en voor altijd zouden erkennen, en we stappen gingen zetten om hen op te nemen in de maatschappij? Als mensen met een beperking niet langer in hun eentje voor toegankelijkheid hoefden te knokken?
Het dagelijks leven zit nu voor iedereen op slot. Als dat straks weer wordt opengebroken, zullen we dan iederéén laten meedoen?
