Wil je wat racisme bij je frietjes?

Toen Sjoerd Levelt een foto van een McDonald’s vol zwarte pieten voorbij zag komen, besloot hij het McDonald’s-hoofdkantoor in Amerika te benaderen. Met resultaat. Een uiteenzetting.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Op 23 november zag ik een tweet van het winkelcentrum Breepark in Breda, met daarin een foto van een bezoek van Sinterklaas met zwarte pieten aan de McDonald’s. Op de foto was een groep van zeven mensen te zien die waren verkleed en geschminkt als de racistische karikatuur. Ze stonden achter de toonbank van de McDonald’s, samen met een personeelslid en Sinterklaas. Ik tweette de foto naar McDonald’s.
We hebben de foto bij deze tweet achterwege gelaten omdat we geen beelden van zwarte piet op onze site willen reproduceren.
Ik tweet vrijwel altijd in het Engels; 95 procent van mijn 8.900 volgers zijn Engelstalig. Ik had gezien dat de Nederlandse McDonald’s niet actief is op Twitter, maar dat McDonald’s Corporation daar wél communiceert. Dat was voor mij in eerste instantie de reden om de Corporation in mijn tweet te noemen. Een andere reden is dat – hoewel veel Nederlanders nog steeds in ontkenning leven – het voor Amerikanen volstrekt duidelijk is dat een blackface karikatuur als zwarte piet racistisch is.

Terwijl veel Nederlanders nog steeds in ontkenning leven, is het voor Amerikanen volstrekt duidelijk dat zwarte piet racistisch is

Ik kreeg geen reactie van McDonald’s. Nu was het Black Friday, dus ik wachtte min of meer geduldig op maandag. Wel tweette ik nog een aantal keer, waarbij ik ook de CEO, Steve Easterbrook, tagde. Ik had ondertussen op de website van Breepark gezien dat het bezoek van de zwarte pieten was mede-georganiseerd door McDonald’s. Op maandag tweette ik nog een stel foto’s van bezoeken van zwarte pieten aan andere filialen van McDonald’s, die ik op hun Facebook-pagina’s had gevonden. Ik begon ook andere managers van McDonald’s te taggen, maar kreeg nog steeds geen reactie. Ondertussen genereerden mijn tweets wel wat aandacht bij anderen. Ik had inmiddels ook het e-mailadres van Easterbrook achterhaald, en schreef hem:

I am writing you to enquire after the practice, in your restaurants in the Netherlands, to organize, every November/December, activities including the character “Zwarte Piet” – a racist, blackface caricature, who is supposedly the “helper” of St Nicholas. I have attached some screenshots below, all posted on various social media over the past two weeks.

There are people who assert that the character is not racist, and instead harmless fun. Historical research, however, has amply shown that the character is racist in origin (see, e.g., the work of Lise Koning, chosen as Young Historian of the Year 2018 by the Royal Dutch Historical Society, who has shown the affinity between American minstrel shows and the early development of the Zwarte Piet character – in Dutch here, but more importantly the Dutch Children’s Ombudsman has concluded that children experience harm from the festivities, and that the character should be adjusted.

It is therefore pertinent to any family-oriented business in the Netherlands to develop a clear vision on how to ensure such adjustment, which involves shedding the Piet character of its discriminating and stereotypical elements. McDonald’s restaurants participate in, organize, and host activities including Zwarte Piet, and therefore have a special responsibility.

For these reasons, I urge you to instruct your franchise holders in the Netherlands no longer to allow blackface to be part of festivities in your restaurants, and to no longer co-organize festivities including blackface; further I urge you to consider which recommendations of the Children’s Ombudsman pertain to your business in the Netherlands, and formulate a strategy accordingly.

Nederlandse Vertaling
Ik schrijf u om u te informeren naar de praktijken in de Nederlandse restaurants, waarbij de feestelijke activiteiten in november / december worden georganiseerd, inclusief het personage “Zwarte Piet” – een racistische, zwarte karikatuur, de zogenaamd “helper” van Sinterklaas. Ik heb hieronder enkele screenshots bijgevoegd, die de afgelopen twee weken op verschillende sociale media zijn geplaatst.

Er zijn mensen die beweren dat het personage niet racistisch is, maar onschuldige pret. Historisch onderzoek heeft echter ruimschoots aangetoond dat het personage racistisch is. Zie bijvoorbeeld het werk van Lise Koning, gekozen als Jonge Historicus van het Jaar 2018 door de Koninklijke Nederlandse Historische Vereniging, die de affiniteit tussen Amerikaanse minstrel-shows heeft getoond en de vroege ontwikkeling van het Zwarte Piet-personage – hier in het Nederlands. Maar belangrijker: de Nederlandse Kinderombudsman heeft geconcludeerd dat kinderen schade ondervinden van de festiviteiten en dat het personage moet worden aangepast.

Het is daarom relevant voor elk familiebedrijf in Nederland om een ​​duidelijke visie te ontwikkelen over hoe een dergelijke aanpassing kan worden bewerkstelligd, waarbij het Piet-karakter van zijn discriminerende en stereotyperende elementen wordt ontdaan. McDonald’s-restaurants nemen deel aan, organiseren en hosten activiteiten met Zwarte Piet en hebben daarom een ​​speciale verantwoordelijkheid.

Om deze redenen verzoek ik u dringend om uw franchisenemers in Nederland te instrueren om blackface niet langer toe te staan ​​bij festiviteiten in uw restaurants, en niet langer mee te werken aan festiviteiten die blackface bevatten. Verder verzoek ik u dringend om te overwegen welke aanbevelingen van de Kinderombudsman betrekking hebben op uw bedrijf in Nederland en dienovereenkomstig een strategie te formuleren.

 

Uiteindelijk kreeg ik respons op Twitter: de Senior Manager Social Engagement & Customer Experience vroeg me of ik haar een direct message kon sturen. Daar schreef zij me: “Looks like our team in the Netherlands sent you an email. Let me know when you read it if you have any further questions.” Ik had inderdaad e-mail, van de Manager Corporate Communicatie van McDonald’s Nederland, Eunice Koekkoek:

We hebben je tweets aan ons en onze CEO op Twitter gezien en je e-mail aan Steve Easterbrook ontvangen. McDonald’s Nederland is niet actief op Twitter en converseert met gasten en fans op Facebook. Graag leggen we uit hoe McDonald’s in Nederland omgaat met Sinterklaas, waarbij we rekening houden met de publieke discussie en gevoeligheden.

McDonald’s is een familierestaurant en een kinderfeest als Sinterklaas vieren onze restaurants dan ook graag. Dat Sinterklaas en de figuur van ‘Zwarte Piet’ in de samenleving inmiddels verschillende sentimenten kent en een publieke discussie is geworden, daar kunnen we niet omheen. McDonald’s is er voor iedereen en wij willen dan ook dat ieder gezin in Nederland zich welkom voelt, om ook bij ons te genieten van het Sinterklaasfeest. Wij houden daarom de koers aan die het Sinterklaasjournaal inzet, waarbij een combinatie van verschillende verschijningsvormen van Piet ingezet wordt, die al dan niet wat vaker door de schoorsteen is gegaan, dus ook in de vorm van een Roetveegpiet.

Deze richtlijnen brengen wij elk jaar meermaals onder de aandacht bij onze restaurants. We menen dat op deze wijze, waarbij respect en een gevoel van welkom voor alle gasten en medewerkers van het restaurant bovenaan staan, onze restaurants dit kinderfeest kunnen vieren. We kunnen ons voorstellen dat jij een andere mening hebt, die we vanzelfsprekend respecteren.

Aangezien dit precies de reactie was die ik van de Nederlandse McDonald’s had verwacht, wat één van de redenen was dat ik niet hén, maar de Corporation had aangeschreven, stuurde ik direct een DM terug aan de Senior Manager Social Engagement, die mij had uitgenodigd opnieuw contact te zoeken als ik nog vragen had:

There are several problems with this response, not in the least that I have so far not seen a single photograph of other types of “Piet” than the racist blackface ones that you see in my feed – and that several include the stereotypical golden earrings that the “Sinterklaasjournaal” does no longer carry.

The other problem is that while I am sure your team in the Netherlands is relieved to be able to pretend it is someone else’s responsibility to decide what is and what isn’t acceptable, these are your restaurants, not anyone else’s. These people are being paid to wear blackface by money that comes from your restaurants. They are welcomed behind your counters, and (see the pictures), in some cases to sit and lie on them.

And then there’s this: the Children’s Ombudsman of the Netherlands has advised, due to the harmful effects of the “tradition” on children, for the “tradition” to be altered. The United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination has recommended a changed appearance. In short: against the advice of the Children’s Ombudsman and the United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination, McDonald’s Netherlands is perpetuating this racist stereotype.

So, my question continues to be, in the light of the above: is McDonald’s Corporation happy for its restaurants in the Netherlands to co-organize and host racist blackface “festivities”? While I appreciate the issue is complicated, this really is a very simple yes/no question, which has been answered by many national and international businesses with a resounding “no”. Does the answer of McDonald’s really remain “yes”, or are you willing to look for alternative ways of celebrating the feast?

Nederlandse vertaling
Er zijn verschillende problemen met dit antwoord. Een van de minste is dat ik tot nu toe nog geen enkele foto van andere soorten “Piet” heb gezien dan de racistische blackface-foto’s die je in mijn feed ziet – en dat verschillende “Pieten” de stereotiepe gouden oorringen droegen die in het “Sinterklaasjournaal” niet langer gedragen worden.

Het andere probleem: ondanks dat ik er zeker van ben dat je team in Nederland opgelucht is om te kunnen doen alsof het de verantwoordelijkheid is van iemand anders om te beslissen wat wel en wat niet acceptabel is: dit zijn jullie restaurants en niet die van anderen. Deze mensen worden betaald om blackface te dragen met geld dat afkomstig is uit jullie restaurants. Ze worden verwelkomd achter de toonbank, en (zie de foto’s) in sommige gevallen mogen ze er zelfs op zitten en liggen.

En dan is er nog dit: de Kinderombudsman van Nederland heeft vanwege de schadelijke gevolgen van de “traditie” voor kinderen geadviseerd om de “traditie” te veranderen. Het VN-Comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie heeft een ander uiterlijk aanbevolen. Kortom: tegen het advies van de Kinderombudsman en het VN-Comité voor de uitbanning van rassendiscriminatie in, gaat McDonald’s Nederland door met dit racistische stereotype.

Mijn vraag blijft dus, in het licht van bovenstaande: is McDonald’s Corporation blij met restaurants in Nederland die racistische blackface-festiviteiten organiseren? Hoewel ik inzie dat dit een gecompliceerde kwestie is, is dit in het echt een heel eenvoudige ja/nee-vraag, die door veel nationale en internationale bedrijven met een volmondig “nee” is beantwoord. Blijft het antwoord van McDonald’s echt “ja”, of zijn jullie bereid om naar alternatieve manieren te zoeken om het feest te vieren?

Ik schreef de volgende middag nog een berichtje, waarin ik de conclusie van de Kinderombudsman vertaalde, en ook een tweede e-mail aan CEO Steve Easterbrook (ik wist dankzij het bericht van Eunice Koekkoek dat het e-mailadres werkte), waarin ik min of meer hetzelfde schreef, en ook nog aandrong de zaak aan de afdeling Global Diversity, Inclusion & Community Engagement voor te leggen.

Ik was niet van plan op te houden vóór McDonald’s toe zou zeggen dat ze stoppen met zwarte piet

Die avond ontdekte ik dat alle foto’s met zwarte pieten die ik eerder op de verschillende Facebook-pagina’s van de McDonald’s-filialen had gevonden, niet meer online stonden. Zelfs de foto’s van de Facebook-pagina van Breepark (dat losstaat van McDonald’s), waar het voor mij allemaal mee begonnen was, zijn offline gehaald.

Van McDonald’s hoorde ik verder niets. Ik schreef ook nog eens naar het Nederlandse kantoor, maar ook die reageerden niet meer. Dus ik ging door met tweeten – ik was niet van plan op te houden vóór McDonald’s toezegde te stoppen met zwarte piet. Ze hadden blijkbaar door dat het niet verstandig was met blackface-foto’s te pronken op Facebook – dat zou toch moeten betekenen dat ze uiteindelijk ook helemaal van blackface in de restaurants af moeten?

Ik vermoed dat de foto’s van blackface naast het McDonald’s-logo alarmbellen hebben doen luiden – dat beeld is buiten Nederland niet te verkroppen

Ik bleef op Facebook zoeken met termen als ‘McDonald’s sinterklaas’, om te zien of er nieuwe foto’s zouden verschijnen; één keer gebeurde dat ook. Toen ik daar op reageerde (“racistische post s.v.p. verwijderen”) werden die snel weer weggehaald. Op zaterdag kwam ik op die manier op Facebook een bericht tegen van Mark Luman Millhouse. Hij had geklaagd over een zwarte piet achter de toonbank bij McDonald’s Nieuwegein. Ook hij had een bericht gestuurd naar de Corporation en antwoord gekregen van McDonald’s Nederland, ook weer van Eunice Koekkoek. Het antwoord was dit keer echter wél in het Engels, en volstrekt anders dan wat ze mij vier dagen eerder had geschreven:
Beeld: McDonald's Nieuwegein

Thank you for reaching out. We are very sorry to hear you felt threatened and unsafe during your visit at McDonald’s Nieuwegein because of the appearance of ‘Piet’. McDonald’s should be a place where every person always feels welcome and happy, especially during the holiday celebration.

McDonald’s is aware that discussions regarding the celebration of Sinterklaas have intensified. Under no circumstances do we want our guests to feel offended in any way by the celebration of Sinterklaas. For that reason, we have decided from now on to only celebrate this holiday in our restaurants with Piets of varying colour or with clear soot smudges.

We very much appreciate you pointing this out to us and sincerely hope we have taken away some of your concern. We wish you and all your guests to enjoy good times at McDonald’s.

Nederlandse vertaling
Bedankt voor het mailen. Het spijt ons enorm dat u zich tijdens uw bezoek aan McDonald’s Nieuwegein bedreigd en onveilig voelde vanwege het verschijnen van ‘Piet’. McDonald’s zou een plaats moeten zijn waar iedereen zich altijd welkom en gelukkig voelt, vooral tijdens de feestdagen.

McDonald’s is zich ervan bewust dat de discussies over de viering van Sinterklaas geïntensiveerd zijn. We willen in geen geval dat onze gasten zich op enige wijze beledigd voelen door de viering van Sinterklaas. Om die reden hebben we besloten om deze feestdag nu alleen nog maar te vieren in onze restaurants met Pieten in verschillende kleuren of met heldere roetvegen.

We stellen het erg op prijs dat u ons dit heeft laten weten en we hopen oprecht dat we uw bezorgdheid hebben weggenomen. We wensen u en al uw gasten een hele fijne tijd bij McDonald’s.

Ik heb de CEO en de Senior Manager Social Engagement nog een bericht gestuurd om ze te bedanken, maar ook om aan te geven dat de formulering “Piets of varying colour” kan worden gebruikt om de racistische karikatuur in stand te houden, en dat er op toegezien moet worden dat filialen niet doorgaan met blackface door óók enkele andersoortige Pieten mee te laten lopen.

Eén ding is zeker: het activisme van de afgelopen jaren werpt zijn vruchten af

Omdat McDonald’s niet meer met me communiceert, weet ik niet wát uiteindelijk de doorslag heeft gegeven. Ik vermoed dat de foto’s van de racistische blackface naast het McDonald’s-logo in eerste instantie alarmbellen hebben doen luiden – het is een beeld dat buiten Nederland volstrekt niet te verkroppen is. Ik kreeg veel verbaasde reacties van met name Amerikaanse vrienden en collega’s: ze wisten dankzij de artikelen in de internationale pers van de afgelopen jaren dat zwarte piet bestaat, maar hadden niet door dat het zo wijd verspreid was, en zeker niet dat Amerikaanse bedrijven actief meedoen. De verwijzing naar de adviezen van de Kinderombudsman en de Verenigde Naties Committee on the Elimination of Racial Discrimination kan wellicht uiteindelijk doorslaggevend zijn geweest. Eén ding is zeker: het activisme van de afgelopen jaren werpt zijn vruchten af.

Waarom Nederland meer dan ooit verdeeld is over zwarte piet

Sinterklaas, Sinterklaas en natuurlijk Zwarte Niet

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons