Opinie

De framing rond ‘moslimpartijen’

Mounir Samuel verbaast zich over de toon van media over participatie van biculturele Nederlanders aan het politieke debat. Een breakdown.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het had niet beter getimed kunnen worden, dat interview in Trouw met promovendus Paul Hindriks over het zogeheten ‘Sylvana Simons-effect’. Het stuk verscheen kort voordat de rel over de Rotterdamse NIDA-partij en Nourdin El Ouali uitbarstte. Met het ‘Simons-effect’ doelde Hindriks op zijn bevinding ‘dat mensen met een Nederlandse achtergrond negatief reageren op de politieke participatie van mensen met een migratie- en moslimachtergrond’.

Opmerkelijk dat andere media de bevindingen van de promovendus links lieten liggen, en de berichtgeving over NIDA zich toespitste op het vermeende antisemitisme van deze ‘moslimpartij’ – zoals de NOS hen betitelde. Voor de duidelijkheid: NIDA noemt zichzelf ‘islamitisch geïnspireerd’, en heeft ook aanhang onder niet-moslims. Maar die nuance wil het journaal niet maken.

Overigens noemt niemand partijen als de ChristenUnie of SGP ‘christenpartijen’. Terecht, want hoewel beide nadrukkelijk van christelijke signatuur zijn, kan hun inspiratiebron niet aan de opvattingen van een complete geloofsgemeenschap worden gelijkgesteld. Die kanttekening plaatsen de media echter niet bij NIDA of DENK.

Welke krant zet antisemitisme tussen aanhalingstekens?

Terwijl het debat over het vermeende antisemitisme van El Ouali oplaaide, publiceerde de Volkskrant een artikel onder de kop ‘Wie is Nora? Bezoek aan de man achter de moslima.’ Opnieuw een artikel waarin framing de boventoon voert: al in de inleiding wordt islamofobie tussen aanhalingstekens gezet. Opmerkelijk: want geen Nederlandse krant zet ooit antisemitisme tussen aanhalingstekens.

Landelijke leiders Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilian Marijnissen (SP) maakten al eerder gewag van hun reserves over de lokale linkse samenwerking met NIDA. De ophef van maandag maakte een eind aan dat Rotterdamse verbond. Die kwestie maakte het artikel in Trouw nog actueler: daarin werden immers alle bestaande opvattingen over minderheidsgroepen en mensen van kleur versterkt.

Neem alleen al de titel: ‘Nederlanders hebben liever niet dat allochtonen de politiek ingaan’. Die kop weerspiegelt al meteen een schadelijke vorm van maatschappelijk wij-zij denken en uitsluiting – ‘de Nederlander’ is schijnbaar wit. Let ook op het voortdurend gebruik van ‘allochtoon’ en ‘autochtoon’, termen die zelfs derde- en vierdegeneratie Nederlanders met bi-culturele wortels tot tweederangsburgers verklaren. Dat zelfs het CBS heeft opgeroepen deze terminologie te laten varen, wil maar niet tot de krantenredacties door dringen.

Etnische Nederlanders? Dat roept associaties op met verdrukking, verdrijving en uitroeiing

Opvallend is dat Hindriks in het interview het begrip ‘etnische Nederlanders’ introduceert, als vormden zij een inheems volk: een soort native Americans op klompen. Etnische Nederlanders: dat roept acuut associaties op met verdrukking, verdrijving en uitroeiing.

Historisch gezien is de term al even bizar. ‘Etnische Nederlanders’ bestaan niet. Nederlanders zijn, in al hun veelzijdigheid, een samengestelde bevolkingsgroep van Friezen, Saksen en Franken, later gemengd met Duitsers, Spanjolen, Spaanse en Portugese Joden, en Franse Hugenoten. En denk aan de voormalige kolonies Nederlands-Indië, Suriname en de Antillen – ook zij zijn Nederlanders.

In het interview stelt journalist Hans Marijnissen een suggestieve vraag: ‘Allochtonen treden niet op als een verenigd front, maar concurreren juist onderling in de politieke arena. Is dat erg?’ Hij impliceert dat ‘ allochtonen’ niet willen samenwerken. Maar waarom zouden ze dat überhaupt moeten? Ze vormen toch geen homogene groep? Waarom hebben witte Nederlanders recht op de meest uiteenlopende meningen en politieke idealen, maar zouden bi-culturele Nederlanders en Nederlanders van kleur (de enige twee correcte termen) zich wel onderwerpen aan groepsdenken? De onderliggende gedachte is kennelijk dat Surinaamse, Marokkaanse, Turkse en andere bi-culturele Nederlanders geen individuen zijn, maar inwisselbare leden van een aparte groep.

Diezelfde gedachtegang zie je overigens terug in debatten over vrouwenemancipatie: ook de grootste meerderheid van Nederland wordt geacht gezamenlijk op te trekken en dezelfde belangen, idealen en verlangens te koesteren. Onderscheid in opleiding, sociale status, kleur, afkomst, politieke affiniteit, seksuele voorkeur, religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging wordt niet relevant verklaard.

 

Anders dan veel media suggereren, zijn wij individuen

De consequentie van die benadering is dat Mevrouw Vrouwenstrijd en Meneer Allochtoon verondersteld worden niets met elkaar gemeen te hebben. En zo is de cirkel weer rond, de polarisatie weer versterkt, het uitsluitingsdenken weer bevestigd.

De verschillende minderheidsgroepen werken wel degelijk samen, maar anders dan veel media suggereren, zijn wij individuen. Met soms gemeenschappelijke waarden en behoeften, jazeker – zoals ook zoveel witte Nederlanders die met Nederlanders van kleur delen – maar ook vaak met botsende opvattingen. Gelukkig maar. Want alleen wanneer je mensen niet in blokken opdeelt of uitsluit, is lering, verandering en vooruitgang mogelijk.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons