Journalisten mogen Poolse parlement niet meer in

Tijdens die chaotische sessie werden naast het staatsbudget voor 2017 een groot aantal wetten aangenomen waaronder een wet die het fenomeen kapvergunning praktisch opheft en een wet die de toegang voor journalisten tot het parlement ernstig bemoeilijkt. Na een uiteindelijk gewelddadige opheffing van de barricade verdwenen de leider van de regerende partij Recht en Rechtvaardigheid Jaroslaw Kaczynski en de minister-president in hun limousines het donker van de nacht in.

Een dag later protesteerden duizenden Polen spontaan bij het presidentieel paleis en daarna bij het parlement om hun solidariteit te tonen met de groep parlementariërs van de oppositie die nog steeds de centrale vergaderzaal bezet houdt. De situatie in Polen begint in alle opzichten verontrustend te worden. Een populistische en door één persoon (Jarosław Kaczyński) geleide partij die moet regeren op basis van een mandaat gebaseerd op buitenlanderhaat, onbetaalbare verkiezingsbeloften, gesteund door het extreem conservatieve deel van de katholieke kerk lijkt binnen een jaar Polen veranderd te hebben in een onregeerbaar, gepolariseerd en geconflicteerd land. Buiten in de vrieskou staan duizenden Polen op verschillende locaties in het land te demonstreren, ook nu terwijl je dit leest.

Crowds marching towards parliament building in spontaneous protest against curbing media freedom in Poland #WolneMediawSejmie #wolneMedia pic.twitter.com/LRNoynwIuF

— Piotr Godzisz (@PGodzisz) 17 december 2016

Lamgelegd Grondwettelijkhof

De eerste actie waarmee de huidige regering furore maakte, was het aanstellen van vijf nieuwe hoge rechters – er mochten er maar twee aangesteld worden – en het met nieuwe regelgeving lamleggen van het grondwettelijk hof. Daarna begonnen de Polen al het vermoeden te krijgen dat dit een regering zou worden zonder respect voor de wet van het land. Een regering die zichzelf de ultieme vertegenwoordiger van de volkswil acht, de noodzaak tot het zoeken van politieke compromissen veracht en elke tegenstand kwalificeert als gericht tegen het Poolse volk. Een typisch populististische regering, die vindt dat moet worden gedaan wat de meerderheid vindt, zonder respect voor wetten en de rechten van de minderheid.

Wraak

Met de nodige minder elegante episodes heeft het er altijd op geleken dat Polen onder weg was om een vredig conservatief katholiek maar ook behoorlijk democratisch Europees land te worden. Geen novum in Europa waar Ierland, Italië, Spanje en Portugal in allerlei opzichten vergelijkbaar conservatief zijn. Maar een redelijk gewoon conservatief katholiek land zijn, bleek voor de partijbonzen van PiS onvoldoende. Er moest en zou 35 jaar na dato wraak worden genomen op de communisten die de katholieke meerderheid zoveel jaren in de tang hadden gehouden. Om dat mogelijk te maken moesten wetten en rechten wijken en moest er ruimte komen om de beoogde vergelding door te voeren. Gevolg is dat de rechtsstaat in Polen wordt uitgehold. Ministers zoals Minister Szyszko van Milieu menen dat ze internationale verdragen niet hoeven te respecteren, nationale wetten kunnen veranderen zoals het hen belieft. In het parlement denken parlementariërs dat ze op willekeurig welke wijze hun wil mogen doordrukken. Het resulteert allemaal in een extreem gepolariseerde samenleving een samenleving die geregeerd wordt door het recht van de sterkste.

Kappen zonder vergunning

Die extreme polarisatie en de wetteloosheid in Polen maakt het ook voor natuur en milieubeschermers steeds moeilijker om hun werk te doen. Na het aannemen van een nieuwe jachtwet, die uitblinkt in extreem jagervriendelijke regels, zoals een verbod op het verstoren van de jacht, het recht om tijdens de jacht het terrein van derden te betreden zonder dat men daar toestemming voor heeft, en het afschaffen van de medische keuring voor jagers, wetgeving die ronduit levensgevaarlijk is voor activisten maar zeker ook voor wandelaars. Tijdens de mogelijk illegale zitting van het parlement werd een nieuwe kapwet aangenomen een kapwet die feitelijk de vergunningplicht voor de kap van bomen en struiken afschaft en die zal resulteren in de kap van een enorm aantal bomen en bossages, dat alles in de lijn met het destructieve beleid van Minister Szyszko. Radosław Ślusarczyk van de Workshop for All Beeings een verwoed tegenstander van de uitholling van de kapwetgeving zegt over de wet 'Wij zijn het niet eens met het vernietigen van ons natuurlijk erfgoed. Europese wetgeving wordt hier op verzoek van de minister en staatsbosbeheer bewust geschonden. Deze acties zijn niet in het belang van Polen.'

Einde van de discussie

Ook een volgend wetgevend project van de minister is al in het parlement gesignaleerd. Aangezien dat makkelijker is, dient de regerende partij de meeste wetsvoorstellen in via haar parlementariërs, zodat de moeilijke weg van consultaties niet bewandeld hoeft te worden.) Het gaat om een voorstel om het procesrecht van milieu en natuurbeschermingsorganisaties ernstig in te perken.

Jusrist Marcin Stoczkiewicz van de organisatie Client Earth stelt in een interview met Gazeta Wyborcza dat: 'De minister wil op deze manier milieuorganisaties veranderen in tandeloze schoothondjes die alleen nog aan milieu-educatie mogen doen. Het voorstel stelt aan organisaties een massa onmogelijke eisen, zo mogen ze niet gefinancierd mogen worden vanuit het buitenland en mogen ze alleen inspreken als ze voldoende experts hebben. Hiermee worden bepaalde burgers boven andere burgers geplaatst en verdwijnt dus het elementaire recht op gelijke behandeling uit de wet.'

Het voorstel is een zware aanslag op het grondrecht op vrije vereniging. Als de wet wordt aangenomen is Polen wel per direct in gebreken te stellen voor de Europese Regelgeving en zal Polen geen financiering meer ontvangen uit de structuurfondsen voor grote projecten, benieuwd hoe dat dan verder gaat.