Al bijna vier jaar woedt er een conflict in de Centraal Afrikaanse Republiek. Soms laait het geweld op, soms is het relatief rustig. Het is een ander conflict dan de crises die we kennen in Syrië en Irak. Hier wordt diep in de jungle nog gevochten met machetes en Kalasjnikovs. Florine Bos van UNICEF vertelt over de situatie.
Wederopbouw Centraal Afrikaanse Republiek
Noodhulpvertegenwoordigers komen vandaag samen in Brussel om verslag te doen van de wederopbouw.
Daarnaast zoeken ze financiering om hun programma’s voort te zetten. Verder presenteren leiders van de Centraal Afrikaanse Republiek een $3 miljard noodhulppakket aan wereldwijde donoren, waaronder de Europese Unie, de Wereldbank en de Verenigde Naties.
De strijd in de Centraal Afrikaanse Republiek gaat voornamelijk tussen twee gewapende groepen: de Islamitische Ex-Seleka aan de ene kant, de Christelijke zelfverdedigingsgroep Anti-Balaka aan de andere kant. Het ligt voor de hand om het conflict af te doen als een religieuze strijd, maar de werkelijkheid is veel complexer. De oorzaak ligt ergens tussen verschillen in etnische en religieuze identiteit, politieke macht en economisch gewin.
De setting: een land dat al eeuwenlang wordt uitgebuit en dat behalve heel arm (de één na laagste plaats op de human development index) ook heel rijk is aan olie, goud en diamanten.
Kindsoldaat en seksslaaf
Zowel Ex-Seleka and Anti-Balaka maken gebruik van kindsoldaten. Deze jongens en meisjes zijn vaak niet alleen soldaat zijn maar ook (seks)slaaf. Zij gaan op verkenning en vechten mee met de groep, maar ze zorgen ook dat er gekookt en schoongemaakt wordt. Volgens de laatste schatting zijn er tussen de 6.000 en 10.000 kindsoldaten in de Centraal Afrikaanse Republiek.
Wat deze jongens en meisjes, hebben meegemaakt is onvoorstelbaar. Veel kinderen zijn hun familieleden verloren. Zo zag een 16-jarig meisje hoe haar ouders en zussen voor haar ogen werden vermoord door Seleka strijders. Andere kinderen weten niet waar hun familieleden zijn. Of ze nog in leven zijn.
Sinds afgelopen jaar is er met behulp van UNICEF een akkoord bereikt tussen de regering en de gewapende groepen om alle kindsoldaten vrij te laten. Maar de weg naar vrijheid is lang en vol obstakels. Soms letterlijk. De kampen van de gewapende groepen liggen vaak diep in de jungle. En in de Centraal Afrikaanse Republiek, een land waar zelfs net buiten de hoofdstad geen geasfalteerde weg meer te bekennen is, kan het dagen duren om de kampen te bereiken. In sommige dorpen is al jarenlang geen auto gezien.
Just go and kill
“Wat betekent revenge voor je”? Wordt aan een jongetje gevraagd. “Just go and kill” antwoordt hij.
Vrijheid, dat is pas het begin. Het herenigen van de kinderen met hun familieleden en re-integratie in de samenleving is een lang en moeizaam proces. Er is opvang, medische en psychosociale zorg nodig. De vrijgelaten jongens en meisjes worden eerst opgevangen in een zogenaamd transitiecentrum. Hier leren ze weer deel uit te maken van de samenleving terwijl hun omgeving wordt voorbereid op hun terugkeer.
Familieleden en buren staan meestal niet te springen om ex-kindsoldaten weer in hun midden op te nemen. Ze zijn bang. Bang dat hun zonen gewelddadig zijn en een gevaar zullen vormen voor hun omgeving. Bang dat hun dochters nog onder invloed staan van een van de strijdende partijen.
Geen toegang tot onderwijs
In dit land, waar het ministerie van Onderwijs een ruïne is, hebben vele kinderen geen toegang tot onderwijs. Laat staan onderwijs van kwaliteit. Om de voormalig kindsoldaten echt een toekomst te geven is scholing cruciaal. Jongere kinderen kunnen vaak instromen in het reguliere onderwijs, maar oudere kinderen zijn jarenlang niet naar school geweest. Deze adolescente jongens en meisjes kunnen vaak niet lezen of schrijven. Zij krijgen na hun vrijlating de kans om een beroepsopleiding te volgen tot bijvoorbeeld timmerman, tuinier of chauffeur.
Dit jaar hebben al meer dan tweeënhalfduizend jongens en meisjes hun vrijheid terug gekregen. Vele andere kinderen worden nog dagelijks misbruikt en uitgebuit. Elke dag die zij doorbrengen als kindsoldaat verliezen zij een deel van hun onschuld, een deel van hun kindertijd.
