Nagelbijtend staart Maria Jose voor zich uit. Zweetdruppeltjes staan op het voorhoofd van de inheemse Colombiaanse. De airco draait tevergeefs overuren tegen de ondraaglijke, vochtige hitte hier in het Braziliaanse Santarem. ‘Heb je nog wat tips, Ralph? Ik val bijna flauw van de zenuwen!’. Vandaag presenteren de jonge inheemse deelnemers zich voor het eerst gezamenlijk aan de buitenwereld. Ze zijn uitgenodigd als hoofdgasten bij het jaarlijkse Forum Pan-Amazone. Een mengelmoes van politici, ontwikkelingswerkers, tree huggers, onvervalste hippies en inheemse leiders heeft zich verzameld in de conferentieruimte. Hoofdthema: de huidige bedreigingen voor de ‘longen van de wereld’: de Amazone.
Kindster
Met hulp van haar mannelijke collega Nadino kalmeer ik Maria Jose een beetje. Een paar ademhalingsoefeningen blijken wonderen te doen. Zo dadelijk gaan zij gezamenlijk een speech geven. De 23 jarige Nadino blijft er wonderbaarlijk koeltjes onder. Presentaties, media optredens en speeches op internationale podia zijn voor hem dagelijkse kost. Na zijn eerste interview op 13 jarige leeftijd voor de Ecuadoriaanse televisie geniet hij landelijke bekendheid. Door de Verenigde Naties werd hij prompt gebombardeerd tot het ‘gezicht’ van de inheemse kinderen. Dit voormalig kindsterretje en vertegenwoordiger van zijn Quechua gemeenschap vertelt op charismatische wijze, en vol liefde, over zijn thuis: het tropisch regenwoud.
Groene prietpraat
Maria-Jose kijkt de zaal in. Zij heeft een groenblauwe jurk aan, gebruikelijk voor inheemse vrouwen uit het Colombiaans kustgebied. Naast haar staat Nadino, getooid met kleurrijke veren als hoofddeksel en Quechua symbolen geverfd op zijn gezicht. Honderden mensen zitten op plastic witte stoeltjes in afwachting van hun speech. Terwijl ze de zaal inkijkt zie ik langzaam de nervositeit van Maria-Jose wegvloeien. ‘Ik wil jullie graag een verhaal vertellen. Mijn verhaal’. Dit is het begin van een twintig minuten durend vlammend betoog waarin ze persoonlijke ervaringen afwisselt met krachtige veroordelingen. Veroordelingen van een ieder die verantwoordelijk is voor de bedreiging van haar gemeenschap. Ze stottert een beetje, praat met een te hoog tempo en kijkt vaak naar de grond. Ze breekt alle wetten van de gebruikelijke speechtechnieken, maar dit blijkt totaal irrelevant. Wat ze zegt komt recht uit haar hart, zonder filter. Critici zouden haar speech als ‘revolutionair’ of ‘groene prietpraat’ kunnen bestempelen. Maar de zaal luistert adembenemend naar haar noodkreet en beantwoordt deze met een oorverdovend applaus en staande ovatie. Terwijl ze het podium afkomt en langs mij loopt zegt ze met gepaste trots en een knipoog: ‘niet slecht he’!
