Over een paar weken vindt de klimaattop plaats in Parijs. De kans is groot dat je er al wat over opgevangen hebt. Maar, de berichtgeving over de klimaattop kan best ingewikkeld zijn. Kun je de berichten niet zo goed plaatsen? Dan hier de zeven basics die je écht moet weten over de klimaattop.
1. Hoe zit dat ook al weer: klimaatverandering?
Met klimaatverandering wordt bedoeld: het stijgen van de temperatuur op aarde. Dit heeft ernstige gevolgen. Zo worden, onder andere, overstromingen en hittegolven voorspeld, met als gevolg dat (delen van) landen verdwijnen, de voedselproductie wordt bedreigd en diersoorten uitsterven. Klimaatverandering wordt grotendeels veroorzaakt door de aanwezigheid van broeikasgassen. Broeikasgassen zijn, kort gezegd, gassen met een isolerende werking waardoor de warmte van de zon wordt vastgehouden. Het bekendste broeikasgas is CO2 (ofwel: koolstofdioxide).
2. Is de rol van ons, als mens, hierin aantoonbaar?
In 2013 publiceerde het IPCC, een internationaal wetenschappelijk instituut, dat het ‘uiterst waarschijnlijk’ is dat de mens de voornaamste oorzaak is voor de opwarming van de aarde. De publicaties van het IPCC, wat staat voor: ‘Intergovernmental Panel on Climate Change’, worden als zeer toonaangevend gezien. Dit is mede omdat de wetenschappers en experts afkomstig zijn van over de hele wereld, wat in grote mate bijdraagt aan de objectiviteit en geloofwaardigheid van het instituut.
3. En wat is dan die klimaattop?
Klimaatverandering trekt zich niets aan van landgrenzen, en landen zullen daarom moeten samenwerken om de ernstige gevolgen ervan tegen te gaan. Hiertoe dient de klimaattop. De klimaattop is een jaarlijkse bijeenkomst van de 195 landen die lid zijn van het Klimaatverdrag. Deze jaarlijkse bijeenkomst wordt in het nieuws vaak de “COP” genoemd, wat staat voor: “Conference Of the Parties” (ofwel: “bijeenkomst van de leden”). Op de klimaattop gaan de landen in overleg met elkaar. De aankomende klimaattop in Parijs is de 21ste bijeenkomst, vandaar: “COP21”.
4. Het Klimaatverdrag, wat stelt dat nou eigenlijk voor?
De klimaattop is dus gebaseerd op een internationaal verdrag tussen landen, namelijk de “United Nations Framework Convention on Climate Change” (het: “Klimaatverdrag van de Verenigde Naties”), wat vaak wordt afgekort tot het “UNFCCC”. Dit verdrag bevat alle afspraken die gemaakt zijn tussen de landen omtrent het bestrijden van klimaatverandering. De vage bewoordingen in het Klimaatverdrag en de vaak gevoelige politieke verhoudingen tussen de deelnemende landen maken het voor hen lastig om elkaar aan te spreken wanneer zij tekort schieten in hun verplichtingen. Het Klimaatverdrag heeft zo bezien vooral een symbolische betekenis: een uiting van de landen om zich in te spannen voor het klimaat. Er zijn namelijk geen ‘straffen’ aan verbonden wanneer een land haar verplichtingen niet nakomt.
5. Het Kyoto Protocol, wat was dat ook al weer?
Het Klimaatverdrag stamt uit 1992. Gezien de behoefte aan specifiekere verplichtingen voor de landen werd in 1997 het aanvullende Kyoto Protocol opgesteld. In 2020 lopen de verplichtingen onder het Kyoto Protocol af. Vandaar dat er in de aankomende klimaattop overlegd zal gaan worden over hoe het nu verder moet vanaf 2020. De hoop is dat er op de aankomende klimaattop een nieuwe klimaatovereenkomst afgesloten wordt.
6. ‘Voorkomen is beter dan genezen’?
De klimaattop is dus voor een groot deel gericht op het voorkomen van verdere opwarming van de aarde. Maatregelen gericht op het verminderen van de broeikasuitstoot wordt ‘mitigatie’ genoemd. Maar er wordt ook veel overlegd over hoe landen het beste om kunnen gaan met veranderingen die nu, of op korte termijn, al onvermijdelijk plaatsvinden. Dit wordt ‘adaptatie’ genoemd. Een goed voorbeeld hiervan is: het verhogen van de dijken in Nederland. Er wordt dus zowel gedacht aan ‘voorkomen’, als aan ‘genezen’.
7. En nu?
Ter voorbereiding op de klimaattop worden momenteel ‘intended nationally determined contributions’ (ofwel: ‘INDC’s’) ingediend. Dit zijn documenten waarin elk land haar geplande individuele bijdrage aan de klimaatdoelstellingen vastlegt. Deze documenten vormen de basis voor het overleg in Parijs, wat plaatsvindt van 30 november tot 11 december.
Wil je meer weten? Neem dan zeker een kijkje in onze klimaatdossier.
