Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
“Het was noodzakelijk om te gaan,” vertelt Saïd* in Casablanca. Hij zit op een houtje bankje, voor een tent dat als zijn huis moet dienen. Hij neemt alle tijd om zijn verhaal in uitstekend Frans te vertellen. “Ik had toerisme gestudeerd en ik zocht overal werk maar ik kon niets vinden. Daarnaast protesteerde de oppositie op straat tegen de overheid; het was levensgevaarlijk om naar buiten te gaan. Onze ordediensten respecteren geen mensenrechten en schieten op alles wat ze zien.”
In Guinee protesteerden zo’n 50.000 mensen in 2009 tegen de overheid van president Junta. Hij kwam aan de macht na een machtsgreep in 2008. De politie opende het vuur op deze demonstranten; dat kostte volgens mensenrechtenorganisaties minstens 150 mensen hun leven. In 2010 mochten de mensen voor de eerste keer democratisch een president kiezen en dit werd Conde. Hij beloofde democratie na te leven en corruptie te bestrijden. Toch belandde ook hij in corruptie schandalen en constateerde de Verenigde Naties ‘overtredingen’ bij verkiezingen. In 2014 brak Ebola uit in het land dat meer dan 2.500 mensen het leven kostte. In februari dit jaar vonden er lokale verkiezingen plaats maar resultaten bleven uit en bewoners vreesden weer fraude. Daarom gingen weer duizenden de straat op voor duidelijkheid over deze resultaten. Ook demonstreerden ze voor meer en beter betaalde leraren. Hierbij vielen volgens internationale media minstens 11 doden.
Met een groepje vertrok hij te voet en met een landrover vanuit Guinee naar Algerije. “In Noord-Mali zijn we overvallen door een bende. Die eiste geld en als we dat niet hadden, sloegen de bendeleden ons en bedreigden ze onze familie. We werden gedwongen om zwaar werk te doen en daarna hebben ze ons zonder water en eten achtergelaten in de woestijn. Het was de hel. Ik dacht eraan om terug te keren, maar de verhalen van vrienden die Europa al hadden bereikt en een beter leven hebben, hielden me gemotiveerd. Uiteindelijk heeft de Algerijnse politie ons gered.”
“In Noord-Mali zijn we overvallen door een bende. Die eiste geld en als we dat niet hadden, sloegen de bendeleden ons en bedreigden ze onze familie
Marokko gastland?
Via Algerije gaan vele migranten naar Libië en zo naar Italië, maar dat wilde Saïd niet. “Via vrienden hoorde ik over de uitbuiting die daar plaatsvindt en ik hoorde ook dat Marokko openstaat voor migranten.” Marokko wil de laatste jaren meer toenadering zoeken tot andere Afrikaanse landen en zegt zich daarom open te stellen voor migranten. In 2014 en 2016 verkondigde de koning dat hij het beleid om een verblijfsvergunning aan te vragen zou versoepelen om hen te verwelkomen. “We kwamen Marokko binnen via een gat in de hekken die tussen de twee landen staan. De grenspolitie had ons ook daar weer te pakken en sloeg ons weer, maar ik ben met een paar anderen ontsnapt.”
Eenmaal aangekomen in Oujda, aan de grens met Algerije, viel Saïd ten prooi aan de “taxi-maffia”, zoals hij criminelen noemde die hem dwongen in hun taxi te stappen. ”Ze zeiden dat ze anders de politie zouden bellen die ons terug zou sturen. Ze brachten me naar een huis met andere Afrikanen waar ik twee weken moest blijven, totdat mijn familie me geld had gestuurd. Toen mocht ik gaan.”
Hij nam de bus naar Casablanca, waar veel West-Afrikanen verblijven. Velen hebben niet meer dan een zelfgebouwd dak of tentje op een voetbalveld op het busstation Ouled Ziane. Hier komen bussen aan vol met West-Afrikanen die door de autoriteiten in het noorden zijn opgepakt. Bij aankomst op het busstation hebben ze vaak niets dus bouwen ze een soort nederzetting ter plekke. “Ik leef hier zonder toilet en elektriciteit”, vertelt Saïd. “Ik heb werk gezocht, maar kan het niet vinden. Dus nu verkoop ik eieren en aardappels aan de mensen hier; zo verdien ik een euro per dag.”
“Ik heb werk gezocht, maar kan het niet vinden. Dus nu verkoop ik eieren en aardappels aan de mensen hier; zo verdien ik een euro per dag
Het kamp veroorzaakt overlast bij omwonende Marokkanen. “Ze moeten ons niet. Daarom hebben ze ons meermaals aangevallen met messen. Ze hebben ons kamp drie keer in de fik gestoken, twee keer is het totaal afgebrand. We zijn alles kwijtgeraakt,” zegt Saïd. Volgens andere bronnen werd de brand twee keer veroorzaakt door ontplofte gasflessen die in tenten werden gebruikt om eigen alcohol op te brouwen.
Voor Saïd is de gastvrijheid die Marokko de Afrikanen beloofde niets meer dan theater. “Ze hebben ons alles behalve goed opgevangen. Ik kan wel een verblijfsvergunning aanvragen, maar dat wil ik nu niet eens meer na hoe we behandeld zijn.”
“Voor Saïd is de gastvrijheid die Marokko de Afrikanen beloofde niets meer dan theater
Marokko als grensbewaker
Marokko ontvangt geld van Europa om haar grenzen te bewaken. Daarom probeert het land deze migranten en vluchtelingen zo ver mogelijk van het noorden weg te houden, waar ze naar Europa over kunnen steken. Marokko zegt dit jaar 57.000 niet gereguleerde pogingen van niet-Marokkanen tegengehouden te hebben om Spanje te bereiken over zee of over land (via de Spaanse enclaves in Marokko Melilla en Ceuta). Ook Saïd heeft al een aantal keren geprobeerd om de grens over te steken.
“Volgens de Marokkaanse woordvoerder immigratie doet de overheid dit 'om ze uit handen te houden van mensensmokkelaars'
Vanuit Casablanca trok hij naar Ceuta, een van de twee Spaanse enclaves in Marokko, die omgeven zijn door torenhoge hekken die dag en nacht beveiligd worden. Naast beide enclaves zijn er bossen waar veel migranten verblijven om daar hun pogingen voor te bereiden. “Vanaf daar heb ik een paar keer geprobeerd de hekken over te klimmen, maar de politie heeft mij er steeds vanaf geslagen. Daarna pakte de politie me op en zette me in een bus en bracht me terug naar Casablanca.” Behalve migranten die proberen naar de Spaanse enclaves over te steken, pakt de politie ook Afrikanen op straat op om hen vervolgens naar Casablanca of andere steden meer in het zuiden te vervoeren. Volgens de Marokkaanse woordvoerder immigratie doet de overheid dit ‘om ze uit handen te houden van mensensmokkelaars’.
Mensenrechten in Europa
56.000 migranten is het dit jaar wel gelukt om via Marokko Spanje te bereiken. 81% van hen komen niet uit Marokko. Saïd wil zich bij deze groep voegen en blijft daarom proberen de oversteek te wagen. Uiteindelijk wil hij naar IJsland om daar in het toerisme te gaan werken. Zwart werk of met een contract – dat maakt hem niet uit. Zelfs verhalen dat je ook in Europa moet zoeken naar een baan en als ongedocumenteerde niet veel kanten op kan, houden hem niet tegen. “Ook al ben je arm of zonder papieren; het leven daar zal beter zijn dan dat van een rijke Afrikaan. Want jullie hebben mensenrechten.”
* Saïd vroeg om enkel zijn voornaam te gebruiken omdat hij vreest voor zijn veiligheid. Zijn volledige naam is bekend bij de redactie.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
