Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
In november 2016 hebben lobbyisten van Monsanto contact gezocht met ambtenaren van het Nederlands ministerie van Buitenlandse Zaken om te praten over het werk van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie. Dat blijkt uit documenten die OneWorld heeft verkregen via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Binnen het kankerinstituut IARC, dat gevestigd is in het Franse Lyon, werken wetenschappers in internationaal verband samen om de oorzaken van kanker bij de mens te bestuderen. Nederland is
één van de financiers van het instituut.
Glyfosaat-rapport
Monsanto, dat inmiddels onderdeel is van het Duitse Bayer, heeft al jaren felle kritiek op het IARC. Reden is dat het instituut in 2015
een rapport publiceerde waarin staat dat glyfosaat, een pesticide die het bedrijf verkoopt onder de merknaam Roundup, bij mensen ‘waarschijnlijk’ kanker kan veroorzaken.
“
CropLife International legde in 2016 contact met diplomaten in Genève.
De stukken die OneWorld kan inzien tonen dat
CropLife International, een lobbygroep van de pesticide-industrie waar Monsanto bij is aangesloten, in 2016 contact heeft gelegd met Nederlandse diplomaten in Genève. CropLife wilde praten over de ‘onderzoeksmethoden’ van het WHO-kankerinstituut, zo is in
de e-mails te lezen.
De ambtenaren spreken van een ‘gevoelige’ kwestie. “Wat willen ze van ons?”, wordt gevraagd. Het verzoek is dan al doorgestuurd naar het Haagse ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Sport. Daar blijkt geen interesse in een ontmoeting met CropLife, zo tonen de stukken. Een woordvoerder van het ministerie bevestigt ook tegenover OneWorld dat er destijds geen ontmoeting heeft plaatsgevonden.
‘Pijlen op financiering’
Vorig jaar verscheen in de Franse krant Le Monde al
een artikel over een internationale campagne van Monsanto, die zou lopen via een web van belangenorganisaties. Volgens de krant zouden pijlen worden gericht op de financiering van het kankerinstituut. Naast Nederland, zouden ook Canada en Australië zijn benaderd door CropLife.
Glyfosaat: meestgebruikte herbicide ter wereld
Glyfosaat, een onkruidbestrijder, wordt vandaag de dag op grote schaal in de landbouw gebruikt. Wereldwijd gaat het om 825 duizend ton per jaar. Glyfosaat is door wetenschappers gedetecteerd in lucht en regenwater, al bestaat er geen hard bewijs dat de stof bij lage doseringen ook een risico vormt voor mensen.
Monsanto boekte in 2017 een nettowinst van zo’n 2,3 miljard dollar. Dat is grotendeels terug te herleiden tot het glyfosaat-houdende Roundup, een bestrijdingsmiddel dat het bedrijf ook verkoopt in combinatie met genetisch veranderde ‘Roundup Ready’-zaden.
“
De Europese autoriteit EFSA gaf meer gewicht aan de vertrouwelijke onderzoeken van de industrie
Het
glyfosaat-rapport van IARC zorgt tot op de dag van vandaag voor grote controverse. De classificatie ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ wordt weersproken door toelatingsautoriteiten in Europa en de Verenigde Staten. Een mogelijke verklaring voor de verschillende beoordelingen, is dat er uiteenlopende onderzoeksmethoden zijn gebruikt.
Zo baseerde het WHO-instituut zich enkel op gepubliceerde wetenschappelijke studies. De Europese toelatingsautoriteit EFSA, die in 2015 heeft geconcludeerd dat glyfosaat
niet kankerverwekkend is, gaf bij
haar evaluatie meer gewicht aan vertrouwelijke en ongepubliceerde onderzoeken afkomstig van de chemische industrie.
Amerikaans Congres
In lobbybrieven uit de VS komt naar voren dat Monsanto via belangengroepen pleit voor meer invloed van de industrie binnen het kankerinstituut. Het gaat specifiek om
een brief van de American Chemistry Council, lobbyorganisatie van de Amerikaanse chemiesector, die in 2016 is verstuurd aan het Amerikaanse Congres.
“IARC verbiedt de deelname van vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en andere belanghebbenden”, schrijft de lobbygroep kritisch, “en neemt hun inbreng niet in overweging, daarbij verwijzend naar vermeende belangenverstrengeling”.
“
Een voorstel van de republikeinen dreigde de financiering van IARC stop te zetten.
Juridische strijd
Het glyfosaat-rapport van IARC is sinds publicatie een groeiend probleem voor Monsanto. In de VS klagen meer dan achtduizend kankerpatiënten het bedrijf aan. Zij stellen ziek te zijn geworden door Roundup. Het IARC-rapport vormt daarbij cruciaal bewijs.
In augustus deed een Californische jury uitspraak in een eerste zaak. De jury achtte het bewezen dat tuinman Dewayne Johnson ernstig ziek werd van Roundup.
Monsanto moet deze man nu een schadevergoeding van 289 miljoen dollar betalen.
Monsanto is in beroep gegaan tegen de uitspraak van de rechtbank. Het bedrijf stelt dat glyfosaat veilig is en geen kanker veroorzaakt.
CropLife International is gevraagd naar de contacten met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Op moment van publicatie was nog geen reactie ontvangen.
