Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De geschiedenis van reality-tv kan je met recht een rollercoaster noemen. Draaide het genre vroeger nog puur om sneaky staren naar nietsvermoedende mensen die hun fikken verbranden aan een hete theepot of scheten laten op de gezamenlijke slaapkamer, tegenwoordig kijken we naar gewiekste ondernemers die weten dat hun deelname aan een realityprogramma de snelste weg is naar roem en munten. Het begon met programma’s als
Big Brother en
De Bus in Nederland, met doodnormale Nederlanders. Daarna maakten we een uitstapje naar celebrityreality: we volgden de Pfaffs, Kardashians en Osbournes – omdat we rijke en bekende mensen wilden zien rondscharrelen in hun huis. Dat het leeuwendeel gescript was? Maakte ons niks uit. Anno 2022 draait de meest succesvolle reality-tv weer om ‘de gewone man’, maar wel in een ander jasje.
Love Island, Temptation Island, Married at First Sight, Selling Sunset, Ex on the Beach, Are You The One, The Bachelor, Paradise Hotel – de meeste shows gaan nu over lekkere, jonge mensen die zichzelf en hun afgetrainde lijven blootgeven in een zoektocht naar ontluikende liefde of een avontuurtje. Vaak omgeven door ruzie en soms ook een portie geweld en vreemdgaan. En als dat niet werkt, richt de camera’s dan maar op een ietwat dysfunctionele familie met een homoseksuele vader, een bijzonder botte heteromoeder, een dochter die jong een kind kreeg, wat slechtopgevoede honden en een Frans chateau dat opgeknapt moet worden – tussen het kibbelen door. Chateau Meiland (negen seizoenen, een Gouden Televizierring en gemiddeld een miljoen kijkers per aflevering) is de afgelopen paar jaar het populairste realityprogramma op de Nederlandse televisie.
Haat als businessmodel
“
Niemand weet wat de deelnemers van De Gouden Kooi deden ná hun roemruchte optredens
Ook de nasleep van reality-tv is flink veranderd. Niemand weet wat de deelnemers van De Gouden Kooi deden ná hun roemruchte optredens in de Almeerse villa. Tegenwoordig staat de epiloog juist centraal voor realitydeelnemers. De draaidagen zijn het middel, de uit de pan rijzende volgersaantallen op Instagram als het programma wordt uitgezonden, zijn het doel. Deelnemers worden bekend, groot op Instagram en kunnen daardoor rijkelijk rondkomen van sponsordeals (denk: Instagramposts en -stories waarin ze tot in den treure beautyproducten of proteïneshakes aanprijzen, waar ze al snel een paar duizend euro per story voor kunnen vragen, mits ze genoeg kijkers hebben) en nieuwe reality-optredens. De Meilandclan (die volgens zenderbaas van Radio Veronica Niels van Baarlen, per aflevering van hun realitysoap 50.000 euro kregen) had tot voor kort sponsordeals met Hallmark, Emma Matrassen, Nivea, Milka en nog veel meer grote merken. De echte melkkoe is volgens Van Baarlen een succesvolle biografie uitbrengen, zoals zowel Martien als Erica Meiland deden. De biografie van de eerstgenoemde zou wel eens rond de 2,5 miljoen euro kunnen opbrengen. Daar moet wel nog een fee voor de ghostwriter af natuurlijk; het manco als je zelf eigenlijk niet zo heel veel kan. Bart en Sabine van de eerste Big Brother konden daar alleen maar van dromen, zij zijn na hun deelname grotendeels in de vergetelheid geraakt.
“
Als je je nu opgeeft voor bijvoorbeeld datingprogramma Love Island wéét je dat het goed zal zijn voor je onlinemerk
Het maakt het meteen ook minder leuk, vind ik als realitykijkveteraan. Reality is niet meer wat het ooit was: comfortabel kijken naar mensen die ver van je af staan, maar even gewoontjes zijn als jij. Als je je nu opgeeft voor bijvoorbeeld datingprogramma
Love Island wéét je dat het goed zal zijn voor je onlinemerk, nieuwe volgers zal opleveren en hopelijk ook meer poen op de bank zal brengen. Dus je bereidt je voor. Je zorgt dat je er op je allerstrakst uitziet, je dumpt je scharrels, je zet je socialmedia-accounts op privé zodat mensen je massaal volgverzoeken zullen sturen, waardoor je volgersaantal groeit en – heel belangrijk – je doet er alles aan om ook ná je deelname relevant te blijven. Wat er ook voor nodig is. Al kan dat ook misgaan. In het geval van de Meilandjes: die zijn alle eerdergenoemde sponsoren kwijt na racistische uitspraken van moeder Erica Meiland in haar bestseller
Erica. Ze vergeleek vrouwen in boerka met pinguïns en stelt dat de islam ‘veel ellende brengt’.
Alhoewel gehaat worden net zo goed een businessmodel blijkt te zijn in realityland. Eind december verscheen op Videoland (hét startpunt voor de Nederlandse realityliefhebber) de documentaire Please Hate Me. Daarin worden onder andere een paar realitysterren geïnterviewd, zoals Fabiola Volkers, een van de vrouwen die in Temptation Island die bezette mannen moest zien te verleiden, en Lisa Sace, die meedeed aan Ex on the Beach, waar singles tijdens een vakantie bezoek krijgen van hun ex. Beiden geven in de documentaire toe dat ze hun Instagramvolgers zo veel mogelijk tegen de haren in proberen te strijken met leugens (ze poseren met dure auto’s die helemaal niet van hen zijn en bizarre tattoos die nep blijken) en zogenaamde vetes (fake breakups en disstracks – liedjes waarin je je aartsvijand belachelijk maakt) omdat ze weten: hoe meer mensen mij haten, hoe meer mensen op die volgknop zullen klikken. De buit? 230.000 volgers voor Lisa Sace en een account dat voortdurend wordt verwijderd voor Fabiola Volkers. Dat laatste gebeurt omdat haar content steeds wordt gerapporteerd door mensen die een hekel aan haar hebben. Je zou het maar ambiëren.
“
Je kan als toeschouwer roepen dat je een realityster overbodig vindt, maar intussen betaal je wel hun rekeningen door je online engagement
Ook de reacties op het racistische slippertje van Erica Meiland lieten zien dat fans en haters massaal in de pen waren geklommen om hun steun of walging op te tekenen. Je kan als toeschouwer hard roepen dat je een realityster dom, irritant en overbodig vindt, maar intussen betaal je wel zijn of haar rekeningen door je online engagement onder hun Instagramposts en het feit dat je hun programma kijkt. Please Hate Me? Don’t mind if I do!
Prima hustle
Een oude studievriendin van mij werkt achter de schermen bij veel van de titels die ik eerder noemde. Haar baan bestaat uit kandidaten tegen elkaar ophitsen door informatie in te winnen bij de één, om het vervolgens te droppen bij de ander. Met als resultaat: overspel, intriges, schreeuwpartijen, gevechten en inzinkingen waar wij als kijkers van mogen genieten. Elke draaidag heeft een thema, een verhaal dat verteld moet worden. Niks is spontaan. Geen nieuwe, wereldschokkende informatie natuurlijk, maar makkelijk om soms te vergeten.
“
Niet alle sponsoren zijn weggelopen bij de Meilandjes na de moslimhaat van moeder Erica
Niet alle sponsoren zijn weggelopen bij de Meilandjes na de moslimhaat van moeder Erica. Als je bij dochter Maxime (575.000 volgers) doorklikt, vind je toch nog een sieradenmerkje (in dit geval Vedder & Vedder) dat nog met haar wil samenwerken, ondanks dat ze haar moeders uitspraken blijft verdedigen. Een prima
hustle dus, realitysterretje zijn. Er valt altijd wel ergens een zak euro’s bij elkaar te verdienen. Maar of het volgende maand ook nog lukt? De nieuwe seizoenen van realityprogramma’s zorgen tenslotte ook weer voor een nieuwe aanwas van realitysterretjes, dus je momentum kan zo over zijn als je niet snel een naam opbouwt.
Als je Instagram hebt uitgespeeld, kan je natuurlijk altijd uitwijken naar social media platform OnlyFans waar je abonnees kunt laten betalen voor je foto’s en video’s, zoals Rosanna Voorwald (417.000 volgers) en Niels van der Zanden (196.000). Het stel deed meerdere keren mee aan Temptation Island en begon hun seksuele escapades vast te leggen op het platform, omdat ze heel goed doorhadden dat dit ook een manier is om in beeld te blijven. Ze vertelden in de Videolanddocumentaire OnlyFans Uncovered dat ze daarmee vorig jaar zo’n 30.000 euro per maand verdienden.
Wat mij betreft mogen realitysterren opener zijn over hun intenties. Laat al het gelul over ‘een eerlijk inkijkje in je leven’ achterwege en geef toe dat je bekend wil worden, een merk zelfs. Dat je ons producten wil aansmeren en rijk wil worden. Beter nog, ga helemaal meta en maak dáár een realityserie over. Scheelt ook weer wat vliegtickets naar een tropisch eiland vol ruziënde fitnesslichamen.
