We mogen niets vertellen over de ontmoeting met de vertegenwoordigers van de scheepvaartsector, hij is in camera, zoals dat heet: achter gesloten deuren en dus heel geheim. De toon van het gesprek is dan ook opvallend openhartig. Maar veel nieuws wordt er eigenlijk niet verteld.
Samen zijn de lucht- en scheepvaartindustrie verantwoordelijk voor zo’n 8 procent van de totale CO2-uitstoot, waarbij luchtvaart de grootste helft voor zijn rekening neemt. De enorme olietankers die de hele wereld over gaan zijn natuurlijk de belangrijkste boosdoeners, maar ook de koffiebonen en het veevoer die massaal onze kant op worden verscheept, dragen bij. Deze sectoren gaan ook bepaald niet kleiner worden — integendeel, er wordt forse groei voorspeld. Hoe beter het gaat in opkomende economieën zoals China en India, hoe meer de mensen daar zelf ook wel eens op vakantie willen in het buitenland. Ook vrijhandelsverdragen zoals TTIP (met de Verenigde Staten) en CETA (met Canada) zijn bedoeld om nog veel meer grondstoffen en producten de Atlantische Oceaan over te sturen.
De olietankers zijn natuurlijk de grootste boosdoeners, maar ook de koffiebonen en het vervoer die massaal onze kant op worden verscheept
Dat deze sectoren dus als eerste aan de beurt zijn om bij te dragen aan een oplossing van het klimaatprobleem, ligt erg voor de hand. Toch hebben deze reuzen het nu al voor de derde keer voor elkaar om uit de verdragstekst te verdwijnen en zo strenge, bindende regels geheel te ontlopen. “Ik begrijp best dat het moeilijk is,” zegt Donald Pols, de directeur van Milieudefensie die ik tegen het lijf loop bij het Nederlandse paviljoen, “het is al lastig genoeg om een compromis te vinden tussen landen, laat staan om het op internationaal niveau te regelen. Maar het moet wel gebeuren.” Er is enorme vraag naar transport en de technische oplossingen zijn wel zo’n beetje uitgeput. Dan kom je al gauw op de hoge tickettax voor businessclass-reizigers waar Thomas Piketty voor pleit. Geen aantrekkelijk vooruitzicht voor de luchtvaartindustrie.
Daar hebben de onderhandelaars nu al voor de derde keer aan toegegeven. De enige reden die ik daarvoor kan bedenken is dat anders de belangen van de industrie geschaad worden. Het verhaal dat de scheepvaartreuzen ons vertellen bevat dan ook geen verrassingen. De reactie van de delegatie van het Europees Parlement is al evenmin verrassend. En zelfs Eurocommissaris Cañete roept publiekelijk dat scheep- en luchtvaart echt in de resolutie moeten – zonder enig effect.
Ik ben er niet gerust op dat ook de scheep- en luchtvaart vrijwillig hun steentje zullen gaan bijdragen. De lobby heeft achter de schermen al lang zijn werk gedaan. Daar maakt zo’n hoogst geheim gesprekje met de delegatie van het Europees Parlement echt geen verschil in.
