Ander politiek debat? Vraag vrouwen!

In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart zoekt OneWorld in een serie uit waarom er zo weinig vrouwelijke raadsleden zijn: gemiddeld 28 procent. Wil jij weten hoeveel vrouwelijke raadsleden er in jouw gemeente zijn? Check onze exclusieve datatool.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Landelijk is nu minder dan een derde van de gemeenteraadsleden vrouw. Na invoering van het passief kiesrecht in 1917 – vrouwen mochten zich eindelijk kandidaat stellen – duurde het lang voordat het percentage vrouwen boven de 5 procent kwam. meldt de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Er is een stijgende lijn, maar de 50/50-verdeling is nog ver te zoeken.

Vandaar dat allerlei instanties campagne voeren om het aandeel vrouwen in gemeenteraden te versterken. Stem op een vrouw is daar een van. Hun boodschap: ‘Meer vrouwen in de gemeenteraad. Stel je kandidaat.’ Zij geven het verstandige advies om verder te kijken dan de lijsttrekker. Stem bijvoorbeeld op vrouwen die het net niet lijken te halen, zodat zij met voorkeursstemmen in de raad komen, of stem bewust op politici die bij je overtuiging past. “Alleen dan krijg je een goede afspiegeling van het volk en dát is nou precies wat we graag willen”, zegt oprichter Devika Partiman van Stem op een vrouw. Naast de campagne hebben ze ook een training voor aankomende raadsleden georganiseerd. Voorts houden ze in maart een debat met de vrouwelijke kandidaat-raadsleden van Amsterdam.

Partiman is optimistisch over de uitslagen van de nieuwe gemeenteraadsverkiezingen. “Mijn inschatting is dat er dit jaar meer vrouwelijke raadsleden zullen komen.” De voorspellingen onderstrepen dat. Nap Nieuws deed vorige maand onderzoek naar de kandidatenlijst van de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam. Daaruit blijkt dat na de nieuwe verkiezingen de raad nagenoeg evenveel vrouwen als mannen zal tellen.

Zesennegentig jaar geleden kwam er voor het eerst een vrouw in de gemeenteraad: Mathilde Haan uit Roermond.

Hoeveel vrouwelijke raadsleden zijn er momenteel?

Uit het onderzoek van OneWorld blijkt dat maar 2.400 van alle 8.900 raadsleden vrouw zijn. Het aantal vrouwen verschilt flink per politieke partij. Slechts drie partijen hebben meer dan eenderde vrouwen in hun fractie. GroenLinks heeft met 39 procent de meeste vrouwen, gevolgd door de PvdA en de SP (33 procent). Maar ook die drie partijen doen het slecht in Overijssel.

Partijen met het grootste aantal vrouwen

gemeenteraden meer dan een derde vrouw
Ingevulde percentages laten de grootste en kleinste verhoudingen van vrouwen per partij zien
De fracties van de overige partijen bestaan voor minder dan een derde uit vrouwen. Onder de 226 SGP-raadsleden zit slechts één vrouw. De fracties van lokale partijen bestaan voor 25 procent uit vrouwen, bij de ChristenUnie en het CDA is dat 26 procent, en bij de VVD en D66 28 procent. De VVD in Flevoland is de enige partij waarvan de gemeentefractie voor meer dan de helft uit vrouwen bestaat.

Aantal vrouwen overige partijen

gemeenteraden minder dan een derde vrouw
Ingevulde percentages laten de grootste en kleinste verhoudingen van vrouwen per partij zien
Na lokale partijen is de CDA het grootst in omvang. Wanneer het aantal vrouwen in deze partijen stijgt, zal dat ook het landelijke gemiddelde omhoog trekken. In de grafiek hieronder laten de drie verschillende lijnen zien waar de helft van de raadsleden zich bevindt.

Partijen die de helft van de gemeenteraadsleden bezitten

gemeenteraden helft

Wil je weten hoeveel vrouwelijke raadsleden er nu in jouw gemeente zitten?

Bron: overheid.nl, met dank aan Anouk Ruhaak. De onderliggende data voor de kaart zijn hier te downloaden en voor de heat maps hier te downloaden. Bij publicatie graag OneWorld als bron vermelden, inclusief een link naar dit verhaal.

Een partij die geen vrouwen toestaat?

De SGP heeft het kleinste aantal vrouwen. De verklaring? Vrouwen mochten zich binnen deze partij niet verkiesbaar stellen, om religieuze redenen. In artikel 7 van hun standpunten staat waarom:
“Gods Woord leert dat man en vrouw krachtens de scheppingsorde een eigen specifieke, van elkaar onderscheiden roeping en plaats hebben ontvangen. In deze orde is de man het hoofd van de vrouw. Maatregelen ter erkenning van de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen worden positief beoordeeld. Elk emancipatiestreven dat de van God gegeven roeping en plaats van mannen en vrouwen miskent, is revolutionair en moet krachtig worden bestreden.”
Dit dogmatisme werd lange tijd door de staat getolereerd. Een paar jaar geleden nam een grote groep organisaties die zich inzetten voor vrouwenrechten, waaronder het Clara Wichmann Instituut, vakbond FNV, het Nederlands Juristencomité voor de Mensenrechten, een advocaat in de arm: Tom Barkhuysen. Ze achtten het uitsluiten van vrouwen in strijd met het VN-Vrouwenverdrag. Zo begon de rechtszaak tegen de SGP en tegen de staat, die deze discriminatie decennia lang heeft getolereerd. Uiteindelijk wonnen ze de zaak in 2010. In 2015 was Lilian Janse de eerste vrouw die voor de SGP kandidaat stond. Inmiddels staat ook in Amsterdam een vrouw verkiesbaar voor de SGP: Paula Schot (24); het partijbestuur wenste Schot echter niet te feliciteren met haar lijsttrekkerschap.

“Juridisch gezien is er in de politiek voor vrouwen geen enkel obstakel meer”, vertelt advocaat Barkhuysen, “tegelijkertijd zie je wel dat er nog weinig zetels door vrouwen worden bezet.” Hij vindt het belangrijk dat er een 50/50-verdeling is in de gemeenteraden. “Meer vrouwen in de politiek zal het soort debat veranderen.”

Waarom is het zo belangrijk dat er meer vrouwelijke raadsleden zijn?

In de grafieken blijkt dat het aantal vrouwelijke raadsleden per provincie en per partij verschilt. Bij de SGP heeft dat een duidelijke oorzaak. Maar hoe zit het bij de andere partijen? Zo begint onze zoektocht: waarom zijn er nog steeds zo weinig vrouwelijke raadsleden? En waarom zijn ze hard nodig? OneWorld sprak met vier vrouwelijke raadsleden uit verschillende partijen en provincies, en publiceert de komende weken op donderdag een voor een hun analyses.

  • Jeanine Brummel-Ahlaloum, GroenLinks Nijmegen
  • Marjet Woldhuis, 100% Groningen
  • Lilian Janse, SGP Vlissingen
  • Annigje Udinga, VVD Meppel

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons