Dit artikel maakt deel uit van de serie ‘2015: The future we want’ die OneWorld in 2013 initieerde.
Achter onze dagelijkse outfit gaat een wereld schuil van armoede en milieuvervuiling. Tijd voor een duurzame modewereld die het verschil gaat maken, stelt Lynsey Dubbeld.
Armoede bestrijden, mensenrechten bevorderen, kindersterfte verminderen, sloppenwijken uitbannen en dodelijke ziekten tegengaan – de gemiddelde Nederlander associeert de millenniumdoelen ongetwijfeld met verre buitenlanden die weinig te maken hebben met het dagelijkse leven. Maar het streven naar een betere leefsituatie in ontwikkelingslanden wordt een stuk minder abstract als we bedenken dat die nauw verbonden is met ons koopgedrag. De samenstelling van onze kledingkast illustreert dat.
Om de modewereld hangt een sfeer van schoonheid, stijl, glamour en luxe. Bij mode denken we al snel aan catwalks, couture en celebs. Maar de kledingproductie heeft een forse impact op het milieu en de leefomstandigheden in ontwikkelingslanden.
Lees en huiver.
De mensen achter onze spijkerbroek
In een aantal Aziatische, Afrikaanse en Oost-Europese landen zijn arbeidskosten doorgaans niet meer dan een 0,5 tot 5 procent van de retailprijs. Concreet betekent dat van een t-shirt van 25 euro ongeveer 58 cent bij de maker terechtkomt. Arbeidslonen in textielproducerende landen zijn dan ook 3 tot 4 keer te weinig om van te leven – en dat terwijl een werkweek van 90 uur in deze landen eerder regel dan uitzondering is. Het mag duidelijk zijn: in een groot aantal textielproducerende landen is millenniumdoel 1 (eradicate extreme poverty and hunger) nog een vergezicht.
Ook het bereiken van millenniumdoel 2 (achieve universal primary education) staat in de kledingsector onder druk. Door de lage lonen hebben textielarbeiders nauwelijks genoeg geld om te kunnen eten – laat staan dat ze de school van hun kinderen kunnen betalen. In kledingproducerende landen zoals India, Cambodja, Bangladesh en Oezbekistan worden bovendien nogal eens kinderen aan het werk gezet. Zij staan op katoenplantages, of werken in spinnerijen, textielfabrieken of leerlooierijen, waardoor ze niet naar school gaan.
Lynsey Dubbeld (@Modevoormorgen) is trendanalist en tekstschrijver, en gespecialiseerd in duurzame mode. In 2012 verscheen van haar hand Mode voor morgen, het eerste boek over Nederlandse ontwikkelingen in duurzame kleding.
Milieuvervuilende jurkjes
En dan zijn er nog de impacts van onze modeconsumptie op het milieu – en dus op millenniumdoel 7 (ensure environmental sustainability). Ongeveer kwart van alle pesticiden in de wereldwijde landbouw wordt gebruikt voor de katoenteelt, die plaatsvindt in onder meer India, Mali en Oezbekistan. Voor het katoen in een t-shirt wordt zo’n 150 gram pesticiden verbruikt.
Millenniumdoel 7, dat ook ingaat op onder meer toegang tot schoon water en de uitstoot van CO2, is ook relevant bij andere aspecten van de kledingsector. Want jaarlijks gebruikt de textielindustrie 3,2 procent van al het water dat beschikbaar is voor de mens. Bij de teelt van een kilo katoen komt gemiddeld 8000 liter water kijken. En dat terwijl één op de vijf wereldburgers geen toegang heeft tot schoon drinkwater.
Wat betreft de emissie van broeikasgassen doet de modewereld het al niet veel beter. De textielindustrie draagt wereldwijd bij aan tien procent van het CO2-verbruik. De productie van één paar jeans gaat gepaard met ongeveer tien kilo CO2-uitstoot. En dat betekent alweer een uitdaging voor millenniumdoel 7.
Goed nieuws
Kortom, achter onze dagelijkse outfit gaat een wereld van armoede, arbeidsuitbuiting en milieuvervuiling schuil. Het goede nieuws: als het gaat om bewustwording van de urgentie en het belang van de millenniumdoelen, kan de modewereld een positief verschil maken. De opmars van duurzame kleding plaatst de schijnwerpers op de effecten onze modeconsumptie op mens en milieu. En maakt ook duidelijk hoe onze garderobe een beetje beter millenniumproof kan worden. Want duurzame modemerken beperken negatieve milieu-impacts in de kledingproductieketen, en bekommeren zich om eerlijke handel en om de arbeidsomstandigheden in de textielproductie.
Duurzame garderobe
Verduurzaming van ons koopgedrag vraagt om overheidsregelgeving, acties van ontwikkelingsorganisaties en – in de geest van de millenniumdoelen – misschien zelfs nieuwe internationale verdragen. Maar als kledingconsument – en dat zijn we nu eenmaal allemaal! – kunnen we ook nu meteen een verschil maken. Bijvoorbeeld door te kiezen voor kleding van milieuvriendelijke materialen die fairtrade zijn gemaakt. Of door de levensduur van de items in onze kledingkast te verlengen. Want als het gaat om onze garderobe, dan start de wereld die we willen al vandáág.
