Moeders van vermiste vluchtelingen willen kunnen rouwen

Mehdi’s moeder, Wahida Hacheni, en Ramzi’s moeder, Fatma Kasraoui, zochten tevergeefs naar hun zoons. Toen de Tunesische en Italiaanse overheden weigerden mee te werken werd hun rouw een politieke strijd om stemmen mee te winnen. “Vooral regeringspartij Nidaa Tounes heeft ons misbruikt tijdens de verkiezingscampagnes”, vertelt Ramzi’s moeder Fatma Kasraoui. “En na de verkiezingen waren de politici nergens meer te bekennen.”

Op de avond van zijn verdwijning, 1 maart 2011, informeert Ramzi het thuisfront via zijn oudste zus. De boot is inmiddels onderweg naar het Italiaanse Lampedusa. “Mijn oudste dochter liep die avond ineens naar buiten om te bellen”, beschrijft moeder Kasraoui. “Pas een paar dagen later vertelde mijn dochter dat het Ramzi was die ze die avond had gesproken. Hij had gebeld om te laten weten dat alles goed was, en als zij hem niet meer konden bereiken, betekende dit dat hij geen bereik meer had omdat ze de Italiaanse wateren waren binnengevaren.”

“Alles is anders sinds Ramzi weg is”, vertelt zijn moeder. “Elke keer als er aan de deur wordt geklopt, zeg ik tegen mijzelf: dat is hem! Ik huil elke dag, ben ook ziek geworden.” Maar, vervolgt ze, plots strijdbaar: “Ik heb van mijn pijn mijn kracht gemaakt en geleerd niet op te geven. De vermissing van Ramzi is een zware beproeving, maar hij is mijn zoon en ik moet doen wat ik kan om hem te vinden.”

“Hij vertrok omdat hij zag wat ik als gescheiden moeder moest opofferen om een inkomen te genereren en voelde zich mede verantwoordelijk. En hij wist en voelde dat wij met de nek werden aangekeken. Mehdi is geboren uit een relatie van voor mijn huwelijk en dat werd door mijn conservatieve ouders niet geaccepteerd. Ik snap dat hij de situatie moeilijk kon verdragen.”

Niet weten of een persoon in leven is of niet, houdt de hoop in stand om op een dag met een dierbare herenigd te worden. “Die hoop neemt na verloop van tijd af, maar aan de rouw komen zij nooit toe”, vervolgt Mabrouk. ‘Een onmogelijke rouw’ noemt hij het. “Sommige families blijven de dood van hun naasten ontkennen zolang ze geen stoffelijk overschot hebben gezien. Ontkenning hoort bij het rouwproces, maar die kan nu onmogelijk worden afgesloten.”