Beeld: Tom van Huisstede
Interview

Muzikaal multitalent Pink Oculus: ‘Mijn grootste fout was niet naar mezelf luisteren’

Esperanza Denswil (1985), beter bekend als Pink Oculus, is in haar muziek open over angst, depressie en andere mentale problemen. Op haar jongste album Before Wisdom zingt ze over de giftige relatie waar ze in vastzat. ‘Na die relatie moest ik weer leren vertrouwen op mezelf, mijn lichaam en instinct.’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Hoe ze haar eigen muziek omschrijft? Esperanza Denswil – rapper, zangeres, producer, actrice – doet niet eens een poging. Media en concertzalen omschrijven het als experimentele hiphop, avant-gardistische soul, electro, pop. “Ik laat het categoriseren aan anderen over”, zegt ze. “Mijn genre is Pink Oculus.” Oftewel haar artiestennaam, die verwijst naar een spirituele ervaring die ze had in 2009, waarbij ze na een meditatiesessie een roze waas om zichzelf heen zag. “En ik was nuchter, hè?” lacht Denswil. “Het gaat erom dat alle negatieve gevoelens – pijn, twijfel, angst – even niet bestonden. Ik voelde alleen onvoorwaardelijke liefde.”

Een paar jaar terug overwoog ze om die naam te veranderen, want onvoorwaardelijke liefde was wel het laatste wat ze voelde. “Het was alsof ik tegen mezelf loog. Mensen kenden me als Pink Oculus, maar ik wilde bijna niet meer leven.” Vanaf 2016 was ze naam gaan maken, nadat ze met platenlabel Top Notch het album Delicious had uitgebracht. Ze raakte internationaal bekend, stond onder meer in Paradiso, het beroemde Britse festival Glastonbury en North Sea Jazz Festival. Ze leek een glansrijke carrière tegemoet te gaan. En toen was het ruim vijf jaar stil.

Ik wilde erachter komen hoe het zou klinken als ik zelf de productie in handen nam

Vorig jaar doorbrak ze die stilte met een nieuw album, Before Wisdom. Met een zwoele stem, hypnotiserende beats en scherpe teksten ( ‘Self sabotage, yeah I’m guilty; You don’t even know all the chaos within me; I’m away, away from degradation’) begeleidt ze haar luisteraars door een donkere periode in haar leven – en hoe ze zich langzaam weer terugvond. Ze maakte bekend dat ze al die jaren had vastgezeten in een ‘giftige relatie’, waarin zowel fysiek als emotioneel haar grenzen werden overschreden.

Een commerciële artiest is ze niet meer, dit album bracht ze zonder hulp van een platenlabel uit. De productie deed ze grotendeels zelf, in samenwerking met producer Binkbeats. “Before Wisdom is echt een ontdekkingstocht. Ik wilde erachter komen hoe het zou klinken als ik zelf de productie in handen nam. En het was een manier om pijnlijke dingen te verwerken en mezelf heruit te vinden; muziek is daarvoor een heel krachtige tool.”

Esperanza Denswil (1985) studeerde aan de dansacademie Lucia Marthas en het Albeda Music College. In 2006 en 2007 speelde ze een rol in de soapserie Onderweg Naar Morgen. Ze debuteerde in 2010 als muzikant met twee EP’s, werkte samen met verschillende artiesten, zoals filmmaker en producer Bouba Dola en hiphopformatie Badjekkah, en tekende in 2016 een licentieovereenkomst bij platenlabel Top Notch, waarmee ze later dat jaar het album Delicious uitbracht. In 2021 brak ze met Top Notch en bracht ze zonder platenlabel het album Before Wisdom uit, in samenwerking met producer Binkbeats en managementbureau Rebis.

Ik mocht mezelf niet zijn in die relatie – en dat liet ik toe

Hoe moeilijk was dat, jezelf heruitvinden na zo’n lange gewelddadige relatie?
“Ik ben er nog steeds mee bezig. Kijk, in een relatie stel je jezelf héél kwetsbaar op. Als juist je partner de pijn die hij zelf heeft op jou afreageert, dan maakt het niet uit of het fysiek of emotioneel geweld is: dat breekt je. Het voelt alsof je niets waard bent. Ik raakte geïsoleerd van mijn vrienden, maakte bijna geen nieuwe muziek, ik kon niet zelf bepalen hoe ik me kleedde, wat voor make-up ik droeg, hoe ik me uitte. Ik mocht mezelf niet zijn in die relatie – en dat liet ik toe. Na een tijdje voelde het alsof ik mentaal was gestorven. Een therapeut noemde dat later ‘dissociatie’, ik leefde in een soort afwezigheid.

Nu moet ik weer leren in mezelf te vertrouwen, zélf keuzes te maken. Ik begon filmpjes op Instagram te plaatsen om mezelf weer te uiten. Ik ging heel intuïtief te werk, er kwamen weer teksten en ritmes in me op. Zo kwam dit album tot stand. En het was heel belangrijk voor me om zoveel mogelijk zelf te produceren – ik wilde weer de regie pakken.”

Interview gaat verder na de foto.

Beeld: Tom van Huisstede
Was er een bepaald kantelmoment waarop je dacht: ik ben weg?
“We hadden het beiden al vaker uitgemaakt. Hij zag ook dat onze relatie niet klopte, hij was geen monster. Maar uiteindelijk was er een moment dat ik in de spiegel keek en dacht: ik weet niet wie dit is. Ik zie mezelf niet, mijn carrière staat stil, mijn schoonheid vervaagt, ik voel me vreselijk en waar zijn al mijn vrienden gebleven? Fuck, waar is al mijn vuur? Toen besloot ik te vertrekken.”

De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor huiselijk geweld en andere vormen van misbruik. Er worden veel misstanden onthuld, ook in de muziekwereld. Sterkt dat jou?
“Ja en nee. Ik ben blij dat mensen niet in stilte lijden en het is goed om te weten dat je niet alleen bent. Maar wat er vaak gebeurt is dat de spotlight op één persoon wordt gezet, die als een soort duivel wordt afgeschilderd, terwijl het belangrijk is dat we begrijpen wat er in zo’n relatie gebeurt, hoe dat ontstaat, waar het geweld vandaan komt. Mijn keuze om naar buiten te treden had vooral te maken met mezelf: met heling en eerlijk willen zijn. En niet met iemand aan de schandpaal nagelen.”

Je spreekt niet van ‘dader’ en ‘slachtoffer’. Zeg je eigenlijk dat jij ook een rol speelde in het geweld?
“Ja, natuurlijk! Ik was geen hulpeloos slachtoffer dat zich niet kon verdedigen en ik ben nooit in levensgevaar geweest. Ik wil weten hoe ik dit heb laten gebeuren. Anders is het alsof de oplossing buiten mijzelf ligt en zou dit me zo weer kunnen overkomen. Dat is niet mijn werkelijkheid, ik heb zelf in de hand of dit weer gebeurt.”

De pijn die we deelden was sterker dan de liefde voor mezelf

Hoe kijk je terug op jouw rol in die relatie?
“Mijn grootste fout was: niet naar mezelf luisteren. Al vóór de relatie voelde ik dat ik hem niet zo dichtbij moest laten komen, maar ik deed het toch. Vervolgens was het heel even een droom, en daarna veranderde het in een nachtmerrie. We herkenden een gedeelde pijn in elkaar. Dat was sterker dan mijn liefde voor mezelf.”
Beeld: Tom van Huisstede
Welke pijn deelden jullie?
“Ik spreek alleen voor mezelf, maar het had te maken met me niet gezien voelen. Het gevoel hebben dat je veel meer in je mars hebt dan eruit komt. Volgens mij worstelen veel mensen daarmee.” Denswil zegt dat ze altijd al gevoelig was voor depressies en angsten, zonder dat daar een duidelijke reden voor is: geen jeugdtrauma, geen extreme armoede, geen gebrek aan liefde thuis. “Als kind was ik hartstikke gelukkig.” Ze is daarmee een van de velen van haar generatie die worstelt met mentale gezondheid (zie kader).

“Als kind was ik nergens bang voor”, zegt Denswil. Ze vertelt over de dag dat ze als kleuter van de crèche naar de school van haar zus toe wandelde, zo’n tien minuten lopen. “Ik wilde naar mama toe en mijn zus moest mee. Bedenk je even, een kind van vier! Dát is wie ik ben. Maar die kracht kun je verliezen. Life, man… Ik vind het leven niet makkelijk. Het voelt alsof we in de westerse samenleving altijd heel erg bezig zijn met onze omgeving, we rennen altijd ergens achteraan. Door zo oppervlakkig te leven, raak je jezelf kwijt.”

De ouders van Denswil scheidden toen ze een kleuter was, haar moeder verhuisde naar Amsterdam met de twee dochters. “Zij heeft er altijd voor gezorgd dat we niets tekortkwamen en niet te veel merkten van alle veranderingen. We kregen veel ruimte voor onze fantasie en creativiteit, maakten onze eigen ‘radioprogramma’s’ met cassettebandjes, onze eigen poppenkleding, we deden rollenspellen. Als YouTube toen al had bestaan, hadden we ons eigen kanaal gehad.”

Interview gaat verder na het kader.

Muziek en mentale gezondheid
Een kwart van de Nederlanders – en zelfs 40 procent van de jongeren – kampt met psychische klachten, bleek vorig jaar uit onderzoek van het Trimbos-instituut. Volgens de onderzoekers kan dat te maken hebben met groeiende economische ongelijkheid, prestatiedruk en het idee dat wie niet slaagt in het leven, dat aan zichzelf te danken heeft. Tegelijkertijd groeit ook de openheid over mentale gezondheid, onder meer onder bekende artiesten. Grote namen zoals Kendrick Lamar, Lizzo, Billie Eilish, Adele en talloze anderen deelden afgelopen jaren hun worstelingen met depressie, verslaving en suïcidale gedachten.
Werd muziek er ook met de paplepel ingegoten?
“Er stond altijd muziek aan thuis: jazz, popmuziek, soul, Surinaamse muziek. Jazzzangeres Dinah Washington vond ik echt een baas. Als tiener bewoog ik meer naar hiphop: Wu-Tang Clan, Missy Elliott, Lil’ Kim, Mos Def. Ik voelde me aangetrokken tot artiesten die kracht uitstralen. Muziek maken heb ik zelf geleerd. Mijn neef rapte, ik zag een keer zijn teksten rondslingeren en dacht: als hij dat kan, kan ik het vast ook. Zo ging het ook met zingen en producen leerde ik vooral tijdens mijn opleiding.”
Beeld: Tom van Huisstede
Waarom kreeg je last van somberheid en angsten?
“Wanneer er veel van mij wordt verwacht, glip ik als het ware weg. Op school kreeg ik enorme anxiety als ik een presentatie of optreden moest geven – een soort extreme onzekerheid. Ik wilde dat het perfect was en daardoor werd ik zo onzeker dat ik geen risico meer durfde te nemen. Ik dacht dat er iets mis met me was en dat bloedde door in de rest van mijn leven; ik voelde me vaak een mislukking. Terwijl, als ik dan tóch optrad waren de reacties overweldigend goed. Dus ik wist dat ik talent had, maar er stond een soort muur om me heen waardoor het er niet uitkwam.”

Het lijkt erop dat je inmiddels wel hebt geleerd door die muur heen te breken?
“Ja, zeker na die relatie. Ik moest weer leren om op mezelf, mijn lichaam en instinct, te vertrouwen. Muziek helpt daar enorm bij. Ik ben ook in therapie geweest, maar het hielp mij niet zo om telkens terug te gaan naar die nare herinneringen. Sporten hielp mij heel erg. Ik ging rolschaatsen! Het leerde me constant in balans te blijven – letterlijk. Verder heb ik vooral gemerkt hoe belangrijk het is om de juiste mensen om je heen te hebben. Mensen die van je houden, die jouw licht willen zien schijnen.”

Kon je in de muziekwereld die mensen vinden, was dat een veilige plek?
“Nee, niet in mijn ervaring. Ook tijdens die relatie had ik wel wat optredens en opnames, bepaalde mensen wisten toen heus wel wat er met mij aan de hand was, maar ja: it’s just business, they don’t give a fuck about you. Het klinkt hard, maar het kan de meeste mensen alleen schelen of er geld aan je te verdienen valt, of je populair bent, te manipuleren bent. Daarnaast ben ik een zwarte vrouw en de industrie wordt niet gerund door mensen zoals ik. In die wereld ben ik een product, niet degene die de beslissingen neemt.

Het blijft zwaar om een onafhankelijke artiest te zijn met eigenzinnige muziek

Het is aan mij om mijn eigen ding te creëren. Ik heb nu een heel goed team om me heen. Maar het blijft zwaar om een onafhankelijke artiest te zijn met eigenzinnige muziek. De zakelijke kant van mijn carrière voelt alsof ik voor een jungle sta met een machete en mijn eigen weg moet zien te banen. Ik heb er zelf voor gekozen, maar het is wel vermoeiend.”
Over de juiste mensen gesproken: hoe heeft de band met jouw familie die moeilijke periode doorstaan?
“Het was vreselijk voor mijn moeder, dat heeft ze me verteld. Zij en mijn zus wísten dat er iets met me aan de hand was, want ze zagen me verdwijnen. Maar ze hebben me nooit losgelaten, ze wisten: dit ben jij niet, en we gaan je vasthouden tot je terugkomt. Onze band is zo sterk, die kan niet kapot. Hun steun is mij meer waard dan wat dan ook. Ik word emotioneel als ik daaraan denk.”

In het nummer Hide rap je: I might be a warrior, warriors cry.
“Haha, ja. Exactly.”

Is dat jouw boodschap: dat kracht en kwetsbaarheid samengaan?
“Zeker. Tegenwoordig wordt kwetsbaarheid steeds meer gezien als kracht. Ook artiesten zijn steeds opener over mentale gezondheid en wat de enorme prestatiedruk in de muziekwereld met ze doet. Zelf weet ik nu: alleen als ik kwetsbaar durf te zijn – in mijn muziek, in relaties, in alles wat ik doe – dan blijf ik in contact met mezelf. En dat is het belangrijkste. Want als ik naar mezelf had geluisterd, dan was ik deze relatie nooit aangegaan.”

Waar werk je momenteel aan?
“Er staan optredens gepland en ik ben altijd met nieuwe muziek bezig. Elke dag heb ik wel een idee – een ritme of een tekst – dat ik bewaar om later uit te werken. Maar ik ben ook aan het vloggen, wil misschien weer gaan acteren. Ik wil alles doen waar ik goed in ben.”

De muziek waar je nu aan werkt, is dat alweer een heel ander genre?
“Totaal anders. Wat ik hierna ga uitbrengen zal in elk geval minder donker zijn. Want ik zit niet meer in een donkere periode van mijn leven. Not at all.

Dit interview verscheen in maart 2023 in OneWorld Magazine.

Dichter Babeth Fotchind: 'Ik mocht alles zijn, maar niet gay'

Producer Josephine Zwaan: ‘De mannelijke producer lachte om mijn ideeën’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons