Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Al meer dan dertien jaar houdt hoogleraar Melissa Siegel zich met het thema migratie bezig. De laatste jaren als hoofd Migratie Studies aan Maastricht University. Ze werkt momenteel aan een boek over hoe migratie gerelateerd is aan tal van andere thema’s zoals arbeid, kinderen en gezondheid. Het onderwerp migratie roept wetenschappelijk veel vragen op en beïnvloedt het leven van heel veel mensen dagelijks. “Het is een onderwerp dat nooit gaat vervelen. Migratie zit nu eenmaal in de menselijke natuur. Het vreemde is juist dat veel samenlevingen dat niet zo zien.”
“Het vreemde is dat veel samenlevingen niet zien dat migratie in onze natuur zit
Pas nog was Siegel als expert aanwezig op een bijeenkomst in Den Haag met Nederlandse parlementariërs. Een van de vragen die ze kreeg voorgelegd was hoe migranten weer terug konden worden ‘gestuurd’. Siegel, zelf migrant uit de VS, kaatste de bal terug en vroeg of zij dan ook terug moest. “‘Nee, dat was toch anders’, was het antwoord. En zo is het vaak. Wanneer we het over migranten hebben dan hebben we het vooral over mensen die niet op ons lijken, die misschien lager opgeleid zijn of een andere religie hebben, die we als bedreiging ervaren. Zij moeten terug of in het land blijven waar ze zijn.”
Corruptie
De laatste tijd houdt Siegel zich bezig met onderzoek naar corruptie in relatie tot migratie. Corruptie als directe en indirecte reden om te migreren. “Geen werk kunnen vinden is soms een reden om te migreren. Maar indirect heeft dat misschien te maken met corruptie in het betreffende land.” Ze wijst op een klein onderzoek onder Italiaanse academici in Duitsland en Nederland waaruit bleek dat corruptie geen rol speelde bij het besluit om in eerste instantie te vertrekken, maar eenmaal in het buitenland wel degelijk een reden was om niet terúg te keren. “Dan moet je weten dat de academische wereld in Italië bekendstaat als erg hiërarchisch en gesloten. Het gaat erom wie je kent. Eenmaal buiten Italië komen ze erachter dat het ook anders kan.”
“Zonder dat deze vrouwen het weten, dienen ze als betaalmiddel bij de grensovergang
Siegel kijkt met haar collega’s ook naar gendereffecten in relatie tot migratie uit Afrika, de Kaukasus en Midden-Amerika. “De kans dat een vrouw die vlucht te maken krijgt met seksueel geweld, is erg groot.” Grenswachten vragen bijvoorbeeld een hoger bedrag aan vrouwen. Wanneer ze dat niet kunnen betalen, wordt van ze verwacht ‘op een andere manier’ af te rekenen. Soms krijgen ze die keuze niet eens en worden meteen verondersteld op beide manieren te betalen.
“Mannen moeten machteloos toezien hoe vrouwen worden verkracht
Mensensmokkelaars zorgen volgens Siegel dat er op de trucks die door de Sahara trekken – op weg naar Europa – ook altijd een of twee vrouwen aan boord zijn. “Zonder dat ze het weten, dienen zij als betaalmiddel bij de grensovergang. Dat is niet alleen traumatiserend voor de vrouwen, maar ook voor de mannen in de truck. Zij moeten machteloos toezien hoe deze vrouwen worden verkracht.”
Urgent
Het is slechts het topje van de ijsberg, zegt de hoogleraar. Er zijn zoveel verhalen, het is zo’n urgent en actueel thema. Het Rode Kruis kwam op 3 december nog met een rapport waaruit blijkt dat het aantal kinderen dat wereldwijd alleen op de vlucht is sinds 2012 vervijfvoudigd is, en dat veel kinderen gedurende hun hele reis worden blootgesteld aan seksueel geweld, verkrachting, seksuele exploitatie of mensenhandel. Niet voor niets nemen vluchtende meisjes en vrouwen, zowel in Afrika als in Midden-Amerika, veelal een prikpil voor vertrek. “Er zijn ook veel vrouwen die – ongewenst – zwanger in Europa arriveren. Hun menswaardigheid zijn ze onderweg verloren.”
Debat
“Er is veel aandacht voor het migratiedebat, maar niet voor de feiten die ertoe doen
Siegel stoort zich vaak aan het migratiedebat, zowel in Nederland als daarbuiten. In dit debat zijn feiten en zelfreflectie ver te zoeken, zegt ze. “Er is enorm veel belangstelling voor het onderwerp, maar niet voor de feiten. In de meeste landen wordt bovendien enkel en alleen gekeken naar de eigen kleine bubbel. Als ik Amerikanen er bijvoorbeeld aan herinner dat er ook veel migratie richting Mexico is, dan kijken ze me verbaasd aan. Wat?! Als ik Europeanen vertel dat 84 procent van de vluchtelingen leven in ontwikkelingslanden, en niet in Europa, dan krijg ik dezelfde blik.” De trend waarbij mensen tegenwoordig hun DNA laten onderzoeken op etnische afkomst, noemt ze positief. “Dit soort testen geeft inzicht en laat meteen zien dat bijna iedereen, wanneer hij of zij een paar generaties teruggaat, een migratieachtergrond heeft.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
