In Istanbul zijn ook Jemenitische journalisten, dissidenten en activisten. Nobelprijswinnaar Tawakkol Karman is de bekendste. Ik ontmoette haar voor het eerst voor het Saoedische Consulaat, vlak na de verdwijning op Khashoggi. Haar stichting hield onlangs in een hotel in Istanbul een conferentie over Jemen, met Jemenitische en westerse onderzoekers. OneWorld was erbij.
“Ze predikten erover, maar toen de Arabische Lente losbarstte, kozen veel van de westerse regeringen de kant van de dictators
Karman: “In februari 2011 brak de vreedzame revolutie uit, onderdeel van de Arabische Lente. Deze revoluties riepen om vrijheid, rechtvaardigheid en waardigheid, democratie en een rechtstaat. Men wilde zichzelf besturen, middels democratische middelen en een vreedzame overdracht van de macht. De revolutie kreeg de contrarevoluties in de regio tegen zich; deze partijen vonden dat vrije democratieën in de regio een groot gevaar vormen voor de landen zelf. Dat is de oorzaak van de conflicten die we zien in de regio, en dus ook in Jemen. De gehele Arabische Lente wordt door deze contra-revoluties als vijand beschouwd.
De Houthi-militie [een rebellengroep uit het Noorden van Jemen bestaande uit zaidieten, een tak van de sjiitische islam, red.] werden gesteund om de dolk te zijn waarmee in de rug van de Jemenitische revolutie en Lente is gestoken. Legers, corrupte politieke elites en extremistische groepen zijn gesteund om de coups tegen democratieën uit te voeren.
Belangrijk om te melden is dat dit allemaal niet ver weg van de ogen van westerse regeringen plaatsvond. Deze westerse regeringen faalden de democratie. Westerse regeringen die het altijd hadden over democratische beginselen. Ze predikten erover, maar toen de Arabische Lente losbarstte, kozen veel van deze westerse regeringen de kant van de dictators.”
“In Jemen voltrekt zich nu een ramp, een humanitaire ramp van een omvang die de wereld al decennia niet heeft gezien
Karman: “Jemen stond in de voetsporen van een soepele transitie naar democratie. Politieke en maatschappelijke partijen namen deel aan een uitgebreide Nationale Dialoog, die negen maanden duurde. Deze conferentie bracht een conceptgrondwet voort, met daarin de beginselen voor de Jemenitische Staat. Aan de conceptgrondwet die we opstelden deed iedereen mee. Dus inclusief de Houthi-militie en de partij van de verdreven president Ali Saleh. Maar helaas, een paar weken na het opstellen van de conceptgrondwet, en een paar weken voor het houden van een referendum over die grondwettekst, en de verschillende verkiezingen — lokale, parlementaire en presidentiële — kwam de coup. Geleid door Ali Saleh en de Houthi-militie, gesteund door Saoedi-Arabië, Iran en De Verenigde Arabische Emiraten. In een paradox waren ze verenigd tegen de Arabische Lente. Zij werden de vijand van de Arabische Lente. Jemen belandde zo ook in deze donkere tunnel. En het land kwam in een ingewikkelde oorlog terecht.
De Arabische Coalitie, geleid door Saoedi-Arabië, kwam tot stand om Jemen te ‘redden’ en ‘de legitimiteit van president Hadi (die jarenlang vicepresident was van de verdreven Ali Saleh) te herstellen’. We zagen een verdachte agenda die leidde tot een heel ander beleid, een beleid dat de controle over Jemenitisch grondgebied en rijkdommen wilde overnemen. En misbruik maakte van de chaos en het gebrek aan autoriteit in het land.
“Waarschuwing na waarschuwing wordt afgegeven dat het aantal hulpbehoevenden de 14 miljoen zal overstijgen. Dat is meer dan de helft van de bevolking
Volgens rapporten van VN-agentschappen hebben meer dan 22 miljoen Jemenieten op een of andere manier humanitaire hulp nodig, en meer dan acht miljoen Jemenieten leiden aan voedselgebrek, waaronder twee miljoen kinderen. Waarschuwing na waarschuwing wordt afgegeven dat het aantal hulpbehoevenden de 14 miljoen zal overstijgen. Dat is meer dan de helft van de bevolking.
Ondertussen hopen we dat er een serieuze internationale tendens is om deze oorlog te stoppen. Om aan vredesbesprekingen te werken en met een politieke oplossing te komen die een einde gaat brengen aan de vier jaar durende oorlog. Er is een ongekend aantal Amerikaanse politici die daartoe oproept nu. We willen iedereen eraan herinneren dat Jemen geen tekort heeft aan speeches, we gaan het vijfde jaar van de oorlog in. Een oorlog die de Jemenitische bevolking kapot maakt. Deze oorlog heeft een krachtig besluit nodig, nu. De oorlog moet worden gestopt, de blokkade moet beëindigd. En ik roep president Hadi op om de zeehavens, de luchthavens te openen zodat die hun werk kunnen doen. Ik roep ook de Emiraten en Saoedi-Arabië op om hun handen van Jemen af te trekken, en de steun voor terroristische groepen en gewapende milities te stoppen, net als de steun voor de gangs en de huurlingen die Jemenieten omleggen in Taiz en Aden. Ik roep ook op tot een eind van de interventie van de geestelijke leiders in Teheran, die controle willen via hun steun aan de Houthi-milities. Ik steun de inspanningen van Martin Griffiths, de speciale VN-gezant voor Jemen, om vredesbesprekingen te houden.”
“We gaan het vijfde jaar van de oorlog in. Een oorlog die de Jemeniet kapot maakt. Deze oorlog heeft een krachtig besluit nodig, nu
Karman: “1) Beëindig de oorlog, stop de blokkade en laat de Saoedi’s en Emirati’s vertrekken. 2) Start het politieke proces weer op vanaf het punt waarop het is gestopt door de coup en de oorlog. 3) Installeer een Militaire Raad met VN-steun die werkt aan het innemen van de wapens van alle milities, de Houthi’s en alle andere. De staat zal de enige zijn met het exclusieve recht op wapenbezit. Deze raad moet werken aan het bouwen van een leger en veiligheid in het land, op basis van de principes van soevereiniteit, onafhankelijkheid en vrijheid. 4) Het installeren van een nationale regering die bestaat uit alle componenten van de samenleving, nadat de Houthi’s zijn veranderd in een politieke partij die afstand doet van geweld, of een regering van technocraten. In beide gevallen onder VN-toezicht. Deze regering zou een grondwet moeten schrijven en verkiezingen moeten uitschrijven, lokale, parlementaire en presidentiële. En 5) installeer een nationale verzoeningscommissie die voorbereidingen treft om de slachtoffers van de oorlog te helpen. En nog een ander punt: de reconstructie van Jemen, en de toezegging van Saoedi-Arabië en de Emiraten om te compenseren voor de vernietiging die ze hebben veroorzaakt tijdens de oorlog.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
