Oerol 2016: Instant Happiness

Van 10 tot en met 19 juni is locatietheaterfestival Oerol weer op Terschelling. De verhalen die verteld worden, reiken veel verder dan het eiland. OneWorld selecteert drie voorstellingen met wereldse thema’s. Vandaag deel 3: Instant Happiness.

De muziektheatermakers van Via Berlin bijten zich graag vast in grote thema's; eerder maakten ze al een drieluik over oorlog. Nu staan de menselijke driften op het menu, in een samenwerking met acht behoorlijk bewegelijke cellisten. In dit eerste deel zoomen ze in op de kledingindustrie: een eeuwige dans tussen de consument die zijn behoeften steeds sneller en goedkoper bevredigd wil zien, en de fabrieksarbeider die daarvoor de prijs betaalt.

Het decor staat midden in de natuur: skeletten van huisjes omringd door acht menselijke silhouetten. De hemel boven hen gevuld met gouden zakken. Je zou er een Aziatisch dorp in kunnen zien, met bewoners die even staan uit te rusten voor ze weer aan de slag moeten in de kledingfabriek. Maar dat is niet het perspectief van waaruit regisseuse Dagmar Slagmolen het verhaal wil vertellen: “De huisjes staan voor een mini-maatschappij, die de onze zou kunnen zijn.”

Wat er in fabrieken in China of India gebeurt, daar hebben we allemaal wel een beeld bij, vindt Slagmolen. “Toch raakt het ons te weinig. Daarom vertel ik het verhaal liever vanuit hier.” Ze vergelijkt het met eten, waarbij we zelf een direct verband ervaren tussen het kopen van gezond voedsel en onze eigen gezondheid. “Met kleding leggen we die link niet, en dus blijven we iets doen – steeds weer nieuwe kleding kopen – waarvan we weten dat het andere mensen in een slechte positie brengt. Maar stel nou dat die constante behoefte aan meer ons wél direct zou raken? Wat doen mensen als hun behoeften niet meer direct bevredigd worden?’ 

En dat is precies wat er in de voorstelling gebeurt. De figuren beginnen gouden zakken uit de lucht te trekken. Eerst één, dan bij bosjes tegelijk. Dolblij zijn ze met de kleren die erin blijken te zitten. Maar het goud in de hemel raakt op: als de laatste zak gepakt is, loopt het volledig uit de hand. 

Slagmolen wil graag informatie uit de media in een andere vorm gieten, zodat het publiek even naar een meer abstracte of poëtischer vorm van de werkelijkheid kijkt. En daarna gaat ze graag dieper in op de inhoud. Vandaar dat er om de voorstelling heen nog een extra laag zit: er zijn nagesprekken met experts uit de kledingindustrie, foto’s van Gregg Segal (die mensen liggend in hun eigen vuilnis fotografeerde) en een tentoonstelling van de Schoneklerencampagne. 

Slagmolen keek ook bij zichzelf kritischer naar impulsen om nieuwe kleren te kopen: “Ik probeer te zien wat er áchter die behoefte zit. Je hoeft een gat niet altijd op te vullen, je kunt het er ook gewoon laten zijn. We gooien zo makkelijk dingen weg, de bevrediging is van zo’n korte duur. Ik denk echt dat dat ons wél raakt en aan ons vreet, al hebben we dat niet door. In die zin is behoefte aan directe bevrediging een sluipmoordenaar.”

Verder op Oerol

Dit was de derde en laatste tip van OneWorld voor Oerol 2016. Maar er gebeurt daar op Terschelling nog veel meer. Zoals:

• Een overtocht van het vasteland naar Terschelling met Rederij Lampedusa (‘Voor gelukszoekers’). Een project van kunstenaar Teun Castelein in samenwerking met vluchtelingen.

• In Re-enactment of the now kijk je naar het jaar 2016 alsof het al in het verre verleden ligt. Waarom grepen we ‘toen’ niet in om klimaatverandering te voorkomen? Een voorstelling van Theater Utrecht en Davy Pieters. 
   
• In 1989 werden regisseur Daria en acteurs Vanja, Majd en Saman geboren; in Bosnië, Syrië en Iran. Wat is er in de twintig jaar gebeurd tussen hun geboorte en hun ontmoeting op de Toneelacademie in Maastricht? In Nobody Home vertellen ze het verhaal van hun vlucht en hoe ze in Nederland opgroeiden.