Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Basim zingt een van zijn liedjes in het Arabisch. Met gesloten ogen, volledig geconcentreerd. Hij wordt tijdens zijn optreden een heel ander persoon: geen verlegen jongen van 17 meer, maar een artiest. Vorig jaar zong hij hier ook, op het Kinderrechtenfestival in Amsterdam
1. “Dit jaar belden ze weer. Het wordt een traditie”, lacht Basim.
Toen hij acht of negen was haalde zijn moeder hem over om te zingen op het trouwfeest van zijn tante. Hij wilde het eerst niet doen. “Ik schaamde me, weet je. Maar uiteindelijk heb ik het gedaan. Kort daarna vroeg een kennis van mijn moeder die muziek maakt of ik in zijn groep wilde komen zingen. Daar ging ik voor.”
Op zijn twaalfde verdiende Basim al geld met zingen. “Opeens was ik beroemd. Het is een mooi gevoel als je naar school gaat en je krijgt schouderklopjes van iedereen. En toen ik 13 werd zei mijn vader plots dat ik naar Nederland moest om meer kansen te krijgen dan in Egypte.” Basim wilde helemaal niet weg. In Nederland kende hij niemand, en hij sprak de taal niet. “Ik voelde me echt eenzaam. Toen begon ik met mijn
YouTube-kanaal.”
“
Ik voelde me echt eenzaam. Toen begon ik met mijn YouTube-kanaal
Zijn eerste vlog had 10.000 views – mensen uit Egypte die hem vroeger live zagen zingen, volgen hem nu online. “Maar ik had iemand nodig die me zou steunen bij het maken van muziek. Gelukkig was Mohamed er.” Basim knikt in de richting van zijn vriend, die ons interview staat te filmen om het achteraf om Basims kanaal te zetten. Ze zijn even oud en ontmoetten elkaar op de taalschool. “Mohamed is vier jaar geleden gevlucht uit Syrië, dus we hadden een gemeenschappelijke taal, Arabisch.” Letterlijk en figuurlijk, want nu werken ze creatief samen aan het YouTube-kanaal van Basim.
Filmlessen op YouTube
Mohamed maakt clips voor Basims liedjes. Basim heeft nu ruim 36.500 YouTube-abonnees waarvan tienduizend Nederlanders. Samen experimenteren ze met programma’s waarmee ze muziek kunnen maken. “Je vindt alles op YouTube”, vertelt Mohamed. “Zo heb ik leren filmen. Je moet gewoon blijven proberen, en dan lukt het wel op een gegeven moment.” Basim valt hem in de rede: “Ja, ik lees ook boeken over zingen. Zo leer ik hoe ik met mijn stem omhoog en omlaag kan gaan. We zoeken meestal samen uit hoe we een liedje in elkaar gaan zetten.”
Basim weet niet waar hij heeft leren zingen. Op school in Egypte zongen de leerlingen altijd als de docent even het klaslokaal verliet. Na de bruiloft van zijn tante volgden er andere optredens op trouwfeesten. Een jaar na zijn verhuizing naar Nederland spotte iemand hem online, en werd hij gevraagd of hij wilde komen optreden. Dat was op oudejaarsdag 2016.
Waar Basim nu over zingt verschilt nogal van de bruiloftsliedjes. Eén lied, dat hij ook op het Kinderrechtenfestival zingt, gaat over arme mensen in Egypte. Een ander vertelt een liefdesverhaal. Ze klinken allemaal droevig.
'Ons Nederlands is nog niet zo top'
Basim en Mohamed werken nu aan nieuw nummer. “We willen dat anderen horen over onze ervaringen met verhuizen en vluchten naar een ander land; hoe het is om heimwee te hebben en niets te weten over je nieuwe omgeving. We hebben zelf de muziek en de tekst geschreven. In het liedje vertellen we wat we allemaal missen: ons land, onze moeders, onze familie, onze maten, het eten, het uitgaan, het spelen.”
“
We willen dat anderen horen over onze ervaringen met verhuizen en vluchten naar een ander land; hoe het is om heimwee te hebben
Mohameds oom, tante, broer en zussen zijn nog altijd in Syrië. “Mijn huis is waarschijnlijk weg. We woonden in Damascus, in het platteland-gedeelte van de stad. In de stad zelf hadden we nog twee andere huizen waar we af en toe woonden. Vanuit Syrië zijn we naar Libanon getrokken, waar we een maand bleven. Van daaruit gingen we naar Turkije, waar we in de buurt van Istanboel woonden. De hele familie moest toen aan het werk.” Basim onderbreekt zijn vriend: “Mohamed moest rondzwerven en flesjes en blikken oprapen om die te verkopen. Hij moest altijd maar werken, hij zat niet ineens op school”. Mohamed knikt: “Ja, klopt. Ik moest mijn familie helpen. En wat school betreft: mijn Turks was erg slecht, dus ik had het sowieso niet kunnen volgen op school. De Arabische school was te duur, die konden mijn ouders niet betalen.”
Basim is drie maanden geleden nog in Egypte geweest, waar zijn biologische moeder woont. Maar voor Mohamed is naar Syrië gaan geen optie. “Een van mijn zussen woont in Duitsland, zij komt af en toe op bezoek. Ik woon met mijn vader in Zaandam. Mijn ouders zijn gescheiden, net als de ouders van Basim. Ik heb nog een tante in Zweden, een oom in Luxemburg. Door oorlog kan alles gebeuren.”
Het liedje over hun migratie is in het Arabisch, maar Basim zal in het begin van de clip een samenvatting geven in het Nederlands, zodat ook het Nederlandse publiek de boodschap begrijpt. Ze denken nog niet aan ondertiteling. “Ons Nederlands is nog niet zo top, weet je”, zegt Mohamed. “We kennen niet alle woorden. Maar docenten helpen ons als we een probleem met een liedje hebben. Net als collega’s op het werk. We werken vier dagen per week bij McDonald’s.”
Als ze op school één foutje maken, dan lachen andere leerlingen ze uit. “Maar ach, we zijn nog aan het leren.” Mohamed haalt zijn schouders op.
“
Hij focust zich op zijn droom: 'Je kunt niet terug naar het verleden, maar in de toekomst kun je van alles bereiken'
Dromen
“De muziek raakt mensen van binnen – daarom volgen ze me”, vertelt Basim. “We gebruiken simpele woorden, zodat iedereen onze boodschap snapt”, voegt Mohammad enthousiast toe. Basim droomt over een miljoen YouTube-volgers. Hij focust zich op zijn droom, want: “Je kunt niet terug naar het verleden, maar in de toekomst kun je van alles bereiken.”
