Onzekere toekomst voor gevluchte Syriërs

OneWorld schreef in december over de moeilijke situatie voor kinderen in Oost-Ghouta bij Damascus, en over Duitse politici die nu al spreken over het terugsturen van Syrische asielzoekers.

Judith Neurink schreef eerder op OneWorld dat de Westerse media Syrië-moe lijken. Dat onze aandacht verslapt door de ‘aanhoudende cirkel van geweld’. Het is daarom goed om eens in te zoomen op Oost-Ghouta, een gebied ten oosten van Damascus waar naar schatting 400.000 mensen onder erbarmelijke omstandigheden wonen. Het gebied kwam in 2013 in het nieuws toen er gasaanvallen plaatsvonden, en is sindsdien belegerd door het regime van Bashar al-Assad, wat samengaat met aanhoudend geweld. De afgelopen drie weken ligt Oost-Ghouta in het bijzonder onder vuur – er vinden aanhoudend bombardementen plaats, met hulp van Rusland, zoals Rena Netjes eerder vandaag meldde op OneWorld.

Aan de randen van Ghouta strijden verschillende groepen, waaronder oppositietroepen, tegen het regime, waardoor hulptroepen de bevolking niet kunnen bereiken. Lange tijd was het nog mogelijk om via bepaalde wegen en smokkelaars binnen te komen, maar een nieuw regeringsoffensief maakte de blokkade vrijwel ondoordringbaar.

Van de 41 konvooien waarvoor de VN en het Rode Kruis dit jaar toestemming vroegen, vonden slechts 15 doorgang. Gerrit van den Berg van UNICEF Nederland vertelt dat het voor hulptroepen noodzakelijk is dat alle strijdende partijen toestemming geven en beloven geen geweld te gebruiken tegen het konvooi. “Alleen dan heeft het zin om te gaan, niemand heeft er baat bij wanneer het konvooi aangevallen wordt.” Maandenlang is er te weinig noodhulp in de regio aangekomen doordat veel konvooien werden geweigerd. Ondertussen zijn de voedselprijzen in het gebied enorm gestegen en zijn de meeste families volledig afhankelijk van de spullen die de organisaties naar binnen weten te krijgen.

Sinds Assad in 2011 een oorlog tegen zijn eigen burgers begon, zijn meer dan 330 duizend mensen gedood en hebben naar schatting miljoenen mensen hun huizen moeten verlaten. Oost-Ghouta is momenteel een van de gebieden die inzet zijn van de zogeheten ‘escalatie zone’ die Turkije, Iran en Rusland voorstellen. Die drie landen zeggen het doel te hebben om het geweld daar te verminderen, maar Assads troepen trachtten niettemin deze regio’s volledig onder controle te krijgen en gaan door met luchtaanvallen – vaak zelfs met steun van Rusland.

Politici van de Duitse extreemrechtse ‘AfD’ spraken over een algemene overeenkomst met Syrië om mensen weer terug te sturen, maar daarbij schudden andere politici hun hoofd. Toch heeft de regering van de Duitse provincie ‘Sachsen’ het thema ter sprake gebracht Syriërs vanaf zomer 2018 weer terug te sturen. Momenteel wordt er een onderzoek gedaan om de veiligheidssituatie in het land opnieuw te beoordelen. Verwacht wordt dat bepaalde gebieden in het land weer als ‘zeker’ geschat zullen worden. Maar de vraag blijft hoe betrouwbaar dat soort beoordelingen zijn, als we kijken naar het beleid rondom Afghanistan. Duidelijk is dat het geweld nog niet binnenkort zal ophouden en het is schrikwekkend dat Europese politici al beginnen met nadenken over het terugsturen van gevluchte Syriërs.