Onze Oplossing: Geen seks in ruil voor vis in Kenia

Deel 2: Met een eigen vissersboot zijn Keniaanse visverkoopsters niet langer afhankelijk van de grillen van hun mannelijke collega’s.

Door 6 september 2017
Kenia Onze Oplossing particulier initiatief
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Armoede, slecht onderwijs, klimaatverandering, (gender)ongelijkheid en gebrek aan schoon water; zomaar wat voorbeelden van problemen wereldwijd. Maar wist je ook dat er – soms eenvoudige – oplossingen voor zijn? In de serie ‘Onze Oplossing’ portretteren we elke maand een Werelddoener die zo’n oplossing vond en daarmee bijdraagt aan de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen.

Voor de bewoners van Dunga Beach aan het Victoriameer in Kenia is vishandel de belangrijkste bron van inkomsten. De rolverdeling is er duidelijk, en al jaren hetzelfde: mannen gaan ’s nachts het meer op om te vissen, daarna verkopen zij hun vangst aan vrouwen die de vis bereiden en op de markt aanbieden. Vrouwen zijn, om aan vis te komen, zodoende afhankelijk van de samenwerking met mannen.

Doordat de aanvoer van vis mondjesmaat is in het gebied, kunnen de vissers kiezen met welke vrouw ze zaken doen. Als vrouwen een goede deal willen maken met een visser, moeten ze eerst met hem naar bed. “Vraag een visverkoopster hoe vaak ze seks moet hebben met vissers om zelf een redelijke boterham te verdienen, dan zal ze antwoorden: drie tot vier keer per week”, zegt Helma Nijssen van de stichting Hoog Tijd voor Andersom. “Wil je als visverkoopster aan de slag, dan moet je je trots aan de kant zetten en je lijf inzetten in de onderhandeling”, vertelde een visverkoopster haar.

 

“

Wil je als visverkoopster aan de slag, dan moet je je trots aan de kant zetten en je lijf inzetten in de onderhandeling

“Het is vernederend voor de vrouwen. Maar de mannen hebben vaak een vrouw en meerdere vriendinnen, waardoor de kans op hiv/aids ook groot wordt”, zegt Alie Eleveld van het Safe Water and Aids Project (SWAP). De vrouwen lopen grote risico’s in een gebied waar ongeveer 20% van de volwassenen al besmet is. Veel van deze visverkoopsters zijn weduwe en zorgen voor hun kinderen en/of kleinkinderen.

Meer financiële zekerheid en geen seksueel overdraagbare ziektes meer

Om onafhankelijk te worden van de vissers heeft een groep verkoopsters (40 tot 60 jaar) uit Dunga Beach zich verenigd in de ‘Chiela Women Group’. Een van de vrouwen vertelde Nijssen dat als zij ‘zelf aan het roer’ zouden staan, ze veel meer zouden kunnen bereiken. Hun wens? Een eigen motorboot, om voortaan zelf hun vis te vangen, en daarnaast toeristen te kunnen vervoeren.

Nijssen en Eleveld zagen potentie in het plan: het biedt de vrouwen meer financiële zekerheid en minder risico’s op seksueel overdraagbare ziektes. Ze besloten de handen ineen te slaan om het ‘No sex for fish’ project te realiseren: Hoog Tijd voor Andersom als Nederlandse fondsenwerver, SWAP als lokale uitvoerder. Eleveld: “Een prachtige samenwerking. Ik zie teveel donoren die ergens iets willen doen zonder het land voldoende te kennen. Ik woon al twintig jaar in Kenia, ben een permanent resident en ken het land goed. Ik kan daar een rol in spelen.”

Daarna begon de zoektocht naar iemand die een boot kon maken. “In overleg met het strandmanagement hebben we allerlei offertes vergeleken, zodat we echt een goede prijs voor het goede hout hadden”, vertelt Eleveld.

 

Inmiddels is de boot af en ligt hij in het water. “Het is superdruk, de boot wordt voornamelijk ingezet voor toerisme, een aantal van de vrouwen zijn gids. Het vissen zelf is echt wel mannenwerk, dat wordt minder gedaan door vrouwen. Maar ze zijn nu werkgever: ze huren jonge vissers in, soms zelfs hun eigen zonen. We merken dat de vrouwen door de boot niet meer afhankelijk zijn van de gunst van mannen, en meer aanzien hebben gekregen. Er wordt eigenlijk heel positief op gereageerd, mensen vinden het leuk dat er een ‘women’s owned boat’ is.”

Meer dan een boot alleen

Alleen met die motorboot ben je er nog niet. Want hoe bepaal je de prijs van je vis? Hoe reken je je winst uit? En hoe zorg je ervoor dat je product er aantrekkelijk uitziet? Om de handel van de vrouwen te optimaliseren, kregen ze trainingen over schoon water, groepsdynamiek, bedrijfsmanagement, boekhouden en andere onderwerpen die het (zaken)leven van deze vrouwen beïnvloeden.
“

Om dit project goed te laten lopen, moeten we ook samenwerken met mannen. Je kunt niet om ze heen

Ook de mannen – die nog steeds worden gezien als de leiders van het strand – krijgen trainingen van SWAP. “Je kunt gewoon niet om ze heen. Om je project goed te laten lopen moet je ook met hen samenwerken, en ervoor zorgen dat hun steun wint voor het project. Verandering in gedrag en gewoontes kosten moeite, dus daar moeten we ons voor inzetten. Vissersmannen en -vrouwen hebben elkaar nodig, maar wel op basis van gelijkwaardigheid.”

“Wij hopen dat deze vissersvrouwen rolmodellen worden voor anderen, zodat ook zij gesterkt worden in hun weg naar onafhankelijkheid. Door te laten zien dat deze vrouwen het kunnen, denken anderen misschien: “Oh, maar dat kunnen wij ook!”

Met het ‘No sex for fish’ project werken Safe Water and Aids Project en Hoog Tijd voor Andersom aan de volgende duurzame ontwikkelingsdoelen:

Het ‘No sex for fish’ project wordt onder andere gesteund door Wilde Ganzen. Lees hier hoe je zelf in aanmerking komt voor financiering voor je project.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons