Pakistaanse transseksuelen zijn steeds vaker het doelwit van radicale moslims. Ze worden opgejaagd, verkracht en vermoord. Extremisten weigeren deze ‘ongelovige zondaars’ als normale mensen te accepteren. Een lokale NGO bekommert zich om deze vrouwen en maakt ze weerbaar.
Op de stoep van de persclub protesteert een klein groepje mannen en vrouwen. Het zijn er niet meer dan tien. "Transvrouwen hebben ook rechten!’’, schreeuwen ze zo hard als ze kunnen onder aanvoering van directeur Uzma Yaqoob van het Forum voor Waardigheids Initiatieven (FDI).
Uzma Yaqoob komt op voor de rechten van transgenders.
"Het is de eerste demonstratie van transseksuelen in de hoofdstad Islamabad", zegt ze trots. Toch hoe strijdbaar Uzma ook is, met de beste wil van de wereld durft ze woorden als transgender, homoseksualiteit of seksuele minderheden nog niet in de naam van haar NGO te gebruiken. "Ik ontvang regelmatig dreigtelefoontjes of ik word gevolgd. We moeten voorzichtig opereren."
Maar ze is niet meer bang om op straat te protesteren. Ze wijst met een brede grijns op haar gezicht naar de politie die in grote getalen is uitgerukt. "We durfden nooit uit angst dat de mobiele eenheid ons in elkaar zou slaan. Hetgeen regelmatig gebeurt. We vreesden ook voor arrestaties."
De dood van de 23-jarige transgender Alisha in de grensstad Peshawar heeft Uzma en haar beweging voor transseksuelen de kracht gegeven. Alisha was tevens een activiste die haar mond niet hield. Een radicale moslimbende beschoot deze jonge transvrouw. In de ogen van moslimextremisten zijn transseksuelen ongelovige zondaars. Alleen al in Peshawar vermoordden zij in de eerste maanden van dit jaar 52 vrouwen. Niet alleen religie maar ook frustratie speelt een rol. Deze radicale jongens hebben vaak seks met transgenders. Uit schaamte ruimen zij de vrouwen uit de weg.
Het medisch personeel twijfelde en lieten haar aan haar lot over
Alisha werd met acht kogels in haar lijf naar het ziekenhuis gebracht. Het medisch personeel reageerde verward. Moest ze haar naar de intensive care voor vrouwen of mannen brengen? Ze twijfelden dus lieten ze de transvrouw aan haar lot over. Ze stierf door gebrek aan medische zorg op de gang. "We kunnen niet langer zwijgend toekijken. Dat zijn we verplicht aan alle vrouwen die zijn vermoord", stelt Uzma.
Verkrachtingen nemen toe
De directeur van FDI is net terug uit de industriestad Faisalabad waar het aantal verkrachtingen van transvrouwen toeneemt. Een van de slachtoffers is de 24-jarige Juli. Een groep mannen drong recent haar huis binnen toen ze samen met haar vriendin Nomi, eveens een transseksuele vrouw, lag te slapen. De daders bedreigden de vrouwen. Ze zouden hen vermoorden als ze naar de politie gingen.
Juli belde in paniek Uzma. Die nam de vrouwen mee voor een medisch onderzoek. Met het bewijsmateriaal meldden zij zich bij de politie. Op het bureau maakten de agenten aanvankelijk een aanklacht wegens sodomie. Sinds Uzma en haar NGO de top mensenrechtenadvocaat Asma Jahangir hebben ingeschakeld, die vele vrouwenzaken in haar land won, staat nu op de tenlastelegging ‘verkrachting’. En zit de eerste dader in de cel. "Een finke doorbraak", aldus Uzma.
De politie lachte mij uit. Als een prostituee heb ik toch betaalde seks. Wat is het verschil met een verkrachting?
Vandaag demonstreert Juli voor het eerst in haar leven. "Ik ben verkracht", schreeuwt ze tegen een handjevol journalisten. Ze roept alle transvrouwen op die hetzelfde leed is aangedaan aangifte te doen. "Laat je niet afschrikken door de politie. Ze lachten mij eerst uit. Als een prostituee heb ik toch betaalde seks. Wat is het verschil met een verkrachting?"
Dan begint ze vreselijk te huilen. "Ben ik niet een mens? Heb ik geen gevoelens? Heb ik geen rechten. Alsjeblieft willen jullie stoppen met ons te verkrachten en te vermoorden!" De wonden op haar lichaam zijn langzaam aan het genezen. Van binnen blijft de pijn. Uzma klopt haar moederlijk op de schouder en omhelst haar.
Deze vrouwen hebben geen andere keus
"Transseksuelen kunnen zich niet langer verstoppen", vertelt de directeur van het FDI de volgende dag in haar kantoor, een soort schuur in de sloppenwijk Bari Imam buiten Islamabad. Ze koos bewust voor deze plek waar de transgenders wonen die als bedelaar, dansmeisje of prostituee hun geld verdienen. "Hebben ze een andere keus? Geen kantoor of overheidsinstantie wil deze vrouwen inhuren. School hebben ze nooit afgemaakt."
De huur en kantoorkosten betaalt Uzma grotendeels uit haar eigen zak, of eigenlijk die van haar ouders. "We ontvangen een klein beetje geld van internationale donoren, maar dat is niet genoeg." Enkele westerse ambassades steunen haar NGO, maar wel op basis van anonimiteit. "Officieel bestaan er geen homoseksuelen in Pakistan. Als we onze hulp openbaar maken, kunnen we op gezag van de regering de ambassade sluiten", vertelt een diplomaat die liever zijn naam niet noemt.
Er was een tijd dat transseksuelen wel in het subcontinent werden geaccepteerd
Er was een tijd dat transseksuelen wel in het subcontinent werden geaccepteerd. Volgens de eeuwenoude overlevering beschikten zij over myhologische gaven. Als eunuchen bewaakten zij de harems van de Moghuls, de islamitische vorsten.
Transvrouwen dansten aan het hof. Het is nog niet zo lang geleden dat ze werden uitgenodigd om op bruiloften en na de geboorte van een kind hun zegen aan het nieuwe paar of de zuigeling te geven. Maar sinds Pakistan verder radicaliseert, worden ze uitgekotst.
Op de vuilnisbelt lag vorige week eenzaam en alleen de 24-jarige Dewani te sterven. Zelfs de woongroep van transgenders waarin ze leefde had haar verstoten omdat ze met HIV was besmet. Toen haar verhaal met foto een Engelstalige krant haalde, brachten activisten haar naar het ziekenhuis waar ze overleed. Geen familielid of vriendin wilde het lichaam begraven.
"De schuld van de Pakistaanse samenleving"
"Het is schandalig. We noemen onszelf moslims in de islamitische republiek Pakistan. Wij zijn de ongelovigen. We snappen niets van wat onze religie ons probeert te leren. We hebben geen hart. We laten deze vrouwen stikken", zegt ze een woedende Uzma Yaqoob. "Het is de schuld van de Pakistaanse samenleving dat steeds meer transvrouwen aan de bedelstaf raken en hun inkomsten als prostituee moeten verdienen."
Uzma heeft genoeg van het stigma dat transgenders in Pakistan krijgen opgeplakt. Ze wil ze geen slachtofferrol geven maar juist weerbaar maken. "Deze vrouwen moeten financieel onafhankelijk worden. Wij helpen ze met een beroep, zodat ze voor zichzelf kunnen zorgen."
Inaya maakte als één van de eerste transgendervrouwen de universiteit af.
In haar team heeft ze twee jonge, moderne transgender vrouwen opgenomen. De mooie en zelfverzekerde Maya en Inaya, die beiden gezien hun lengte, uiterlijk en sierlijkheid zo de catwalk van een mode show op kunnen. "Zij moeten als voorbeeld dienen voor de rest van de gemeenschap. Als je echt wat wil, kun je je doel bereiken. Kijk naar Inaya. Ze is een van de eerste transgendervrouwen die de universiteit afmaakte. Maya zit in haar laatste jaar. Dan gaat ze met een studiebeurs economie studeren in Londen."
Inaya had het even zo goed zwaar. Als ‘jongen’ droeg ze graag de schoenen van haar moeder. Haar vader sloot haar in een ijskoude kamer op, bond haar handen en voeten vast. "Hij dacht op die manier de boze geest uit mij te verjagen. Dankzij mijn zus leef ik nog. Ze bracht me warme dekens en te eten." Inaya wist te ontsnappen. Een vriend hielp haar met haar toelatingsexamen aan de universiteit. Gemakkelijk had ze het niet.
"Ik voelde me vernederd. Ik moest bij de jongens slapen, naar de mannen-wc en mijn lange haar in een knot doen." Namens het FDI voert Inaya discussies met studenten op tal van Pakistaanse universiteiten. Ze legt jongeren uit dat transseksuelen normale mensen zijn.
Ik leg uit dat ze aan hun toekomst moeten denken. Op een dag zijn ze te oud en dan wil niemand ze meer. Ze moeten leren sparen
Maya is zojuist gekozen tot de president van FDI. Zij groeide op in Saoedi-Arabië waar haar vader aan het hoofd stond van een financiële bank. Toen ze ontdekte als vrouw in een mannenlichaam te zijn geboren, vertrok ze naar Pakistan. "Ik heb eveneens als sekswerker mijn geld verdiend. Ik probeer transvrouwen uit te leggen dat zich niet meer als prostituee, dansmeisje of bedelaar moeten verlagen."
Maar zo gemakkelijk geven de transgendervrouwen het werken in de seksindustrie niet op. "Ze verdienen er meer geld dan als schoonmaakster of kok. Ze hebben geen opleiding. De meeste ouders zetten ze uit schaamte al jong op straat. Ik leg uit dat ze aan hun toekomst moeten denken. Op een dag zijn ze te oud en dan wil niemand ze meer. Ze moeten leren sparen", legt Uzma uit.
Op naar een betere toekomst
Vanmiddag voert ze gesprekken met Julie en Nomie. De laatste transvrouw is bereid een baan als huishoudster in een modern Pakistaans gezin te aanvaarden. Het gezin belooft haar een redelijk salaris. Ze mag gratis bij hen inwonen. Nomie reageert opgetogen.
Met Juli stelt Uzma een financieel plan op voor het openen van een haar- en make up salon. "Juli is een echte make-up artieste. Ze beleeft er veel plezier in. Ze wil graag de seksindustrie uit. Het grote probleem is geld."
Uzma heeft goede hoop met Inaya en Maya aan haar zijde meer transgendervrouwen aan een beter bestaan te helpen. Voor morgen heeft ze een delegatie parlementariërs in haar kantoor uitgenodigd. "Er bestaat vrijheid van genderkeuze in de hele wereld. Deze vrouwen berokkenen niemand schade. Laat ze met rust en geef ze een menswaardig bestaan. Is dat niet wat de islam predikt?"
