Beeld: Hanne van der Woude
Column

Pech

‘Pech’ is geen populair begrip, ziet Asha ten Broeke. Want als door pech geluk, gezondheid of succes niet altijd haalbaar is voor iedereen die zijn best doet, dan moeten we reflecteren op hoe onze samenleving is ingericht. En laat dat nou iets zijn wat Asha ten Broeke graag doet.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het was pech dat auto-immuunziektes veel voorkomen in mijn familie. Het was ook pech dat een routine-ingreep bij de kaakchirurg mislukte, waardoor er drie spoedoperaties volgden, en dat dit de ziekte wekte die in mij sluimerde. Het was misschien eveneens pech dat ik de symptomen niet herkende. Ik dacht dat ik moest bijkomen van de kaakstress, of dat ik me aanstelde, want wie is er na vier maanden nou nog steeds te moe voor een dagje dierentuin?

Pech is een impopulair begrip. Het is verbonden aan een onprettig gevoel: dat narigheid iedereen kan overkomen, en dat je soms niets kunt doen om onheil af te wenden. Dat leidt tot een akelig idee: dat geluk, gezondheid of succes niet altijd maakbaar of zelfs haalbaar is voor iedereen die zijn best doet. En dat roept ongemakkelijke vragen op over hoe onze maatschappij is ingericht: als er mensen zijn voor wie the sky niet the limit is, is het dan fair om te verwachten dat iedereen altijd kan presteren, participeren en invechten?

Geluk, gezondheid of succes is niet altijd haalbaar voor iedereen die zijn best doet

Om deze gedachtetrein te bezweren, volgt op het woord pech meestal een ‘maar’. Tegenspoed kan je treffen, máár daarna moet je je verantwoordelijkheid nemen. Shit happens, máár als je er puik mee omgaat, maakt het je sterker. Of, zoals Klaas Dijkhoff zei toen hij pleitte voor verlaging van de bijstand: we maken een systeem waarin pechvogels niet creperen, máár waarin ze wel hun best moeten doen om zo snel mogelijk weer op eigen benen te staan.

Dijkhoffs woorden raakten schrijfster Lieke Marsman, vertelt ze in haar boekje De volgende scan duurt vijf minuten, want zij heeft op dat moment als zieke zelfstandige zonder verzekering al maanden geen inkomen. Ze heeft net opgezocht hoe ze voor bijstand in aanmerking kan komen. De kankerdiagnose die ik kreeg, schrijft ze, dat kun je pech noemen. Maar de consequenties niet. Die wijt ze aan ‘het systematisch falen van de neoliberale samenleving waarin we leven’.

Het is beleid om vangnetten te slopen en de bal bij kwetsbare individuen te leggen

Daar heeft ze een goed punt. Vooral machthebbers doen graag alsof armoede, achterstelling en andere ellende een soort ongelukje is, maar het is het gevolg van doelbewuste politieke keuzes. Het is beleid om vangnetten te slopen en de bal bij kwetsbare individuen te leggen. De fictie dat succes en zelfs gezondheid maakbaar zijn als je maar hard genoeg werkt, is een vervanging geworden voor rechtvaardig sociaal beleid dat rekening houdt met ieders behoeften en beperkingen.

Was het pech dat ik, ook een onverzekerde zzp’er, twee derde van mijn inkomen inleverde? Was het pech dat artsen me steeds vertelden dat mijn pijn, stijfheid en ontstekingen normaal waren? En dat ik er maar mee moest leren leven, of gewoon eerst maar eens moest afvallen? Ik denk het niet.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons