De rechters van het Internationaal Strafhof hebben een arrestatiebevel tegen de Soedanese president Omar al-Bashir uitgevaardigd. Het is het eerste arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof tegen een zittende president. Bashir worden oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid ten laste gelegd.
Direct na de bekendmaking gingen in de hoofdstad Khartoum duizenden Soedanezen de straat op om te protesteren tegen het arrestatiebevel. Dat was vlak nadat Laurence Blairon, woordvoerster van het Internationaal Strafhof het arrestatiebevel voor Omar al-Bashir had voorgelezen. Daarin was de aanklacht voor genocide vervallen. Volgens Blairon toont ‘het bewijsmateriaal van de aanklager onvoldoende aan dat de Soedanese regering de specifieke bedoeling heeft gehad de bevolkingsgroepen van de Zagawa en Masalit geheel of gedeeltelijk te vernietigen’. “Daarom is genocide niet opgenomen in het arrestatiebevel voor Omar al-Bashir.”
Jan Pronk was VN-gezant voor de Soedanese regio Darfur. In oktober 2006 werd hij door de Sudanese regering het land uitgezet. Dat gebeurde nadat de PvdA’er op zijn website kritiek had geuit op de regering in Khartoum. Hij hekelde het regime omdat het zich niet zou houden aan het vredesverdrag tussen rebellen en de regering van het Afrikaanse land. |
Dat de aanklacht van genocide in het arrestatiebevel is vervallen, verbaast voormalig VN-gezant voor Soedan, Jan Pronk. Pronk verwacht dat het arrestatiebevel een verharding van het regime in Khartoum tot gevolg heeft. Pronk was van meet af aan al een tegenstander van een arrestatiebevel tegen Bashir omdat het diens positie slechts zou versterken. “Bashir is nog steeds aan de macht”, zegt Pronk. “Andere leiders binnen het regime zullen zich achter hem verschuilen. Ik denk dat het arrestatiebevel ook gevolgen kan hebben voor het uitvoeren van het vredesakkoord tussen Noord en Zuid-Soedan. Verder verwacht ik verharding ten aanzien van hulpverleners en de VN in Soedan.”
Hulporganisaties uitgezet
De Soedanese autoriteiten hebben al laten weten Artsen zonder Grenzen het land uit moet. Pronk betreurt dat. Volgens hem is AzG de beste hulporganisatie die op dit moment ter plekke is in Soedan. Ze hebben volgens hem het leven van tienduizenden mensen gered. De beste ngo’s worden altijd als eerste uitgewezen, aldus Pronk. Hij is zeer benieuwd hoe Zuid-Soedan reageert op het arrestatiebevel. De leiders daarvan zitten in een lastige situatie:
“Het Zuiden voelt zich verplicht aan de internationale gemeenschap omdat die geholpen heeft een vredesakkoord te sluiten met het Noorden”, zegt de oud-VN-gezant. “Het arrestatiebevel heeft een destabiliserend effect. Er is nu een totaal nieuwe politieke situatie in Soedan. Maar die situatie zal op korte termijn door veel onzekerheid worden gekenmerkt.”
De Soedanese journalist Mohammed Abdulrahman van de Wereldomroep verwacht niet dat de aanklacht onmiddellijk tot geweld in Soedan leidt. “Er worden vast demonstraties georganiseerd om Bashir te steunen en het Strafhof te veroordelen, maar dat zal in de komende dagen sterk verminderen”, denkt hij.
Staatsgreep
Maar de Soedanese Abdulsalam Nouredin denkt daar anders over. De professor filosofie aan de Britse Exeter Universiteit is uitermate somber over de politieke toekomst van zijn land. “Soedan komt onder een politieke staat van beleg te liggen die er uiteindelijk voor zorgt dat de politieke elite uit elkaar valt. Met als mogelijke gevolgen een staatsgreep, of een binnenlandse oorlog. En die leiden vervolgens tot een mogelijke complete ineenstorting van het land.”
In elk geval zijn de rebellenleiders in Darfur verheugd over het arrestatiebevel, zegt de Soedanese journalist Muhajir van Radio Darfur. “Die zijn allemaal erg blij. Ze verwachten veel van zijn arrestatie, want nu Bashir is aangeklaagd moet hij ook voor het ICC gebracht worden. Hij moet daar wel verschijnen.”
Of Bashir werkelijk naar Den Haag komt, is de vraag. Soedan erkent het Internationaal Strafhof niet en zal Bashir waarschijnlijk niet uitleveren. Vooralsnog lijkt Bashir nog niet geschrokken van het arrestatiebevel. Soedan maakte bekend dat de president volgende week gewoon op een grote conferentie in Doha (Qatar) zal verschijnen.
Dit artikel is, met toestemming, overgenomen van de Wereldomroep.
Wat vind jij, is Darfur gebaat bij het arrestatiebevel? Discussieer mee in ons Forum!
Kijk hier voor een tijdslijn van de crisis in Darfur |