Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Aan het begin van de Syrische opstand beweerde de Syrische overheid dat de onruststokers buitenlandse terroristen waren. Onzin, natuurlijk, het ging om Syrische burgers die naar wat ademruimte snakten, maar de overheid bleef het herhalen en op een gegeven moment werd het waar ook: verloren zielen uit andere landen vertrokken naar Syrië voor zingeving of straffeloosheid. Of een combinatie van beide.
“
Iemand op de blauwe, bruine of groene ogen geloven, is nogal naïef
Ik moest hieraan denken toen de hele #metoo op gang kwam en mensen bezwoeren dat het niet om een heksenjacht ging, maar voor we het goed en wel wisten werden individuen in Amerika zonder enige vorm van onderzoek of proces ontslagen. Ook hier in Nederland gingen al rap stemmen op die de onschuldpresumptie, zo’n beetje de basis van een beschaafd rechtstelsel, openlijk ter discussie stelden, omdat ze het als hun ‘morele plicht’ zagen slachtoffers te geloven.
Dat laatste is natuurlijk heel nobel, maar om vast te stellen of iemand slachtoffer is geweest en iemand anders dader, zal er waarheidsvinding moeten plaatsvinden. Iemand op de blauwe, bruine of groene ogen geloven, is nogal naïef. Simpelweg omdat ervaringen niet altijd zwart-wit zijn en mensen heel vaak klootzakken.
Hoe klootzakkerig precies werd duidelijk toen Francisco van Jole erbij werd gelapt door een verder anonieme dame die beweerde door hem aangerand te zijn, een gesprek met hem had opgenomen en aan GeenStijl aangebood. Vooropgesteld: als je als zogenaamd slachtoffer privé-gesprekken opneemt om die vervolgens aan de grootste seksistische site aan te bieden, ben je deel van het probleem.
“
Werd er eerst nog gejuicht bij elk ontslag, de stilte was pijnlijk toen de eigen eindredacteur onder vuur kwam
Maar wat opviel was de stilte van opiniesite Joop, die tot dan toe de fanatiekste aanvoerder was in de aanklacht tegen seksueel geweld. Zozeer dat zelfs een vriendschappelijke hand op de knie werd veroordeeld alsof het een
gang bang was. Werd er eerst nog gejuicht bij elk ontslag, de stilte was pijnlijk toen de eigen eindredacteur onder vuur kwam. Begrijpelijk hoor, alles aan die kwestie deugde niet en zaken ervaar je toch anders als het dierbaren betreft, maar toch wrong het: waar was de onvoorwaardelijke veroordeling, de morele plicht om het slachtoffer te geloven, de onverzoenlijkheid?
Het probleem met het aan de schandpaal nagelen van individuen, is dat het symboolpolitiek is. Er worden wat viezerds geofferd om de goegemeente zoet te houden, maar er verandert verder niks. Dat was ook mijn ongemak bij de virtuele fakkeltochten en beangstigende reacties daarop, zoals het wegknippen van Kevin Spacey uit zijn laatste film.
“
Zonder enig proces of onderzoek, werden mensen gestraft. Maar daar is de strijd tegen seksueel geweld niet bij gebaat
Zonder enig proces of onderzoek, werden mensen gestraft. Maar daar is de strijd tegen seksueel geweld niet bij gebaat. Evenmin bij de opportunistische en gratuite stellingnames van mensen die eerst deel uitmaakten van de cultuur, die zelfs in stand hielden en plots verontwaardigd meededen met de meute. Feit is namelijk dat seksueel wangedrag bestaat bij de gratie van de wegkijkers en goedpraters. De Weinsteins en Gosschalks hadden nooit kunnen wegkomen met hun gedrag zonder de expliciete steun van hun omgeving. Zonder de cultuur van ‘het hoort er een beetje bij’, de cultuur van ‘stel je niet aan’, de cultuur van ‘als je vooruit wilt komen, moet je gezellig meedoen’, een cultuur van eigenbelang en blinde ambitie.
Dus van mij hoeft het niet, die rituele offers die gemaakt werden. De gewone slachtoffers schieten er niks mee op en waar het om gaat, structurele seksuele intimidatie en machtsmisbruik, blijft voortbestaan. Je merkt het nu al, de storm is al weer gaan liggen. Maar de rot zit overal, in alle lagen. Daar zou het gesprek over moeten blijven gaan. Niet alleen als er weer eens ergens gewatertand kan worden bij ophef.
