In de wachtkamer van de plastische chirurg Harun zitten gesluierde en moderne Pakistaanse vrouwen gescheiden van mannen, die buiten in de kou een apart zitje hebben. Als ik aan de beurt ben, mag ik gelukkig mijn mannelijke tolk meenemen naar de spreekkamer van de dokter.
Ik heb een afspraak met hem voor een Nederlands radioprogramma dat is geïnteresseerd in plastische chirurgie in Pakistan. In het begin stond ik nogal cynisch tegenover het onderwerp. Ik kon me niet zo goed voorstellen dat in dit Islamitische land vrouwen daarvoor open zouden staan. Maar toen ik me eenmaal in de ‘schoonheidsindustrie’ ging verdiepen, kwam ik er achter hoe razend populair cosmetische ingrepen zijn. Het valt me ook ineens op hoeveel van dit soort klinieken er alleen al verspreid over de stad Lahore zitten.
‘Te lange neus, te dikke billen of te grote borsten’
Dokter Harun vertelt dat er vooral veel vrouwen bij hem op bezoek komen die ontevreden zijn over hun uiterlijk: een lange neus, te dikke billen of te grote borsten. Vorig jaar trok hij twintig procent meer klanten dan het jaar daar voor. Hij verwacht dat deze trend zich dit jaar verder zal doorzetten.
De populairste ingreep die hij momenteel uitvoert, is het opvullen van de lippen. “Pakistaanse vrouwen volgen als het om het schoonheidsideaal gaat Indiase Bollywood- en Amerikaanse Hollywoodfilms. De volle lippen van de Amerikaanse filmster Angelina Jolie zijn het meest gewild. De helft van de klanten die ik ontvang vragen me om dezelfde mond”. Dokter Harun moet zelf ook om zijn antwoord lachen. In de politieke arena is Amerika de grootste vijand. In zijn kliniek hangen de vrouwen aan de lippen van Amerikaanse filmsterren.
“Maar mogen cosmetische ingrepen wel volgens de Koran?”, vraag ik de dokter. Hij legt uit dat zolang de operaties bedoeld zijn om je als vrouw mooier te maken voor je man, plastische chirurgie door de beugel kan.
Verwende middenklasse
In de wachtkamer komt een veel te dikke vrouw letterlijk binnenwaggelen. Door haar enorme omvang kan ze nauwelijks normaal lopen. De vrouw komt voor een figuurcorrectie. Ik vraag de dokter of hij er ethisch geen problemen mee heeft om met een apparaat de liters overtollige vet bij deze vrouw weg te zuigen, veroorzaakt door overmatig eten, terwijl voor de deur graatmagere bedelaars staan.
Dokter Harun geeft toe dat Pakistaanse vrouwen, en dan spreken we over de rijke (verwende) middenklasse, het liefst de hele dag zitten, eten en vooral relaxen. Een uur na het ontbijt, dat uit vette pannenkoeken en omeletten bestaat, komen de eerste snacks al weer op tafel en zo gaat het de hele dag door.
Als ze gaan shoppen of naar de schoonheidssalon gaan, laten ze zich door hun auto met chauffeur voor de deur afzetten, zodat ze zo min mogelijk hoeven te lopen. “Zouden vrouwen niet beter kunnen gaan sporten, meer bewegen, in plaats van zich helemaal vol te eten en daarna hun figuur voor veel geld te laten corrigeren?’, opper ik heel voorzichtig. De dokter deelt deels mijn cynisme. Hij stuurt vrouwen met overgewicht allereerst naar een diëtiste en de gym. Als ze de nodige kilo’s kwijt zijn, is hij bereid ze te opereren.
Twee uitersten
Ik blijf het een wonderlijk verhaal vinden; cosmetische ingrepen in een derdewereldland als Pakistan. Komt het door mijn westerse afkomst dat ik moeite met deze overdreven vorm van luxe blijf houden? Vorige week was ik op het platteland waar hele families in de steenfabrieken werken en nog geen euro samen per dag verdienen. Daar is de moeder vaak ’s avonds zo uitgeput dat ze geen puf meer heeft om te koken en is er niet meer dan een broodje voordat iedereen naar bed gaat.
De verschillen zijn te groot. Het land verkeert in een steeds diepere economische crisis. Er is slechts een puur per dag elektriciteit. Op de markt stijgen de prijzen voor basisvoedsel. Op straat neemt het aantal bedelaars zichtbaar toe. De armen worden armen en de rijken rijker. “De elite weet gewoon van gekkigheid niet meer wat ze met het geld moet doen. Waarom dan niet je geld verspillen aan allerlei peperdure schoonheidsingrepen in klinieken, als je je ook nog eens stierlijk verveelt”, stelt een vriend. Ik heb het niet gezegd.
