Senegalese hiphop als medicijn tegen radicalisering

Mbaye en Ndiaye horen bij de eerste artiesten die rapper Malal Talla onder zijn hoede nam in zijn G Hip Hop jongerencentrum in Guédiawaye, een buitenwijk van Dakar. Sindsdien heeft Talla met zijn team tientallen kansarme jongvolwassenen begeleid en een opleiding gegeven in onder andere rap, dj’en, dans en graffitikunst.

Volgens Talla is hiphop een ideaal middel om te voorkomen dat jongeren radicaliseren. “Hiphop is een sociale beweging die iedereen accepteert. Het staat boven etnische, religieuze en ideologische grenzen. Hiphop verenigt, dat maakt is het zo interessant. Het is een locomotief voor goed burgerschap.”

Op het festival zijn naast optredens ook workshops georganiseerd waarbij de gemeenschap een centrale rol speelt. Verschillende teams van rappers trekken de wijken in om met jongeren te praten. Aan de hand van die gesprekken maken ze samen een raptekst, waarin vaak hun liefde voor de wijk met al haar problemen naar voren komt. Op het festivalterrein schrijven jongeren teksten, om die vervolgens als rap voor te dragen aan het publiek. Daarnaast zijn er groepsdiscussies over radicalisme met sociaal geëngageerde rappers uit West-Afrika, maar ook met jihadismedeskundigen.

Die aanbevelingen zullen vooral gericht zijn op de leefomstandigheden in de buitenwijken en het serieus nemen van de jongeren als gesprekspartner. Volgens Talla is islamitische radicalisering niet los te zien van “andere vormen van radicalisering” die voortvloeien uit armoede en marginalisering. “Hier zijn veel jonge mensen op een bootje gestapt naar Europa, of ze worden lid van een criminele bende. Dat zijn ook vormen van radicalisme.”

Dat kan rapper 76 Sosante Sezzz beamen. Zijn frustraties en het uitzichtloze bestaan maakten dat hij kookte van binnen. Tijdens het optreden op het festival rekent hij af met zijn verleden. Het publiek zingt en springt met de muziek mee. “Natuurlijk,” zegt één van de toeschouwers, “ze weten dat hij een zwaar leven heeft gehad. Hij kent de problemen echt en hij heeft ze overwonnen.”

“Toen ik acht jaar oud was, belandde ik op straat. Daar heb ik ook de bijnaam ‘Sosante Sezzz’ gekregen. Het is hier niet gek dat je radicale ideeën krijgt, want de regering doet niks voor je. Het enige wat ze met straatjongeren doen, is ze opsluiten in de gevangenis.

Hier lezen jongeren geen kranten en luisteren ze niet naar het nieuws. Het enige dat ze horen is rapmuziek. Daarom is het belangrijk dat ik in mijn teksten vertel waarom het niet goed voor ze is om te radicaliseren of de oversteek naar Europa te wagen. Zo’n oversteek is gevaarlijk, onzeker, en kost heel veel geld dat je beter in je eigen land kunt investeren.”

“Mijn artiestennaam ‘Renou Rapbi’ staat voor de wortels van de Senegalese hiphop. Voordat ik bij G Hip Hop kwam verkocht ik brood op straat. Ik ben erg blij dat ik hier jaren geleden ben binnengestapt. Als ik hiphop niet had, was ik nu een heel ander persoon.

Hiphopartiesten krijgen hier veel respect. De jongeren luisteren naar me als ik vertel dat ze hun land vreedzaam moeten beschermen. Om je stem te laten horen aan de regering moeten de mensen zich organiseren en verenigen.”