Mensenrechten

Slapen op een nat matras

Nederland telt ruim vijfduizend uitgeprocedeerde asielzoekers. Hoe ziet hun leven eruit en wat zijn de verwachtingen voor de toekomst?

Door 20 december 2018
asielprocedure asielzoekers migratie uitgeprocedeerd
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Wij zagen Nederland als een land waar mensenrechten worden gerespecteerd. Maar hierin zijn we heel erg teleurgesteld. Het voelt als een koude douche”, zegt Amir (45). Samen met zijn vrouw Nura (40) en hun drie kinderen van 13, 10 en 5 woont hij bijna acht jaar in Nederland. Op dit moment woont de familie in een gezinslocatie in Katwijk.

Nura heeft naast een grote slagroomtaart ook een schaal met zelfgemaakt gebak op de kleine salontafel neergezet. In de kleine kamer staan een stapelbed, een bed en een kast. Boven in een hoek hangt een mini-televisie. Het NOS journaal staat aan. Wanneer staatssecretaris Mark Harbers te zien is, gaat het volume direct omhoog.

“

School bood de kinderen nog een beetje afleiding van het uitzichtloze leven dat thuis op hen wachtte

Aandachtig luisteren ze naar wat hij te zeggen heeft. Zit er misschien schot in de discussie rondom het Kinderpardon? Dochter Layla van 10 heeft zich hier immers hard voor gemaakt. Ze kwam voor in de documentaire van Tim Hofman. Hierin legt ze haarfijn uit waarom ze niet terug wil naar Azerbeidzjan. Zo spreekt ze de taal nauwelijks en is ze helemaal geworteld in de Nederlandse samenleving. Dat blijkt ook uit een foto die aan de muur hangt. Daarop poseert Layla vol trots met een certificaat in haar handen. Ze deed mee aan een voorleeswedstrijd en werd verkozen tot winnaar van de school.

Leven in een caravan

Ondanks de ambities van Layla heeft het gezin nog altijd geen zicht op een verblijfsvergunning. Dat heeft te maken met verschillende juridische en bureaucratische redenen. Zo vertelt Nura dat de documenten die zij bij hun eerste aanvraag hadden overgelegd niet geloofwaardig werden geacht door de IND (Immigratie en Naturalisatie Dienst). Om die reden werd hun aanvraag destijds afgewezen.

Uit wanhoop is het gezin toen ondergedoken. Ruim twee jaar verbleven zij in een zomercaravan op een verlaten boerderij waar ze via via terechtkwamen. De eigenaar van de caravan trof hen aan op zijn landgoed en stond het toe dat zij daar tijdelijk zouden verblijven.

“

De IND doet er alles aan om aan te tonen dat je verhaal niet klopt

Nura: “Het was zo krap in de caravan dat er nauwelijks ruimte was voor de matrassen waarop we sliepen. Verder liet het materiaal van de caravan veel wind en vocht door, waardoor het binnen altijd koud was en de matrassen nat werden. Iedere dag probeerden we ze te drogen bij de kleine kachel die er stond. De drie kinderen gingen overdag naar school. Daar hadden ze nog een beetje afleiding van het uitzichtloze leven dat thuis op hen wachtte. Water haalden wij uit de sloot. Hier wasten we onze kleren mee, maar ook onszelf. Soms voelden we tijdens het handen wassen opeens een slak die ongemerkt in het emmertje water mee was gekomen.”

Opnieuw afgewezen

Gezien de druk die de eigenaar van de caravan ervoer – omstanders hadden de aanwezigheid van het gezin opgemerkt en dreigden dit te melden – was hij genoodzaakt hen weg te sturen. Het gezin heeft er toen voor gekozen om toch weer een nieuwe procedure te starten. Zo zijn zij uiteindelijk overgeplaatst naar deze gezinslocatie. Ondanks de vele teleurstellingen blijft er volgens Amir nog altijd een sprankje hoop op een beter leven: “We hebben geen andere keus. In Azerbeidzjan lopen mijn familie en ik gevaar. Wij hebben hiervoor bewijs geleverd, maar de IND zegt dat ze de echtheid ervan niet kunnen verifiëren. Daarom is ons verzoek opnieuw afgewezen.” Er verschijnen tranen in zijn ogen. Als wij van tevoren hadden geweten dat het er hier zo aan toe zou gaan, dan waren wij niet naar Nederland gekomen. Dan hadden we voor een ander Europees land gekozen.” Die gedachte wordt versterkt door de positieve verhalen die hij van kennissen uit Duitsland te horen krijgt.

Over zijn ervaringen met de IND is Amir niet bepaald te spreken: “Men wordt bij voorbaat als ongeloofwaardig bestempeld. Het lijkt erop dat ze er alles aan doen om aan te tonen dat je verhaal niet waar is.” Dit beeld van het falende asielbeleid is vaker aan het licht gekomen. Uit een proefschrift van Karen Geertsema blijkt dat de IND alles behalve onbevooroordeeld is. Zo staat tijdens de asielprocedure de vraag centraal hoe bewezen kan worden dat een asielzoeker géén vluchteling is. Een asielverzoek afwijzen is eerder regel dan uitzondering. Vele andere asielzoekers hebben dezelfde ervaringen met IND-ambtenaren, maar durven uit angst voor hun procedure niet naar buiten te treden

Sappige details: fijn voor de lezer, gevaarlijk voor de vluchteling

Hoe kunnen journalisten onrecht veilig belichten?

Balanceren tussen hoop en onzekerheid

Hun woonomgeving is niet de beste plek voor kinderen, zo bleek uit een rapport van Werkgroep Kind in AZC. Een van de conclusies uit het rapport is dat kinderen zich onveiliger voelen in een gezinslocatie dan in een AZC.

Nederland schendt de rechten van vluchtelingenkinderen

Blijkt uit een rapport van Werkgroep Kind in azc

Dat komt door de angst om in de vroege ochtend van je bed gelicht te worden door de politie. Dat deze angst reëel is, bewijst ook dit gezin. Zo kijkt Nura iedere ochtend van 6.00 tot 8.00 uur uit het raam om te zien of er een politiebusje staat. Deze spanning slaat over naar de kinderen. Layla vertelt dat zij een vriendinnetje had dat met haar ouders in dezelfde gezinslocatie verbleef. Zij ging – net als alle andere kinderen in de gezinslocatie – naar de lokale school. Op een dag kwam het meisje niet op school. Eenmaal thuis begreep de tienjarige wat dit betekende. Dit verklaarde ook het tumult van die ochtend op de gang.

De onzekerheid heeft ook invloed op de mentale staat van de ouders. Nura: “Vanwege de stress lukt het me niet meer om te koken. Het eten brandt steeds aan en het smaakt niet meer zoals vroeger. Ik heb nergens zin in. Niet om op te ruimen, niet om naar buiten te gaan. De hoop op een goede toekomst voor mijn kinderen is het enige wat mij nog staande houdt.” Amir en Nura blijven vechten voor de toekomst van hun kinderen, maar in hoeverre die toekomst hen ook daadwerkelijk gegund zal worden, is de vraag.

Vanwege privacyredenen zijn de namen van de gezinsleden gefingeerd. Zij wachten hun procedure nog altijd in spanning af.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons