‘Soms moet je de strijd even neerleggen, om te helen’
Zwarte Nederlanders, en zeker activisten, nemen weinig tijd en ruimte voor zelfzorg, merkten Sabrina Starke en Irene Agyeman Hin. Nadat ze zelf herstelden van borstkanker, begonnen ze een welzijnsorganisatie voor mensen in de Afrikaanse diaspora. ‘Sommige trauma’s zijn van generatie op generatie doorgegeven.’
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Op een zomerse zondagmiddag gebeurt er iets opvallends aan de rand van de Kaapse Bossen op de Utrechtse Heuvelrug bij Doorn. Omstanders gluren nieuwsgierig naar een grote groep mensen die in een cirkel staat, met in het midden zangeres Sabrina Starke (42) en haar goede vriendin en ondernemer Irene Agyeman Hin (48). Starke en Agyeman Hin steken een wierookstokje aan, vullen een kom met water en sprenkelen dat in kleine beetjes over de grond.
Ze leiden een ‘libation-ceremonie’: een Afrikaans ritueel waarbij ze voorouders en de natuur eren, bedanken en om ondersteuning en begeleiding vragen. Ook anderen uit de kring stappen naar het midden en spreken in het Nederlands, Engels, Surinaams, en in verschillende Afrikaanse dialecten over waar ze zoal dankbaar voor zijn: de natuur, de voorouders, familie, en nog veel meer.
“
Voor onze community draait het leven vaak om vechten voor je plekje in de samenleving
Het is het begin van de Walk & Wellbeing-dag, georganiseerd door Diaspora Wellhouse, een initiatief van Agyeman Hin en Starke. Sinds begin 2021 organiseren ze activiteiten voor zwarte Nederlanders die draaien om zelfzorg en ontspanning. Door in de natuur te zijn, te wandelen, terug te grijpen op oude tradities en openlijk te praten over de uitdagingen waar ze mee te maken krijgen, willen Agyeman Hin en Starke iets doen voor de zwarte gemeenschap. Starke: “Voor onze community, en zeker voor activisten, draait het leven heel vaak om strijden en vechten voor je plekje in de samenleving. Ik denk dat het veel sterker is als we nu voor onszelf gaan zorgen.”
OneWorld portretteert mensen die zich inzetten voor een betere buurt, school, of werkomgeving. De Verenigde Naties en miljoenen betrokken burgers spraken hiervoor de duurzame werelddoelen af (SDG’s), die we in 2030 moeten halen. Denk aan gendergelijkheid, géén armoede, betaalbare en duurzame energie en kwaliteitsonderwijs voor iedereen. De Goal Getters in deze rubriek gaan daar nu al voor. Geïnspireerd? Check hier wat jij kunt doen.
Altijd maar vechten
Dat het belangrijk is om voor jezelf te zorgen, leerde de Surinaams-Nederlandse Starke door een moeilijke periode. In 2019 kreeg ze de diagnose borstkanker. Na een intensieve chemobehandeling herstelde ze, maar de ziekte was een wake-upcall, vertelde ze ruim een jaar later aan haar fans. Van jongs af aan had ze geleerd om vooral sterk te zijn en altijd door te gaan, hoeveel stress ze ook voelde. Ze ziet ziekte als een vorm van disbalans, en realiseert zich nu dat ze jarenlang fysiek, mentaal en spiritueel uit balans was.
“In die ziekteperiode was Irene een enorme steun voor me”, vertelt ze. “Zij had het namelijk allemaal eerder meegemaakt.” De Ghanees-Nederlandse Agyeman Hin is sociaal ondernemer en oprichter van modemerk Lady Africa; ook zij kreeg jaren geleden borstkanker en herstelde. De vriendinnen voerden gesprekken met elkaar over ziekte, maar ook over mentaal welzijn, heling, zelfzorg en de maatschappij. Starke: “Die periode viel samen met de Black Lives Matter-opleving en we wilden iets terugdoen voor de community en de activisten, verlichting bieden. Daar ontstond Diaspora Wellhouse uit.”
“
We leerden perfecter dan perfect te zijn, daarom waren we eigenlijk nooit echt onszelf
Starke en Agyeman Hin hebben het gevoel dat ze tussen twee generaties in zitten: de oudere generatie die vooral bezig was met ‘zich aanpassen’, en de jonge generatie die zich moeiteloos uitspreekt tegen racisme. Agyeman Hin: “Onze ouders hadden nog heel sterk het gevoel van: wees dankbaar dat je in Nederland bent en val zo min mogelijk op. Onbedoeld kreeg onze generatie dat mee: we leerden om perfecter dan perfect te zijn, daarom waren we eigenlijk nooit echt onszelf. Dat is dodelijk vermoeiend.”
Nu staat er een generatie op die dagelijks racisme niet meer pikt en voor zichzelf opkomt. Maar dat brengt óók uitdagingen met zich mee, zegt Agyeman Hin. “Constant strijden, protesteren en haat op social media incasseren: dat doet iets met je. Al ben je nog zo tough.” Tijd voor jezelf vrijmaken is een vorm van verzet, zegt Starke. “Voor onszelf zorgen, zelfliefde hebben voor wie wij zijn en hoe we eruitzien. Eigenlijk alles wat het slavernijverleden heeft gebroken in de zwarte mens, willen we helen. Dat betekent ook dat je de strijd soms even neerlegt om op te laden.”
Zorgprofessionals van kleur
Na de libation-ceremonie volgt een stiltewandeling door de bossen, en daarna een healing circle. Tijdens dat laatste onderdeel vertellen deelnemers over moeilijke dingen waar ze tegenaan lopen. “Dat is best intens,” zegt Starke. “Er komt veel naar boven: over depressies bijvoorbeeld, of nare ervaringen met racisme, uitsluiting, geweld en mishandeling.” Ze proberen ook een gesprek te beginnen over de onbewuste trauma’s die sinds de slavernijperiode van generatie op generatie zijn overgebracht. Starke: “Die trauma’s zijn moeilijk onder woorden te brengen, want het gaat om iets spiritueels. Je zou je eigen familiegeschiedenis moeten uitpluizen om écht te begrijpen wat er allemaal doorwerkt. Maar benoemen dát de slavernijgeschiedenis iets met je doet, is al een eerste stap.”
“
Diaspora Wellhouse wil een brug slaan tussen gezondheidsprofessionals van kleur en mensen die hulp zoeken
De organisatoren kondigen hun activiteiten aan op sociale media, en na de vorige Walk & Wellbeing-dagen is hun populariteit snel gegroeid. Op deze zondag zijn er toevallig ook mensen aanwezig die zich professioneel met zorg en wellness bezighouden. Zoals een psycholoog en een African yoga-instructeur. Dat komt goed uit: een van de doelen van Diaspora Wellhouse is om een brug te slaan tussen gezondheidsprofessionals van kleur en mensen die hulp zoeken.
“
We hopen dat deelnemers in elk geval leren: het is oké om tijd vrij te maken voor jezelf
Dat is namelijk iets wat beide vrouwen misten tijdens hun ziekteproces. Agyeman Hin: “Ik had een fantastisch medisch team, maar ziekte en gezondheid draait om meer dan alleen dat medische aspect. Ook mentaal is het heel zwaar, en het is fijn om begeleid te worden door mensen die jouw geschiedenis kennen en begrijpen.” Daarom hebben ze inmiddels een groot netwerk ontwikkeld van hulpverleners van kleur. Online en tijdens activiteiten delen ze dat netwerk met mensen die hulp zoeken.
Maar hulp zoeken is op zichzelf al een grote stap, zegt Agyeman Hin. “Het is nog redelijk nieuw voor onze gemeenschap, om bewust te werken aan onze issues en te praten over moeilijke dingen. Daarom beginnen we klein: een ceremonie en een wandeling door de natuur, waarbij je de kans krijgt om te praten over je gevoelens en over alles waar je als zwarte persoon tegenaan loopt. We hopen dat deelnemers in elk geval weggaan met één les: het is oké om tijd vrij te maken voor jezelf.”
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden