De organisatie benadrukt de politiek als spiegel van de samenleving, en het ontbreken van diversiteit hierin. Actuele cijfers laten zien waarom dit ook bij de aankomende Europese Parlementsverkiezingen belangrijk is. Slechts 37 procent van de huidige Europese Parlementsleden is namelijk vrouw.
“Vrouwen moeten in het algemeen politiek actiever worden
“Er moet een zaadje geplant worden, want dat is uiteindelijk wat de meeste jonge vrouwen nodig hebben. Iemand die zegt ‘joh politiek, is dat niets voor jou?’ Naast campagnes rond de verkiezingen organiseren we dan ook trainingen, voorlichtingsavonden en verkiezingsdebatten. We hebben de afgelopen twee jaar veel geleerd over wat politieke partijen, bedrijven en gemeenten beter kunnen doen om meer vrouwen aan te trekken – vaak simpele oplossingen. Veel partijen kondigen nu bijvoorbeeld alleen in een ledennieuwsbrief of via de website aan dat kandidaten zich verkiesbaar kunnen stellen. Als je geen actief lid of überhaupt geen lid bent, kom er dan maar eens achter dat je je kunt kandideren! De verspreiding is erg beperkt. Verder moet er flink gewerkt worden aan de uitstraling en beeldvorming. Onder vrijwel elke nieuwsbrief van politieke partijen staat een man en op campagneposters zie je alleen de lijsttrekkers – vaak ook mannen.”
“Dit zie je ook in het bedrijfsleven. Mannen overschatten zichzelf, en vrouwen onderschatten zichzelf. En zo is het ook bij kandidaatstellingen in de politiek. Met als resultaat dat een man die denkt ‘ik wil de politiek in’, dat gewoon doet, maar een vrouw hier meer twijfels over heeft, en denkt: ‘oh politiek, daar moet je maar net geschikt voor zijn’ – en haar eigen ervaringen misschien niet ziet als relevant. Ook heerst bij vrouwen het idee dat deze twijfels niet uitgesproken mogen worden, en dat je in een gesprek niet mag vragen naar het salaris, of de mogelijkheden om het kandidaatschap te combineren met een gezin. Hierdoor haken vrouwen snel af.
“Twijfels hebben is oké, en vragen moeten gesteld kunnen worden
Wat voor reacties krijg je als je dit advies aan bedrijven, gemeentes en politieke partijen geeft?
“Dat er sprake is van positieve discriminatie, en dat we op deze manier vrouwen voortrekken.”
En hoe reageer jij daarop?
“Dan zeg ik dat het een kwestie van prioriteiten stellen is. Als jij het positieve discriminatie vindt om na te bellen en te checken of een sollicitant nog vragen heeft, dan voelt dat voor mij als een overtrokken reactie. En als een bedrijf dat al te veel moeite vindt, zou het eens moeten kijken naar de interne cultuur van de organisatie.
“We doen dit vrij onopzichtig. We zorgen ervoor dat ons team, de politici die we naar voren schuiven in de verkiezingsdebatten die we organiseren, maar ook het publiek, een diverse mix is. Maar het zit hem ook in andere keuzes. Zo werken wij bijvoorbeeld niet met de PVV en het Forum voor Democratie. We nodigen hen niet uit, omdat we geloven dat je met de aanwezigheid van partijen die zich schuldig maken aan racisme, een signaal afgeeft aan de rest. Maar intersectionaliteit blijft een lastige kwestie.”
Hoe merken jullie dat bijvoorbeeld?
“Ik denk dat het een probleem van vele vrouwenorganisaties is dat ze een witte uitstraling hebben. Dat hebben wij tot op zekere hoogte ook. Mede omdat de politiek veelal uit witte vrouwen bestaat, maar ook omdat we soms geassocieerd worden met de bestaande vrouwenbeweging. We zijn er waakzaam op, maar het is lastig om te doorbreken. Het is belangrijk dat we kritisch blijven op onszelf.”
“Als je niet snapt dat gelijke representatie belangrijk is, dan steken we daar geen energie in
“Inderdaad. Kijk, als je niet snapt dat gelijke representatie belangrijk is, dan steken we daar geen energie in. We steken die energie liever in mensen die al op een vrouw wíllen stemmen, alleen nog niet weten hoe. Dan laten we ze kennismaken met ons trucje.”
“Daar zijn we het mee eens. Ons standaard antwoord is: ‘je hebt helemaal gelijk, het gaat om kwaliteit. En als je het dan ook belangrijk vindt dat er meer vrouwen in de politiek komen, dan zoek je een kwalitatief goede vrouw’. Het is voor mij een non-argument. Politiek voedt dat idee van ‘de beste’ voortdurend. Dit zie je aan het steeds weer naar voren schuiven van de lijsttrekkers en voorzitters – bij de aankomende Provinciale Statenverkiezingen hebben mensen het idee dat ze op Klaver en Baudet stemmen. Door constant alleen die nummers één zichtbaar te maken, voed je bij de kiezers het idee dat dít de beste politici zijn, dat je op hén stemt. Maar politiek gaat over meerdere perspectieven die samen beslissen. Er is niet één de beste, dat zijn politici samen.”
“We zijn met ons initiatief gestart vlak nadat Trump verkozen werd, en we hebben meegelift op alle gebeurtenissen die volgden. Als die er niet waren geweest, hadden we misschien wel niet bestaan. Gelijke representatie in de politiek wordt bespreekbaarder. De eerste maanden van ons bestaan stelden journalisten veel vragen die we nu achterhaald vinden. Zoals de ‘kwaliteit boven gender’-vraag waar we het net over hadden, of de vraag ‘waarom is dit nog nodig?’. Nu, twee jaar later, wordt dit niet meer gevraagd, omdat journalisten zich dat zelf ook niet meer afvragen.”
In je TED-talk over Stem op een Vrouw stond de volgende uitspraak centraal: ‘If you don’t have a seat at the table, there is someone sitting in your chair’. Vind je dat een vrouw haar plek moet opeisen?
“Het gaat erom dat je moet beseffen dat er wél een stoel is met jouw naam erop, en dat je er wél hoort. Claim je plek, want deze wordt willens en wetens bezet gehouden door anderen. Partijen weten echt prima hoe ze kandidaten kunnen werven, hebben hier geld en middelen voor, maar ze doen het gewoon niet. Hoe is dat niet expres?”
Zoals je in de TED-talk zei, breng een figuurlijk klapstoeltje mee en ga er gewoon zitten?
“Het grappige is, in de eerste versie van de tekst voor de TED-talk was ik nog explicieter. Iets over dat je mensen van je stoel moest ‘kicken’. Dat heb ik er uiteindelijk uitgelaten. Het is ook geen individueel verwijt aan mannen in de politiek, maar: neem als man ook je verantwoordelijkheid. Dat is een wisselwerking, maar soms moet je je als man achter de oren krabben, en je afvragen of je niet af en toe jouw stoel moet delen of zelfs afstaan.”
“We hebben hier nog geen officiële mening over. Het gesprek over het vrouwenquotum is zo ongenuanceerd, dat er geen ruimte is voor de vraag hoe je zoiets überhaupt zou implementeren. Het gesprek gaat alleen over óf het er wel of niet moet komen. Maar hóe moet zoiets er komen? Dat proces is veel belangrijker, en omvat het actiever werven van vrouwen, en trainingen geven zodat iedereen straks goed voorbereid op een plek komt. En het gaat ook over dat interne draagvlak; bespreken van het belang. Als je dat allemaal doet, dan komt het goed – en heb je dat quotum als het goed is bijna niet meer nodig.”
Dit artikel verscheen voor het eerst op OneWorld.nl op 18 maart 2019.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
