Turks-Amsterdamse verhalen uit de Dapperbuurt

Zafer (62) is er stellig over: “Dit is mijn buurt. Ik woon hier al meer dan de helft van mijn leven. Gooit iemand vuilnis op straat, dan bemoei ik mij ermee. Ik bescherm mijn buurt.” Zafer woont in een zijstraat van de Dapperstraat, al 35 jaar. In zijn woonkamer, op de leren bank vol kussens in zebradessin, dopt hij boontjes voor het avondeten. Hij vertelt waarom hij eind jaren ’70 vanuit de Turkse stad Gaziantep om politieke motieven naar Nederland kwam. “Ik kom uit een boerengezin. Toen we van het dorp naar de grote stad verhuisden, ging ik aan de slag als loodgieter. Het waren roerige tijden, met hevige conflicten tussen links en rechts. Mijn hele familie was links. Door mijn kledingstijl zag ik er ook uit als een typische linkse kerel. Ik werd vaak bedreigd door rechtse jongens en ze sloegen mij regelmatig in elkaar. Steeds vaker hoorde ik over vrienden die waren opgepakt of zelfs vermoord. Elk moment kon ik de volgende zijn. Ik kon de dreiging niet meer aan en zei tegen mijn vader: ik ga weg.”

Ali noemt zichzelf rechts als het om de Turkse politiek gaat, al voegt hij daar meteen aan toe: “maar dat is anders dan rechts in Nederland. In Turkije zijn rechtse mensen arbeiders en gelovig, linkse mensen zijn rijk en ongelovig. Rechts is voor het volk, links voor de elite.” Zijn vriendengroep bestaat voornamelijk uit andere Turkse Nederlanders. Ze komen uit Centraal Anatolië: Konya, Karaman en Kayseri. “In die gebieden zijn niet veel economische kansen”, legt Ali uit. “Vandaar dat veel mensen uit die regio naar landen als Nederland vertrekken. Ik zou wel willen dat mijn kennissenkring meer gemixt was, maar door mijn drukke werk is er weinig ruimte om nieuwe mensen te ontmoeten. Zeker, veel mensen die ik ken zijn pro-Erdogan. Vergeet niet: meer dan de helft van het Turkse volk heeft voor hem gestemd!”

Ook de vriendinnen van Sirin (34) sympathiseren met de Turkse regering. Na de mislukte coup hebben ze het erover gehad binnen hun Whatsappgroep. “Zelf heb ik niks met de Turkse regering. En dat zeg ik ook gewoon. Dat is geen probleem. Het boeit me ook niet, ik moet hun mening accepteren en zij die van mij. Maar meestal hebben we het niet over politiek, hoor. Met mijn vriendinnen praat ik vooral over alledaagse dingen zoals nieuwe muziek, leuke winkels en de school van onze kinderen.” Sirin is in Nederland geboren. Ze komt uit een Arabisch sprekende familie, haar voorouders komen uit Syrië. “In Turkije noemen ze ons Arabieren, hier Turken”, lacht ze. “Ik voel me wel aangesproken als het in het Nederlandse nieuws over Turkse Nederlanders gaat. Niet per se een negatief gevoel, maar het gaat wel over mij dan. Ik voel mij ook Turks.” Tegelijkertijd voelt ze zich een echte Amsterdammer. “Ik wil hier nooit meer weg. Zelfs als ik buiten Amsterdam-Oost kom wil ik zo snel mogelijk terug, erg hè?”

Ali herpakt zich en glimlacht. “De Dapperbuurt was echt gezellig vroeger. Zondag was barbecuedag. Ik nam vlees mee uit mijn slagerij en dan aten we samen met mijn buurman Geert en zijn Australische vrouw; vaak sloten andere buren ook aan.”

Ook ex-kraker Zafer heeft goeie herinneringen aan de zomerse zondagen. “De oma van Patrick Kluivert woonde tegenover ons, mevrouw Kenton. Was het mooi weer? Dan zette zij de tafels buiten en stond er harde muziek op. We aten samen babi pangang. Alle buren aten mee. En er werd gedanst, we dansten samen tot het donker werd. Nu ken ik niemand meer, alleen de oude winkeliers. Die van de bloemenzaak, de schoenmaker en een paar kennissen van vroeger nog. Wij zijn de oudste bewoners van de Dapperbuurt. Ik woon hier al de helft van mijn leven. Dit is mijn buurt.”