“Veel Turken zijn bang voor wat de toekomst zal brengen”
Hoewel meer dan de helft van de Turkse kiezers op Erdoğan stemde, koos 48% voor verandering. OneWorld sprak een treurende Turkse mensenrechtenadvocaat.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Recep Erdoğan is deze week opnieuw ingezworen als president van Turkije. En hij oefent zijn macht uit met harde hand. Zondag heeft hij een decreet uitgevaardigd waarmee hij meer dan 18.000 ambtenaren ontsloeg op verdenking van banden met terroristische organisaties en ‘handelingen tegen nationale veiligheid’. Het ging hier onder anderen om duizenden politiemensen en militairen, maar ook om leraren en 199 medewerkers van universiteiten.
Ondertussen verblijven 73 journalisten (bijna een vierde van de wereldwijd vastzittende journalisten) achter de tralies. Tientallen andere journalisten moeten nog worden berecht en er vinden ook regelmatig nieuwe arrestaties plaats, vermeldt Commitee to Protect Journalists.
Tweejarige noodtoestand
Op 15 juni 2016 deed een deel van de Turkse strijdkrachten een poging om de macht in Turkije te grijpen door middel van een staatsgreep. Zo trachtten ze naar eigen zeggen de grondwettelijke orde, democratie en mensenrechten te herstellen. In de dagen die volgden op deze poging werden tienduizenden ambtenaren ontslagen of op non-actief gesteld. Volgens Amnesty International werden arrestanten gemarteld en verkracht. Meer dan honderd media werden verboden, waaronder tientallen kranten en televisiestations.
Na een overleg met de nationale veiligheidsraad kondigde president Erdoğan de noodtoestand af voor een periode van drie maanden. Die is vervolgens zeven keer verlengd. Erdoğan en de Turkse regering kregen hierna meer bevoegdheden: ze oefenden de macht uit door middel van decreten. Erdoğan beloofde de noodtoestand op 18 juli dit jaar niet meer te verlengen.
Vier dagen na de historische verkiezingen van 24 juli, waarbij Turken voor de eerste keer zowel een president als een parlement verkozen, spraken we de Turkse mensenrechtenadvocaat Aydin Yilmaz*. Yilmaz bekritiseert al lang de situatie in Turkije, waardoor hij regelmatig in de problemen komt.
Yilmaz gaf zijn strijd niet op. Tijdens een gesprek in een Amsterdams café blik ik met hem terug op de recente ontwikkelingen in Turkije.
Yilmaz zucht vaak en lijkt terneergeslagen. De overwinning van Erdoğan betekent dat hij op zijn hoede moet blijven. Hij wordt namelijk in de gaten gehouden door de overheid. Daarom moeten we zijn naam fingeren. Zijn kritiek op het regime zou hem opnieuw in gevaar kunnen brengen.
Geen eerlijke campagne
We hebben het eerst over de weken voorafgaand aan de verkiezingen. Yilmaz begrijpt niet hoe Erdoğan de verkiezingen überhaupt kon winnen, aangezien zijn populariteit sterk afnam. Dat was ook de reden om de verkiezingen te vervroegen. Aanvankelijk zouden de Turken pas in november 2019 naar de stembus gaan, maar het ging slecht met de economie. Erdoğan zag in dat dit zijn laatste kans was om aan de macht te blijven.
Tegenstanders van de president hadden hun hoop gevestigd op Muharrem İnce van de Republikeinse Volkspartij CHP. Yilmaz vertelt dat hij voor een totaal andere sfeer in Turkije heeft gezorgd. “Hij creëerde opwinding bij mensen die uitkeken naar een alternatief.” Uiteindelijk haalde İnce 30 procent van de stemmen. Een andere kandidaat, Selahattin Demirtaş (de leider van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij HDP, die zich verzette tegen de machtsuitbreiding van president Erdoğan, red.) zat gevangen, en heeft enkel Twitter kunnen gebruiken. Vele oppositieleden werden bedreigd door Erdoğans paramilities. Al Jazeera sprak over een ‘one voice’-campagne. Erdoğan heeft op 67 uren uitzendtijd kunnen rekenen, terwijl İnce er maar zeven kreeg toebedeeld.
Mensenrechten? Te abstract
Beloftes over een sterk Turkije waren voor veel stemmers doorslaggevend. 52% van de Turken stemden voor Erdoğan. Journalist Yavus Baydar vertelt bij Al Jazeera dat vrijheid en mensenrechten te abstract zijn voor de doorsnee Turkse burger. Bij hen ligt de focus op een stabiele economie. Yilmaz bevestigt een diepe verdeling van de Turkse samenleving. Hoewel meer dan de helft van de Turkse bevolking Erdoğan steunt, koos 48% voor verandering.
Wat is de sfeer onder de Turkse bevolking nu, vraag ik Yilmaz. “Iedereen is teneergeslagen”, zegt hij, met zijn duim omlaag wijzend. “Veel mensen zijn bang voor wat de toekomst gaat brengen.” Dat geldt ook voor Yilmaz zelf.
President met touwtjes in handen
In Nederland gingen mensen met de Turkse nationaliteit ook naar de stembus. Erdoğan wist hier 70 procent van de stemmen te vergaren. Zouden burgers die van mensenrechten en democratie kunnen genieten eigenlijk de leider mogen kiezen van een land waar ze niet wonen?
Gürkan Çelik, ondernemerscoach en auteur van Het nieuwe Turkije: Europa’s naaste buur in perspectief, schrijft in Het Parool dat Erdoğan de Turken in Nederland aantrekt omdat Nederland hen wegduwt. “Ze hebben een leider gevonden die hen hoort en omarmt. Daardoor voelen ze dat ze ‘erbij horen’. En dat is in de laatste jaren voor hen een schaars goed geworden.”
Erdoğan voelt aan wat er bij de bevolking speelt, zowel in Turkije als daarbuiten. Hij misbruikt deze psychologische kennis en benadrukt de nationalistische trots. Bij sommigen slaat het aan. Vaak vormt een combinatie van armoede, nationalisme en religie een vruchtbare bodem voor Erdoğans manipulatie.
“
Zouden burgers die van mensenrechten en democratie kunnen genieten eigenlijk de leider mogen kiezen van een land waar ze niet wonen?
Die psychologische trucjes werken trouwens niet alleen tijdens verkiezingen. De volledige Europese Unie wordt om de tuin geleid door de Turkse president. Erdoğan heeft een troef achter de hand: de deal rond vluchtelingen. Bij elk klein meningsverschil dreigt hij: “Ik ga de deuren openen en dan zullen ze naar jullie toekomen.”
De Verenigde Naties en Europese Unie uiten hun bezorgdheid over de situatie in Turkije, maar tot nu toe ondernemen ze geen concrete actie. Ondertussen zet Yilmaz zijn strijd voor de Turkse gemeenschap voort. De VN of de EU zullen het niet doen.
* Omwille van de veiligheidsredenen is de naam Aydin Yilmaz gefingeerd. De echte naam is bij de redactie bekend.
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden