Beeld: Nitish Meena
Interview

‘VN Vluchtelingenverdrag is voor VS slechts een suggestie’

Onder Trump worden in Amerika meer migranten opgesloten dan ooit tevoren. Het idee dat migranten criminelen zijn, bestaat al veel langer. “Migratie is in de ogen van veel Amerikanen een bedreiging voor de nationale veiligheid.”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Nee, sorry, ik heb Trumps State of the Union-toespraak niet gezien”, zegt immigratie-advocaat J. J. Mulligan Sepulveda aan de telefoon. “Ik heb de hele week zo’n tien uur per dag hier in een detentiecentrum in Florida gezeten. Ik heb even geen idee wat er verder in de wereld gebeurt.” Dat Trump in die toespraak opnieuw heeft gepleit voor een muur op de grens met Mexico, of dat hij (onterecht) heeft beweerd dat jaarlijks ‘talloze Amerikanen’ worden vermoord door ongedocumenteerde migranten, had Mulligan Sepulveda niet meegekregen. Hij was te druk om migranten die op het punt stonden gedeporteerd (‘verscheept’, in het jargon van de Amerikaanse deportatiedienst ICE) te worden een laatste kans op hoop te geven.

Mulligan Sepulveda is een immigratie-advocaat die in de Verenigde Staten voor non-profitorganisaties werkt. Hij vertegenwoordigt vooral minderjarige migranten uit Centraal-Amerika. Van hen komt 80 procent zonder ouders naar de Verenigde Staten, op de vlucht voor het geweld in hun thuislanden als Honduras, El Salvador en Guatemala. Hij schreef er een boek over, dat begin dit jaar uitkwam: No Human Is Illegal: An Attorney on the Front Lines of the Immigration War.

Het boek schetst een helder maar wreed beeld van de realiteit waar ongedocumenteerde migranten in de VS mee te maken hebben. Detentiecentra waar ze opgesloten worden, soms in kooien (zoals tijdens het beruchte zerotolerancebeleid dat de Trump-regering in 2018 kort voerde, waarbij kinderen van hun ouders gescheiden werden). Geen recht op een advocaat en daarmee afhankelijk van een overwerkt en slecht gefinancierd systeem van non-profitorganisaties die immigratie-advocaten in dienst hebben.

In totaal zaten er in de VS in 2018 gemiddeld 42.000 ongedocumenteerde migranten per dag in de cel. Daarvan was zo’n 40 procent minderjarig. Mulligan Sepulveda noemt het in zijn boek een voorbeeld van de ‘criminalisering van migratie’.

Na 9/11 heeft het idee dat alle immigranten terroristen zijn vlam gevat

Wat bedoelt u met die term?
“Dat migratie als criminele daad wordt gezien. Het ministerie dat over immigratie in de VS gaat, het Department of Homeland Security (DHS), werd na de aanslagen van 9/11 opgericht. Het is geboren uit de war on terror. Toen heeft het idee dat alle terroristen immigranten zijn en andersom vlam gevat. Inmiddels is dat geëvolueerd naar het idee dat alle immigranten gang members zijn, maar het idee blijft hetzelfde. Migratie is, in de ogen van veel Amerikanen en de regering, een bedreiging voor de nationale veiligheid.”

Is die angst voor gangs terecht?
“Nee. Ik heb honderden minderjarige migranten uit Centraal-Amerika vertegenwoordigd de afgelopen jaren, en daar zat naar mijn weten nooit iemand bij die lid was van een gang. Of als het al zo was, dan alleen omdat ze onder dreiging van een vuurwapen lid moesten worden. En dan zijn ze juist daarom naar de VS gevlucht. Laat ik het zo zeggen: ik heb me nog nooit bedreigd gevoeld door een migrant die ik vertegenwoordigde.”

In dit land heeft racisme altijd gezegevierd, en dat zie je terug in het migratiebeleid

Is die criminalisering van migratie iets typisch Amerikaans, of zie je het ook in Europa?
“Ik denk dat het bijzonder bruut is in de Verenigde Staten. We behandelen migranten, ook kinderen, hier als sub-menselijk. In dit land heeft racisme altijd gezegevierd, en dat zie je terug in het migratiebeleid. Volgens mij heeft migratie in Europa nooit tot zo’n razernij geleid als hier.”

Ik wijs Mulligan Sepulveda op de tragische dood van duizenden migranten elk jaar op de Middellandse Zee, en hoe Europa in 2015 werd geconfronteerd met een humanitaire crisis in de Balkanlanden en Griekenland. Hij verontschuldigt zich. ‘Sorry, ik kan mijn gedachten niet helemaal goed onder woorden brengen. Ik heb net tien uur doorgebracht in een detentiecentrum en de afgelopen dagen ook.’ Hij klinkt vermoeid en behoorlijk in de put. De lange dagen in het detentiecentrum hakken erin.

Individuen zijn in de praktijk amper beschermd door internationale verdragen. Het zijn meer een soort van suggesties

Mulligan Sepulveda verontschuldigt zich omdat hij niet goed uit zijn woorden komt. De lange dagen in het detentiecentrum, werkend met de wanhopige migranten die op het punt staan gedeporteerd te worden, hakken erin.

In zijn boek wijdt Mulligan Sepulveda een hoofdstuk aan de situatie in Europa vergeleken met de VS. Hij deed een jaar onderzoek in Valencia naar de migratiestroom vanuit West-Afrika via de Spaanse enclaves Melilla en Ceuta in Marokko. Het valt hem op, schrijft hij in het boek, dat opvangcentra in Spanje minder restrictief zijn dan in Amerika. Migranten mogen vrij het terrein op en af. Dat staat in scherp contrast met de centra in de VS, waar migranten niet naar buiten mogen en waar bezoekers, zoals Mulligan Sepulveda, door metaaldetectors en verschillende veiligheidsscreenings moeten. In Amerika is de inhumane behandeling van migranten gevolg van een juridisch kader dat migratie als criminele daad bestempelt. In Europa is het vaak, zoals de penibele situatie van migranten in Griekenland, een consequentie van inadequaat beleid.

Individuen zijn in de praktijk amper beschermd door internationale verdragen. Het zijn meer een soort van suggesties

Heeft het VN Vluchtelingenverdrag nog enig aanzien?
“Niet echt. Je ziet dat landen het internationaal recht eigenlijk alleen volgen als het hen uitkomt. Niet alleen op het gebied van migratie, maar ook wat betreft klimaatverandering. Individuen zijn in de praktijk amper beschermd door internationale verdragen. Het zijn meer een soort van suggesties.”

Kan er iets gedaan worden om het Vluchtelingenverdrag sterker te maken?

“Dat zal per land verschillen. In de VS heeft de Trump-regering laten zien zeer weinig op te hebben met het internationaal recht, ook wat de rechten van vluchtelingen betreft.”

Hoe ziet u de toekomst voor minderjarige migranten onder Trump en de volgende regering voor zich?
“Ik ben ermee opgehouden voorspellingen te doen over wat Trump gaat doen. Zijn beleid, zowel op immigratiegebied als daarbuiten, is een soort doos van Pandora. Met enorme tentenkampen in de woestijn als gevolg.

En ik zie het immigratiebeleid niet snel veranderen onder zijn eventuele opvolger. DHS en diens gewapende strijdkrachten ICE (Immigration and Customs Enforcement) bestonden voor hem al, en werden door Obama ook al volop gebruikt. Obama was daarmee heel succesvol in het uitzetten van vreemdelingen. En hij was dan zogenaamd nog vrij pro-immigrant. Ik heb niet de hoop dat een nieuwe regering, al is die Democratisch, een einde maakt aan dit beleid.

Wat me wel hoopvol stemt, is dat dit extreem wrede beleid van Trump mensen minder apathisch heeft gemaakt. Ik krijg elke dag wel e-mails van mensen die geld willen doneren, die pleegouders willen zijn voor migrantenkinderen, of die 200 dollar aan schildermateriaal opsturen voor een van mijn cliënten die kunstenaar wil worden.”

'Koppel migratie aan problemen van krimpregio's'

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons