Het vrouwencondoom werd in onze contreien altijd onhandig en onsexy gevonden. Maar ondertussen geeft het veel Afrikaanse vrouwen de zeggenschap over hun eigen lichaam terug. Reden genoeg voor een herkansing in het Westen. Tijdens de Female Condom Day op woensdag 16 september organiseert The Female Health Company een pop-up workshop bij Amsterdam Centraal. OneWorld Love sprak met een van de organisatoren, Denise van Dijk.
Het vrouwencondoom. Foto: www.globalfemalecondomday.com
Hoe is het vrouwencondoom ontstaan?
"Het eerste vrouwencondoom is in de jaren tachtig ontwikkeld door een Deense arts die naar oplossingen zocht voor de aidsepidemie. In Zimbabwe was hiv/aids zo’n schrijnend probleem. Toen bekend werd dat er een vrouwencondoom bestond, hebben 150.000 vrouwen een petitie getekend dat zij het nodig hadden. Op die manier hebben vrouwen het product zelf naar Afrika gehaald. Inmiddels is de mondiale markt voor het vrouwencondoom ongeveer 60 miljoen, en is het beschikbaar in 138 landen."
Pop-up workshop in Amsterdam op 16 september
Onder het motto ‘Take control… use a female condom!’ zal op 16 september in het Centraal Station in Amsterdam de pop-up workshop plaatsvinden (zie hier het event op Facebook). Iedereen is tussen 12:30 en 13:00 welkom voor informatie, gratis vrouwencondooms, en demonstraties van het vrouwencondoom op O-cubes.
“Global Female Condom Day is de afgelopen drie jaar georganiseerd, en deze is vooral gericht (geweest) op de publieke sector en ontwikkelingslanden. Maar Global betekent ook de Westerse wereld. Daarom organiseren we het dit jaar midden in Amsterdam. Laat mensen maar voelen, laat mensen er maar over giechelen", aldus Denise van Dijk van de Female Health Company.
Waar is mijn vrouwencondoom?
"Global Female Condom Day is in 2012 begonnen om de kennis, beschikbaarheid en het gebruik van het vrouwencondoom te vergroten. Het gebruik van anticonceptie is wereldwijd gestegen naar een kleine 60 procent in 2014, maar in Afrika is dat nog niet de helft. De schatting is dat er op dit moment 225 miljoen vrouwen in ontwikkelingslanden zijn die anticonceptie zouden willen, maar er geen toegang tot hebben. Het probleem is dat mensen het vrouwencondoom niet kennen."
Hoe verspreiden jullie het vrouwencondoom over de wereld?
Om de beschikbaarheid te vergemakkelijken werken we onder andere samen met UAFC – Universal Access to Female Condoms -, een consortium van OxfamNovib, het ministerie van Buitenlandse Zaken, RutgersWPF en I+Solutions, dat zich richt op Nigeria, Kameroen en Mozambique. Lokale condoomfabrikanten promoten het gebruik van het vrouwencondoom, en zorgen ervoor dat ministeries, met partners zoals UNFPA en USAID, in een aantal landen voor gratis vrouwencondooms zorgen.”
Chilenen de straat op voor het vrouwencondoom. Foto: www.globalefemalecondomday.com
Wat is er nou eigenlijk zo handig aan het vrouwencondoom?
“Je kunt het uren van tevoren inbrengen, en hiermee neemt een vrouw de anticonceptie echt in eigen hand. Je hoort bijvoorbeeld verhalen uit landen waar vrouwen geen fortuinelijke positie hebben, dat hun man naar de bar gaat om te drinken, en zij weten dat de man daarna dronken thuis komt en seks eist. Zij kunnen in zo’n situatie het vrouwencondoom van tevoren in doen. Het is het enige product dat vrouwen zelf kunnen kopen dat hen dubbele bescherming biedt tegen zwangerschap en soa’s."
Op de Nederlandse markt is het vrouwencondoom FC2, in Nederland verkocht onder de naam Femidom, voor 1,67 euro te verkrijgen (36 stuks voor 60 euro, bijvoorbeeld hier).
Wat zijn de onhandigheden?
"Het vrouwencondoom is nog steeds relatief duur: zo’n 22 keer zo duur als het mannencondoom. Maar het vrouwencondoom is in zo’n 80 procent van de gevallen gratis voor de Afrikaanse vrouw. Vaak werkt het als volgt: het ministerie van gezondheid van een land vraagt een grote donor zoals UNFPA of USAID of ze vrouwencondooms kunnen krijgen. Die kopen het voor het ministerie dat op zijn beurt weer zorgt dat het bij ngo's, ziekenhuizen en klinieken komt."
Ter ere van Female Condom Day doen vrouwen in China een dansje. Foto: www.globalfemalecondomday.com
Willen vrouwen het vrouwencondoom wel gebruiken?
“Hoeveel vraag er is is moeilijk te kwantificeren aangezien ze gratis uitgedeeld worden, maar van de 54 landen in Afrika verzoeken 30 op bijna jaarlijkse basis om vrouwencondooms. Volgens onderzoek van RutgersWPF en het instituut voor Gender Studies van Radboud Universiteit Nijmegen hangt de acceptatie van het vrouwencondoom in Sub-Sahara Afrika af van de interventies die ter plaatse zijn gedaan. Vrouwen in Sub-Sahara Afrika accepteren het gebruik van het vrouwencondoom vooral als ze gratis toegang krijgen tot het condoom, en het gebruik ter plaatse wordt aangemoedigd. Daarom werkt UAFC lokale kappers en social media, om het gebruik van vrouwencondooms bespreekbaar te maken en te normaliseren."
PROBEREN?
Wil je het zelf ook wel eens proberen, zo'n vrouwendcondoom? OneWorld Love mag namens de Female Health Company aan de eerste 15 reageerders een vrouwencondoom weggeven! Stuur een mailtje naar love@oneworld.nl met daarbij je naam en adres, en als je bij de eerste 15 aanvragen zit, ontvang je een vrouwencondoom in je brievenbus! Wij zorgen voor anonimiteit.
Hoe benaderen jullie westerse vrouwen?
"Er zijn hier steeds meer vrouwen die niet meer aan de hormonale anticonceptie willen. Vrouwen hier zijn in slaap gevallen. Ik verwijt dat de medische wereld. Er wordt niet echt meer naar alternatieven gekeken omdat de pil er nu is. In de VS wordt onder Obamacare het vrouwencondoom volledig vergoed.”
Is er een toekomst voor het vrouwencondoom in het Westen?
“We gaan naar de dokters en hebben het vrouwencondoom inmiddels op 150 scholen in het seksuele voorlichtingspakket. We beginnen met jongeren. Er wordt samengewerkt met Rutgers en Dance4Life om een ‘awareness-revolution’ te creeren. Emancipatie is een vies woord geworden in Nederland. Ik denk dat we heel eerlijk moeten zijn over seks en seksualiteit. Het belangrijkste is dat er een keuze is en dat vrouwen daarvan op de hoogte zijn."
