‘Waar blijft de linkse kritiek op Ruttes rechtse coronabeleid?’
Mark Rutte wil niets weten van de oorzaken van de avondklokrellen. Logisch, zegt Reijer Hendrikse: die zijn namelijk het gevolg van zijn beleid. Waarom klinkt er dan zo weinig kritiek vanuit links? ‘Die stilte houdt het waanidee in stand dat Ruttes kneiterrechtse strategie links zou zijn.’
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Breng vijf minuten door op Facebook of Twitter en je raakt ervan overtuigd dat alles en iedereen onderdeel is van de linkse elite. Zelfs de VVD moet het ontzien: dat is ‘een linkse werkgeverspartij’, aldus Thierry Baudet. Ook Jort Kelder (bevriend met zowel Baudet als Rutte) noemde de VVD ‘te links’. Met de verkiezingen in zicht beginnen zelfs trouwe VVD-stemmers zich af te vragen of hun partij wel zo rechts is als altijd gedacht.
Wat van oudsher rechts heette, heet nu dus ‘te links’. Dat is niet van de ene op de andere dag gebeurd, en ook niet zomaar: de rechtse Frits Bolkestein speelde een sleutelrol in het vormen van de rechtsere Geert Wilders, zoals de rechtse Telegraaf een grote rol speelde in de levensloop van het nog rechtsere GeenStijl. Deze rechtse ‘verzetshelden’ bestempelen de gevestigde orde steevast als (te) links, ook al is hun geluid middels eindeloze exposure in krantencolumns en avondshows totaal mainstream.
“
De ‘avondklokrellen’ waren voor Rutte een welkome afleiding om te verhullen hoe het vaccineren vertraging oploopt
Aanhangers van de ruk naar rechts1 hebben een broertje dood aan de liberale democratie, de rechtsstaat en de internationale rechtsorde. Ook ondermijnen ze tegenmachten zoals onafhankelijke media en de wetenschap. Vooral ‘sterke mannen’ als Bolsonaro en Orbán plukken er de vruchten van. Ook onze eigen premier zag zijn macht tijdens de coronacrisis niet geheel toevallig toenemen.
Rechtse fuik
De ‘avondklokrellen’ kwamen voor Rutte niet op een ongunstig moment. Sterker: ze waren een welkome afleiding. Enerzijds om te verhullen hoe het vaccineren vertraging oploopt, anderzijds voor de alarmerende berichten over nieuwe mutaties die de effectiviteit van de vaccins mogelijk ondermijnen. Let wel: mutaties die konden ontstaan doordat westerse landen rond de Atlantische Oceaan ervoor kozen het virus te laten ‘uitrazen’ (landen rond de Stille Oceaan kozen voor ‘uitstampen’).
Maar ondanks duidelijke signalen van het gevaar van Ruttes strategie houdt links zich koest. Pijnlijk, want juist het uitblijven van kritiek van links op de coronabestrijding draagt bij aan het beeld dat dit kneiterrechtse beleid prudent is en ‘links’ zou zijn. Het kritische geluid van onder andere Containmentnu.nl dat uitstampen nastreeft dringt echter nauwelijks in de media door, terwijl legio landen aan de andere kant van de wereld door het virus uit te stampen inmiddels ruim een halfjaar effectief Covid-vrij leven. Maar blijkbaar leeft de regering nog steeds in de veronderstelling dat het laten rondwaren van het virus (een ‘investering’ in de opbouw van immuniteit in de woorden van RIVM-baas Jaap van Dissel) economisch zinvol zou zijn.
Beeld:Melcher Oosterman
Tekenend voor de aftakeling van de institutionele en maatschappelijke tegenmacht is dat er nog altijd geen enkele oppositiepartij of grote krant is die serieus zaak maakt van dit catastrofale beleid voor volksgezondheid en economie: toen Lodewijk Asscher Rutte eind vorig jaar naar de strategie vroeg, en de premier loog dat Nederland hetzelfde beleid volgt als vrijwel alle andere landen, liet Asscher hem daar gewoon mee wegkomen. En zo slikt links Ruttes semantische acrobatiek (denk ‘intelligente lockdown’) omtrent de strategie al bijna een jaar voor zoete koek.
Door het uitblijven van linkse kritiek wordt Nederland steeds verder de rechtse fuik in gejaagd. Want er ís wel kritiek die doordringt in de media, maar die komt vrijwel uitsluitend van rechts, dat zich kwaad maakt over het inperken van vrijheden. Het uitzichtloze uitraasbeleid voedt de maatschappelijke frustratie, waardoor de rechtse roep om vrijheid steeds aanlokkelijker klinkt. Ziet u de vicieuze cirkel?
Onzinprofeten in de spotlights
Wat de journalistiek in elk geval niet nalaat is aandacht geven aan dat rechtse tegengeluid: niemand had van onzinprofeet Willem Engel gehoord totdat NOS, NRC en de Volkskrant hem collectief in de spotlight zetten. Hetzelfde geldt voor andere figuren rondom YouTube-kanaal Café Weltschmerz. En paradoxaal genoeg komt die aandacht voor zijn critici Rutte niet slecht uit.
“
Het enige alternatief voor Ruttes ‘totalitaire’ regime zou dus zijn: de samenleving opengooien
Alle aandacht voor Engel maakt van Rutte een verstandig staatsman. Niet alleen is Engels suggestie dat Nederland sinds voorjaar 2020 aan de ketting ligt onzin – als dat zo was, hadden we het virus kunnen uitstampen – maar door (de ernst van) het virus te ontkennen beweegt het ‘verzet’ tegen het regeringsbeleid zich enkel in de door Ruttes gewenste richting, namelijk ‘investeren’ in immuniteit.
Want hoewel veel ‘critici’ weliswaar zeuren over de effecten van het beleid, blijven zij tegelijkertijd volhouden dat uitstampen geen optie is, want ‘wij zijn geen politiestaat’. Het enige alternatief voor Ruttes ‘totalitaire’ regime zou dus zijn: de samenleving opengooien, met alle volksgezondheidsrisico’s van dien.
Engel is dus niet Ruttes tegenpool: beiden zijn voorstanders van uitrazen. En behalve de mogelijkheid tot uitstampen ontkennen beiden ook het onderliggende validisme en de leeftijdsdiscriminatie die het uitraasmodel veroorzaakt. Cru gezegd, het is niet verwonderlijk dat de onderliggende ‘survival of the fittest’ logica met name radicaler rechts aantrekt.
Stockholmsyndroom
Rutte speelt dit spel niet voor het eerst: de parallellen tussen de coronacrisis en die eerdere crisis – de stikstofcrisis – zijn legio: Economische motieven gaan boven milieu en volksgezondheid en centrumrechts regeringsbeleid wordt ten onrechte geframed als ‘totalitair links’2. Ook treffen de coronamaatregelen vooral kleine ondernemers die logischerwijs vatbaar worden voor politieke mobilisatie.
Net als Farmers Defence Force-voorman Mark van den Oever leunt Willem Engel zwaar op complottheorieën, worden zij gesponsord door het bedrijfsleven en schuwen ze opruiing niet. Bij het sluiten van de kroegen of het vuurwerkverbod was Engel er als de kippen bij om het virus te bagatelliseren en de maatregelen als ‘neomarxistische samenzwering’ te framen. En hoe gangbaarder zulke complottheorieën worden, hoe makkelijker het voor Rutte wordt om alle kritiek op zijn beleid (ook de legitieme) weg te wuiven als lariekoek, exact zoals autocraten elders dat doen.
Beeld:Melcher Oosterman
‘Ik ga niet zoeken naar diepere sociologische oorzaken’, zei onze demissionaire premier over de avondklokrellen. ‘Dit is puur crimineel gedrag. Daar gaan we een einde aan maken.’ Ik snap heel goed dat Rutte niet op zoek wil naar de sociologische oorzaken van dit geweld, want die laten zich raden: als je decennialang bent kaalgeplukt en iedere dag moet aanhoren dat ‘ze’ na je tradities ook nog eens je vrijheid komen afpakken, dan komt er logischerwijs een moment dat je in verzet komt.
“
Rutte speelt liever het verstandige staatsmannetje en schuift met de VVD verder naar rechts
Nee, liever dan in aanloop naar de verkiezingen zijn eigen rol in de ophitsing te erkennen, speelt Rutte het verstandige staatsmannetje, terwijl de samenleving ondanks alle doden, faillissementen, schoolsluitingen en vrijheidsbeperkingen nog altijd geen uitzicht heeft op een einde – u moet nog altijd ‘gecontroleerd’ corona krijgen. Intussen schuift de VVD in reactie op de avondklokrellen verder naar rechts, en patrouilleren politie en hooligans gebroederlijk de straten van Rutte’s Nederland. Dat ook linkse burgemeesters dit als een positieve ontwikkeling zien geeft aan met wat een hardnekkig stockholmsyndroom links momenteel kampt.
Deze nieuwe variant van het neoliberalisme heet ‘neo-illiberalisme’. De term verwijst naar een groeiende synthese tussen economische neoliberalisering en politieke illiberalisering. Hoewel deze mutant van het neoliberalisme zich presenteert als verzetsstrijder tegen de gevestigde orde is ook het neo-illiberalisme een eliteproject, primair voortgestuwd door de radicalisering van centrumrechts, waarbij het mondiale kapitalisme zich verankert middels diverse varianten van rechtsnationalisme.↩︎
De opstandige boeren hadden het weliswaar gemunt op linkse politici als Jesse Klaver, maar de stikstofwetgeving werd toch echt geschreven door centrumrechtse politici zoals CDA’er Henk Bleker en ingevoerd onder VVD-eindregie.↩︎
Deze site maakt gebruik van cookies om u een optimale bezoekerservaring te bieden en onze site te verbeteren. AccepterenInstellingen
Cookiebeleid
Overzicht cookies op oneworld.nl
We verzamelen via cookies gegevens met het doel de technische werking van de website en uw gebruiksgemak te garanderen. De cookies (kleine tekstbestanden die bij het eerste bezoek aan deze website worden opgeslagen op uw computer, tablet of smartphone) zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt en onthouden bijvoorbeeld uw voorkeursinstellingen. Ook kunnen wij hiermee onze website optimaliseren.
Hiervoor gebruiken wij cookies van Google Analytics, dat het sitegebruik geanonimiseerd registreert en hiervan gegevens opslaat. Met deze gegevens maken wij bezoekstatistieken, op basis waarvan we verbeteringen doorvoeren op onze website. Google Analytics verschaft deze geanonimiseerde data aan derden indien wettelijk verplicht, of als deze derden de data namens Google Analytics verwerken. Door gebruik te maken van deze website geeft u toestemming voor deze anonieme gegevensverwerking door Google Analytics.
Daarnaast gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn.
Via deze cookiebalk krijgt u de mogelijkheid om de cookies te accepteren of de instellingen aan te passen. Onder 'Overige cookies' kunt u diverse cookies van externe diensten (zoals youtube, facebook, vimeo) uitzetten.
Een opt-out van Google Analytics op deze website kan via deze link.
Mocht u hierover vragen hebben, kunt u mailen naar: lezers@oneworld.nl
Op deze site gebruiken we functionele cookies van WordPress en WooCommerce. De cookies van WordPress zorgen ervoor dat de website beter kan worden gebruikt door bezoekers. Deze cookies zorgen er bijvoorbeeld voor dat u kunt zien of u bent ingelogd, ze houden ook bij welke individuele voorkeuren u hebt gekozen op uw profielpagina. De cookies van WooCommerce zijn van onze betaalde diensten (Vriendenabonnement, Vacaturebank, Partnernetwerk, Online agenda) en zorgen ervoor dat producten worden onthouden tijdens het aankoopproces. Elke aankoopsessie bij WooCommerce bevat een unieke code voor elke klant, zodat er kan worden achterhaald waar de productgegevens voor elke klant te vinden zijn. Deze cookies kunt u niet uitzetten.
In onze artikelen gebruiken wij content van diverse externe diensten. Het is mogelijk om de volgende cookies uit te schakelen. Hiermee wordt deze content niet langer getoond.
Naam cookie
Soort content
youtube_embed
Youtube player embed
vimeo_embed
Vimeo player embed
google_maps
Google maps embed
twitter_widget
Twitter social widget
soundcloud_embed
Soundcloud player embed
instagram_embed
Instagram embed
Daarnaast gebruiken we Google reCaptcha om de website te beschermen tegen bots. Ook dit kan hier uitgezet worden, maar formulieren die hiervan gebruik maken kunnen dan niet ingediend worden
