Bij de immigratiedienst tolken volgens staatssecretaris Dijkhoff geen Eritreeërs die banden hebben met het dictatoriale regime. Maar de vraag is: hoe serieus wordt de integriteit van tolken onderzocht?
‘De IND heeft geen aanwijzingen dat er momenteel tolken werkzaam zijn die banden hebben met regimes van landen waaruit mensen vluchten.’ Dat zegt staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie in antwoord op Kamervragen.
De vragen werden op 21 mei gesteld door Linda Voortman (GroenLinks) naar aanleiding van de onthulling van OneWorld dat immigratiedienst IND aanhangers van het Eritrese regime nog steeds laat tolken, ondanks twee integriteitsonderzoeken die de dienst liet uitvoeren. En ondanks klachten over deze tolken vanuit de Eritrese gemeenschap en de asieladvocatuur.
Dijkhoff schrijft aan de Kamer:
Laat ik voorop stellen dat de IND, conform de gedragscode, geen gebruik maakt van de diensten van tolken indien zij activiteiten verrichten die niet verenigbaar zijn met de werkzaamheden die zij voor de IND verrichten. Naar aanleiding van eerdere signalen over vermeende banden met het regime is door de IND onderzoek gedaan naar een aantal tolken. Uit het onderzoek naar deze tolken is niet gebleken dat zijzelf in verband gebracht kunnen worden met het betreffende regime. Daarom is de samenwerking met de desbetreffende tolken niet beëindigd en zijn evenmin andere maatregelen getroffen.
Niet volgens de gedragscode
Het is niet te begrijpen hoe de staatssecretaris bij dit antwoord komt. Volgens de tolkengedragscode van IND (zie kader) mogen tolken en hun familieleden namelijk niet betrokken zijn (geweest) bij een regime waarmee vreemdelingen stellen problemen te hebben ondervonden.
Uit de Tolkengedragscode van de IND
- U onderhoudt geen relaties, bekleedt geen functies en verricht geen activiteiten die tot belangenverstrengeling kunnen leiden bij het uitoefenen van uw taak als tolk voor de IND.
- Noch u, noch uw familieleden in de eerste of tweede graad zijnbetrokken (geweest) bij een regime waarmee vreemdelingen stellen problemen te hebben ondervonden. Van een dergelijke omstandigheid dient u onmiddellijk melding te maken bij de coördinator tolken.
Het laten tolken van een broer en zus van de voorzitter van YPFDJ Holland – de jongerentak van Eritrea’s regime, druist dus lijnrecht in tegen de gedragscode van de IND, ongeacht of het goede tolken zijn of niet. Dus óf de IND had tot de conclusie moeten komen dat de tolkengedragscode niet voldoet. Óf de dienst had moeten concluderen dat de broer en zus wel degelijk ‘in verband gebracht kunnen worden met het betreffende regime’, en maatregelen moeten treffen.
Hoe het kan dat de IND geen van beide conclusies trekt, is niet te achterhalen. De dienst en de staatssecretaris willen niet toelichten hoe het onderzoek naar de integriteit van de tolken is verricht. ‘Dan zouden tolken daarop kunnen inspelen en is het niet meer mogelijk om een dergelijk onderzoek te doen.’
In YPFDJ-shirt op Facebook
Overigens zijn er, naast het feit dat twee tolken tweedegraads familieleden zijn van de voorzitter van YPFDJ Holland (de jongerentak van Eritrea's enige politieke partij), ook andere bewijzen te vinden dat de tolken gelieerd zijn aan het regime. Op de Facebookpagina van YPFDJ Holland staat een groepsfoto uit 2010 waarop ook de zus van de YPFDJ-voorzitter te zien is. Ze draagt een YPFDJ-shirt. Op andere foto’s die via Facebook te vinden zijn, is te zien hoe zij een bord met de foto van de president van Eritrea vasthoudt, bedoeld om haar steun aan hem te betuigen.
Jongeren in YPFDJ-shirts op de Facebookpagina van YPFDJ. Een van de vrouwen op de onderste rij wordt door de IND nog steeds ingezet als tolk. Foto geblurd door OneWorld. Foto: Ghedlom Zehaye[[{“fid”:”37579″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”YPFDJ Facebook blurred”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”YPFDJ Facebook blurred”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”YPFDJ Facebook blurred”,”title”:”YPFDJ Facebook blurred”,”style”:”height:305px; width:408px”,”class”:”file-default media-element”}}]]
VN-rapport: ‘overal spionnen’
Dat het Eritrese regime beschikt over tal van een spionnen en een uitgebreid inlichtingensysteem, wordt benadrukt door de VN-commissie die het afgelopen jaar onderzoek verrichtte naar mensenrechtenschendingen in Eritrea.
In het rapport dat de commissie op maandag 8 juni publiceerde, wordt gesproken van het bestaan van een ‘complex en gelaagd systeem voor surveillance en spionage’.
Regime: 'ongefundeerd rapport'
Het Eritrese ministerie van Buitenlandse Zaken kan zich niet vinden in de conclusies van de VN-commissie. In een op dinsdag 9 juni uitgeven verklaring noemt het regime het rapport ‘volledig ongefundeerd’. De beschuldigingen zouden onderdeel zijn van een ‘politiek gemotiveerde campagne om Eritrea’s politieke, economische en sociale vooruitgang te ondermijnen, ook op het gebied van mensenrechten’. Dit omdat ‘Eritrea de jaren van koloniale onderdrukking achter zich laat en een eigen weg kiest’. De verklaring gaat niet in op specifieke aanklachten zoals die genoemd worden in het VN-rapport.
The determination to control the local population has generated a complex web of spying networks such that there are spies almost everywhere. This web is run by numerous individuals in different entities: the political machinery of the PFDJ, the National Security Office, military intelligence units, and administration units at local government level. It has multiple layers of reporting; nevertheless, all these entities finally report to the Office of the President.
Spionnen worden niet altijd officieel gerekruteerd. ‘People in Eritrea are expected to spy and report on their neighbours.’ Wie weigert om te spioneren kan worden onderworpen aan ‘marteling of opsluiting’.
Het Eritrese surveillancesysteem wordt volgens de VN-commissie gebruikt ‘to take actions aimed at instilling fear in people and maintaining a state of control leading to arbitrariness that paralyses them: arbitrary arrests, unjustified detentions, torture, enforced disappearances, extrajudicial killings, etc.’
Ook buiten Eritrea zet het regime spionnen in die intimideren en bedreigen
Spionage in de diaspora
Het Eritrese inlichtingensysteem reikt volgens de VN-commissie tot ver buiten de Eritrese landsgrenzen.
‘Embassies often approach individuals from within the Eritrean communities abroad, in particular those who pay the 2 per cent Rehabilitation Tax as this is perceived as a form of support to the Government.' (In landen waar geen Eritrese ambassade is, wordt gebruik gemaakt van consulaten, red.)
Het doel van de surveillance is om ‘ieder verdacht en ongewenst gedrag te ontdekken’. Wie het regime tegen de haren in strijkt, kan rekenen op represailles.
‘The Commission gathered information indicating that the spy web of the Government of Eritrea uses intimidation – specifically in the form of threats and retaliation against family members – and harassment to collect information. This is done to put pressure on people within and outside Eritrea.’
'Vertrouwelijk behandeld'
Eritreeërs die in Nederland asiel aanvragen krijgen te horen dat zij ‘in vrijheid kunnen spreken en dat alles wat wordt besproken vertrouwelijk wordt behandeld’. Hen wordt ‘uitgelegd dat dit inhoudt dat aan de autoriteiten van het land van herkomst nimmer zal worden gemeld dat de vluchteling asiel in Nederland heeft aangevraagd.’
Reactie Sheila Keetharuth, Special Rapporteur UN on Eritrea: de landen die Eritreeërs opvangen zijn als eerste verantwoordelijk voor het beschermen van Eritreeërs daar tegen massa surveillance en liegende spionnen.
Tijdens een van de missies waarin getuigenissen werden verzameld voor het VN-rapport, heeft de VN-staf zelf ervaren hoe de spionnen te werk gaan.
Daarom is het noodzakelijk dat de IND ervoor kan instaan dat de tolk die het gesprek vertaalt geen informatie doorspeelt aan het Eritrese regime. Zolang de IND tolken inzet die in een partij-shirt op Facebook staan, kun je van vluchtelingen niet verwachten dat ze het achterste van hun tong laten zien.
