Beeld: Lukas Budimaier
Achtergrond

Waarom wek ik als vegetariër zoveel irritatie op bij vleeseters?

Wie uit morele overwegingen vlees laat staan, kan vanuit de omgeving vaak op weerstand rekenen. Hoe komt dat? En is er een manier om toch met vleeseters door één deur te kunnen?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
In april 2016 ben ik gestopt met het eten van vlees. De gruwelen rondom de bio-industrie boden voldoende reden om mezelf vanaf dat moment vegetariër te noemen. Beter voor milieu, beter voor dier en volgens het RIVM zelfs beter voor de eigen gezondheid. Zo gezegd, zo gedaan. Toch bleek niet iedereen even gecharmeerd te zijn van mijn keuze.

De eerste keer dat ik tijdens een familiefeest een kippenpootje weigerde, zal ik niet snel vergeten. De vernietigende blik die ik van mijn neefje toegeworpen kreeg sprak boekdelen. “Voel je jezelf nu beter dan ons omdat je geen vlees eet?”, hoorde ik hem vragen. Ook vanuit andere hoeken van de tafel kreeg ik de volle laag. Vlees weigeren? Wat een onzin. Doe gewoon even normaal.

Morele dreiging

Op (netwerk)borrels en andere sociale aangelegenheden waar vlees wordt geserveerd, maak ik vaak eenzelfde soort weerstand mee. Florien Cramwinckel, sociaal psycholoog en universitair docent aan de Universiteit Utrecht, weet dit te verklaren. In haar promotie-onderzoek liet ze proefpersonen plakjes worst eten en bier drinken. Zij werden geconfronteerd met iemand die dit niet deed uit morele overwegingen (‘de bio-industrie is onethisch’ of ‘alcohol is ongezond’). Maar bij het onderzoek waren ook mensen betrokken die wegens niet-morele redenen het aanbod afwezen, bijvoorbeeld omdat ze de smaak van bier of vlees vies vonden. Wat bleek? De morele weigeraars werden negatiever beoordeeld dan de niet-morele weigeraars.

We houden niet van morele weigeraars omdat we ons door hen bedreigd voelen

In een collegevideo van de Universiteit van Nederland legt de sociaal psycholoog uit waar dat aan ligt. “Wat ik heb ontdekt is dat het niet zozeer om het geweigerde gedrag zelf gaat, maar om de motivatie erachter die negatieve reacties oproept bij anderen. We houden niet van morele weigeraars omdat we ons door hen bedreigd voelen”, legt Cramwinckel in het online college uit. “Als je vraagt aan mensen wat ze belangrijk vinden in het leven, antwoorden ze vaak ‘een goed mens zijn’ en om zo gezien te worden door anderen. Hoewel morele weigeraars vaak helemaal geen oordeel hebben over het ‘foute gedrag’ van anderen, zijn mensen toch bang om immoreel over te komen in de ogen van iemand anders.”

Waarom mensen zich bedreigd voelen door een ‘moreel betere’ keuze is dus goed te verklaren. Maar hoe ga je hier in het dagelijks leven zo goed mogelijk mee om?

Beeld: Jezz Tims

Positief gedrag bij een ander stimuleren

1. Wees sympathiek
Als je sympathiek overkomt, zal iemand eerder luisteren naar wat je te zeggen hebt. Volgens hoogleraar Roos Vonk van de Radboud Universiteit Nijmegen stimuleren overeenkomstige normen en waarden de like factor tussen twee personen. Hoe meer twee mensen op elkaar lijken, hoe aardiger ze elkaar vinden, en hoe sneller ze elkaar zullen volgen.

2. Maak gebruik van kuddegedrag
Vooral in situaties waarin we niet goed weten hoe we moeten handelen, kijken we naar anderen: we kopiëren hun gedrag. Een tip van sociaal psycholoog Robert Cialdini is om anderen erop te wijzen dezelfde keuzes te maken als de rest. Wil je mensen ervan overtuigen minder vlees te eten? Benadruk dan dat de meeste mensen uit bijvoorbeeld jouw vriendenkring dit al doen.

3. Gebruik je stem
Onderzoek naar sociolinguïstiek 1 toont aan dat hoe lager je spreekt, hoe meer autoriteit je daarbij vergaart. Wie zijn stem dus het laagst gebruikt, krijgt gelijk. In onze volgzaamheid associëren wij fysieke dominantie, en een laag geluid, met sociale dominantie en autoriteit, aldus onderzoeker en schrijver Pacelle van Goethem.

Bron: Verzamelrapport de Psychologie van het Overtuigen

Kijkend naar mijn eigen ervaringen, is er één tactiek waarmee ik vrijwel nooit weerstand opwek, en dat is positief blijven: open staan voor anderen, niet meteen mijn eigen gelijk incasseren, maar met een open geest een gesprek ingaan.

Vlees noch vis

  1. het bestuderen van taal en taalgebruik in de context van maatschappij en cultuur ↩︎

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons