Veel medicijnen zijn kostbaar, sommige zelfs extreem duur. Dat zijn vooral nieuwe medicijnen tegen kanker en ontstekingsziektes, zoals hepatitis C. Patiënten met deze ziekte hebben veel baat bij het middel sofosbuvir, maar die pillen kosten 700 euro per stuk, waarvan er per patiënt al gauw 60 tot 120 nodig zijn.
Gezond de wereld rond
Dit is aflevering 3 uit een serie waarin OneWorld en Wemos antwoord geven op vragen over wereldwijde gezondheidskwesties.
In Nederland betalen we dat niet rechtstreeks zelf, dat gebeurt meestal via de overheid en zorgverzekeraars. Maar ook zij kunnen niet eindeloos dure medicijnen vergoeden, en de premies voor verzekerden telkens verhogen. Daarom bepaalt de minister van VWS, op advies van Zorginstituut Nederland, of de effectiviteit van het geneesmiddel in verhouding staat tot de kosten. Is dat niet zo? Dan heb je pech.
Onbetaalbaar
Wat maakt nieuwe medicijnen onbetaalbaar? Dat ligt vooral aan de eigendomsrechten. Een patent verloopt pas na 20 of 25 jaar. Al die tijd heeft de producent een monopoliepositie en kan in feite vragen wat hij wil. Overheid en zorgverzekeraars staan met hun rug tegen de muur, want je kunt een zieke burger toch niet een eff ectief medicijn weigeren?
De producenten werpen tegen dat het nu eenmaal veel geld kost om nieuwe medicijnen te ontwikkelen en te testen. In de praktijk blijkt dat mee te vallen en tonen de jaarverslagen van verschillende farmaciebedrijven hoge winstmarges: de afgelopen tien jaar gemiddeld zo’n 20 procent.
Lage-inkomenslanden
Als het voor ons al te duur wordt, hoe zit dat dan in lage-inkomenslanden? Daar blijven veel mensen verstoken van medicijnen omdat ze die niet kunnen betalen. Sommige bedrijven kiezen er gelukkig toch voor de verkoopprijs te verlagen als er wel vraag is naar hun medicijn. Behalve op de beschikbaarheid hebben de lage winstmarges in die landen ook invloed op de bereidheid van bedrijven om medicijnen te ontwikkelen tegen ziektes die alleen daar voorkomen. Daarom wordt een goed medicijn tegen ebola nu pas ontwikkeld en getest, terwijl de ziekte al in 1976 ontdekt is.
Transparantie
Eigenlijk is het vreemd dat we het ontwikkelen van levensreddende medicijnen overlaten aan bedrijven. Hun voornaamste doel is toch geld verdienen. Verschillende maatschappelijke organisaties pleiten daarom voor meer transparantie over de werkelijke ontwikkelkosten van medicijnen. En om het onderzoek naar nieuwe medicijnen als taak van de overheid te zien. Er is een voorzichtig begin gemaakt met een plan van minister Schippers (VWS) waarin ze de hoge medicijnprijzen wil aanpakken. Maar gezien de kosten die we kunnen besparen, zou de lat best hoger mogen liggen.
Heb jij ook een vraag over een gezondheidskwestie die wereldwijd speelt of grensoverschrijdend is? Stuur je vraag naar gezondheid@oneworld.nl
